© TU Delft
Author profile picture

Energie-infrastructuurbedrijf Gasunie is officieel aangewezen als netwerkbeheerder voor het toekomstige waterstofnetwerk op de Noordzee. Dit maakte minister Rob Jetten van Klimaat en Energie bekend in een brief aan de Tweede Kamer. Jetten benadrukte het belang van deze aanwijzing voor het borgen van publieke belangen en het verschaffen van duidelijkheid aan de markt over de beschikbaarheid van infrastructuur.

Daarmee neemt Gasunie de leiding in de ontwikkeling van een 28.000 km lange infrastructuur die de energieafhankelijkheid moet verminderen en de klimaatdoelstellingen van Europa moet realiseren. De huidige realiteit ligt echter nog ver van duizenden kilometers aan pijpleidingen.

Grote ambities, vooral nog veel werk te doen

Op het hoofdkantoor van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in Parijs hebben onderzoekers die de vooruitgang van waterstof als schoon alternatief voor fossiele brandstoffen volgen een lijst van meer dan 100 pijpleidingen voor het gas, verspreid over meer dan een dozijn landen. Maar de overgrote meerderheid van deze projecten zijn concepten of haalbaarheidsstudies. Met meer dan 1400 geplande groene Europese projecten, maar slechts 7% die de definitieve investeringsbeslissing hebben bereikt, is de weg naar een waterstofeconomie lang maar veelbelovend. De Europese Unie verwacht tegen 2030 een elektrolysecapaciteit van 40 GW in Europa, maar op dit moment is slechts ongeveer 1 GW wereldwijd beschikbaar. Dit toont de discrepantie tussen de huidige capaciteit en de toekomstige doelen.

Maar, slechts één project is daadwerkelijk in aanbouw: een pijpleiding van 30 km in de haven van Rotterdam. Dit project zal, samen met andere, van cruciaal belang zijn om de EU-doelstelling van 40 GW aan elektrolysecapaciteit in 2030 te halen.

Gasunie en de Nederlandse waterstofambitie

Gasunie, de Nederlandse staatsgasnetbeheerder, is van plan om tot 85% van zijn pijpleidingen te converteren voor het transport van waterstof. De Nederlandse regering ondersteunt Gasunie financieel en de verwachtingen zijn hooggespannen om de klimaatdoelstellingen te halen met de noodzakelijke uitbreiding van elektrolysecapaciteit.

Dit streven wordt ondersteund door de bouw van de grootste door hernieuwbare energie aangedreven waterstoffabriek in Europa door Shell aan het einde van de Rotterdamse haven. Hier zal elektriciteit afkomstig van offshore wind en een 200 MW elektrolyser worden gebruikt om waterstof uit water te splitsen. Amir Mansouri, projectleider bij Shell, benadrukt echter de uitdagingen bij het bouwen aan de benodigde infrastructuur, waaronder de slijtage van elektrolysers.

Nederlandse waterstofstrategie en Gasunie’s rol

De Nederlandse overheid heeft Gasunie aangewezen als de beheerder van het toekomstige waterstofnetwerk in de Noordzee. Dit is een belangrijke stap in de richting van de groei van offshore windenergie en het bereiken van de klimaatdoelstellingen, waarbij Gasunie de unieke taak heeft om de openbare belangen en de beschikbaarheid van infrastructuur te waarborgen. Met de groei van offshore wind vanaf 2030 wordt de productie van zowel onshore als offshore waterstof essentieel voor duurzame en betaalbare energie, en het verminderen van de energieafhankelijkheid. Gasunie heeft plannen om de bestaande gasinfrastructuur van de Noordzee te hergebruiken voor het transport van waterstof, wat de kosten zou moeten drukken en de milieueffecten zou moeten minimaliseren. Gasunie’s CEO Willemien Terpstra bevestigde de bereidheid om verbindingen te leggen met zowel nationale als grensoverschrijdende netwerken.