De Franse regering staat net als de andere EU-lidstaten voor de ingewikkelde opgave om de gehele bevolking te betrekken bij de opgave om de Franse economie in 2050 klimaatneutraal te maken. Daar zijn zorgen over, zo blijkt. „Het gaat er niet alleen om de allerbeste nieuwe technologie voor hernieuwbare energie uit te vinden” , zei Laurent Michel, de directeur-generaal van het Franse ministerie voor Ecologie en Solidariteit tijdens het congres voor innovatieve energie start-ups in Parijs van investeerder InnoEnergy afgelopen week.
Lage inkomens
Het is heel belangrijk dat de wetenschappers nieuwe en betere technologie uitvinden, benadrukte Michel. Denk daarbij bijvoorbeeld aan betere batterijen voor elektrische auto’s die daardoor een grotere reikwijdte krijgen. „Maar deze moet ook toegankelijk zijn voor alle huishoudens met een laag inkomen.”
„Ook zij moeten kunnen deelnemen aan de energietransitie. Voor hen is de impact van de overgang naar producten die gebruik maken van duurzame energie nieuwe het grootst.” Zij hebben immers weinig geld te besteden en lopen dus het risico om problemen te krijgen indien ze nieuwe apparaten moeten kopen die ze niet kunnen betalen. Tegelijkertijd worden subsidies voor innovatieve energietoepassingen betaald van de belastingopbrengst waaraan zij zelf mee betalen.
Dat deze paradox er is, is duidelijk. Al benoemde de Franse topambtenaar deze niet expliciet.
Miljoenen voor energie start-ups
Frankrijk heeft net als de andere Europese lidstaten een routeplan voorbereid om het door de EU vastgestelde doel van 2030 te halen. Daarbij moet elke EU-lidstaat 45 procent minder CO2 moet uitstoten dan het nu doet. In 2050 moeten alle economische processen vrij zijn van CO2-uitstoot. Die opgave vraagt een grote omwenteling van de industrie die in Frankrijk grotendeels draait op energie uit fossiele en nucleaire bronnen en over moet op de productie van duurzame energie. Datzelfde geldt voor de Franse huishoudens.
Volgens de Franse klimaattopambtenaar zet de regering in op het subsidiëren van start-ups die vormen van duurzame energieopwekking of energiebesparing ontwikkelen. Daar zijn vele miljoenen voor beschikbaar. In het zogeheten PPE-plan dat begin dit jaar werd gelanceerd beloofde de Franse regering de productie van duurzame energie binnen tien jaar te verdubbelen. Hiervoor worden voornamelijk wind- en zonne-energie ingezet. Het land wil ook vier tot zes kerncentrales sluiten. Frankrijk stoot binnen Europa relatief weinig CO2 uit, dit komt vooral door het grote gebruik van – deels verouderde – kerncentrales.
Sociologisch raamwerk
Maar het is wel de bedoeling dat iedereen daar van kan profiteren, zei Michel. „Belangrijk is dat de staat een sociologisch raamwerk ontwikkelt waarbinnen de Franse burgers ook daadwerkelijk kunnen meedoen.”
Een eerste voorwaarde is dat de Franse burgers accepteren dat de transitie überhaupt plaats vindt. Anders doen ze er niet aan mee. „Dat is een uitdaging”, aldus Michel. Maar als dat dan eenmaal gelukt is, moeten ze wel de mogelijkheid krijgen om uitdrukking aan hun wens om dat te doen te geven. Dus als ze plastic willen recyclen om zo grondstoffen en energie te besparen, moeten ze dat wel ergens kunnen doen. Daar moet de Franse overheid de samenleving dus op inrichten.
Call for proposals
Doel is volgens Michel verder dat Franse gebouwen ingrijpend gerenoveerd worden waardoor hun energieverbruik drastisch omlaag gaat. Het vervoer moet geïnnoveerd worden. Motoren moeten zoveel mogelijk gaan lopen op elektriciteit en waterstof. Dat geldt volgens hem ook voor zware vrachtwagens en ander industrieel vervoer.
Start-up ondernemers in Frankrijk die daar ideeën voor hebben kunnen rekenen op subsidie van de Franse staat. „In september is er daarvoor nog een call for proposals uitgegaan”, aldus Michel.