Burgemeester John Jorritsma greep zijn nieuwjaarsreceptie aan voor een ferm statement: alleen met een grootschalige herindeling kan Eindhoven de vuist maken die nodig is om het voorzieningenniveau en de ontwikkeling van betere verbindingen op orde te krijgen. Zaken die hard nodig zijn om aantrekkelijk te blijven voor internationale talenten. Niet iedereen bleek even gecharmeerd van de aanbevelingen van de burgemeester. In een korte serie peilden wij de reacties in het innovatieve ecosysteem binnen Brainport Eindhoven. Vandaag: Frans Stienen, wethouder in Helmond.
Stienen sluit zich aan bij Jorritsma en pleit voor een grote herindeling in de regio. Bij Stadssociëteit Transmissie houdt hij zijn verhaal. Hij hoopt met zijn pleidooi ‘een steentje in de vijver te werpen op weg naar de toekomst.’ “De maatschappij verandert maar het bestuur verandert niet mee.”
Voor grensoverschrijdende thema’s als mobiliteit, wonen en veiligheid is één bestuur gewoon veel praktischer.
“Ik zeg niet dat groter per definitie beter is, want dorpen en kleine steden zonder meer bij Eindhoven voegen is niet dé oplossing. Bovendien weten deze dorpen echt wel waar een speeltoestel moet komen te staan of wat er op lokaal niveau nodig is voor de gemeenschap. Maar voor de grensoverschrijdende thema’s zoals wonen, mobiliteit en veiligheid is één bestuur gewoon veel praktischer. Ook is een hoge mate van kennis van belang als je hier invloed op wil hebben.
Als voorbeeld noemt hij zijn tijd bij Leefbaar Asten (van 1994 tot 1998 was Stienen wethouder in Asten), waar hij als wethouder één keer in de maand naar Eindhoven kwam voor regio overleg. “Onderweg keken de burgemeester en ik elkaar aan: wat gaan we daar zeggen? Als dorp heb je weinig gewicht om in de schaal te leggen. We werden als dorpelingen door Rein Welschen, destijds de burgemeester van Eindhoven, gevraagd mee te betalen aan de voorzieningen van de stad. Want ook wij profiteerden hiervan, maar daarvoor reden we wel steeds op en neer naar Eindhoven. Dat is nog steeds zo; er zijn te veel overlegstructuren. Het kan zoveel efficiënter.”
Talent kiest niet voor de politiek maar voor het bedrijfsleven.
“Het is een complexe zaak, want kleine gemeenschappen redden het niet. Je merkt al jaren dat de kwaliteit van bestuurders en ambtenaren achteruit gaat. Talent kiest niet langer voor de politiek, maar voor het bedrijfsleven. De afgelopen maanden heb ik van 7 verschillende burgemeesters gehoord dat de ambtenaren niet de kwaliteit kunnen leveren die nodig is. Dat kunnen zij natuurlijk niet hardop zeggen zonder de gemeenschap af te vallen. Maar het baart me wel zorgen.”
Als je op deze manier een bedrijf zou leiden ben je binnen no-time failliet.
Stienen vergelijkt deze regio met Amsterdam, waar één college bijna 840.000 inwoners bestuurt. “Hier doen we het met 21 burgemeesters en 21 colleges, 500 tot 600 bestuurders. Als je op deze manier een bedrijf leidt ben je binnen de kortste keren failliet, je start de volgende dag nog met een andere structuur. In gemeenten spelen ook nog andere zaken mee, de animositeit tussen groot en klein en de eigen identiteit van steden en dorpen. Maar die identiteit hoeft niet op het spel te staan, ik pleit er niet voor dat alles van hogere hand beslist moet worden. Alleen grote thema’s en dan is een herindeling noodzakelijk. Bevoegdheden voor cultuur, sport en openbare ruimte kunnen prima op lokaal niveau blijven, ze weten daar verdomde goed wat speelt.”
Er is lef voor nodig om in de eerste maand als burgemeester met zo’n statement te komen.
De nieuwe burgemeester Jorritsma is volgens Stienen de ideale man om iets aan de structuur te veranderen. “Er is lef voor nodig om in je eerste maanden als burgemeester met zo’n statement naar buiten te komen, want hiermee schopt hij tegen heel wat heilige huisjes. Jorritsma heeft zijn eerste honderd dagen als burgemeester gebruikt om de regio te analyseren, hij heeft met verschillende partijen gesproken. Zowel uit de politiek als het bedrijfsleven. Iedere keer was de conclusie hetzelfde: dit kan efficiënter. Hij had het ook op zijn beloop kunnen laten, maar hij kiest ervoor om er meteen werk van te maken.”
