Eindhoven is een stad van makers. Dat was 100 jaar geleden zo, maar dat is vandaag nog steeds het geval. Tegenwoordig denken we bij die term misschien vooral aan de grote machinemakers van ASML of aan de vele kleine startups die met hun droom aan de slag gaan, maar ook de klassieke makers hebben nog altijd hun plek in de stad. We bezochten een prachtig voorbeeld daarvan in de Irisbuurt, waar twee mannen elkaar gevonden hebben in hun liefde voor de fiets.
(alle foto’s (c) Rico Vogels)
Het is minstens zozeer een ontmoetingsplaats voor liefhebbers, als dat het een werkplaats voor fietsen is. Sinds april van dit jaar zijn Dwight Fabre (34) en Rob Rooijens (51) de trotse eigenaars van De Fietsbrigade, waar ze niet alleen hun eigen passie kunnen uitleven, maar die ook vol overgave delen met iedereen die er binnenwandelt. “Ja, je kunt hier inderdaad terecht met je kapotte spaak of lekke band”, zegt Rob. “Die repareren we dan. Maar eerlijk gezegd begint het verhaal daar vaak pas.”
Bamboe
Niet voor niets staat de koffie op een prominente plek in de zaak, het is het beste middel om aan de praat te raken. Een bezoek aan de Fietsbrigade is dan ook minstens zozeer een sociale aangelegenheid als een plek om je fiets op te (laten) knappen. Dat komt vooral door de manier van werken van Dwight en Rob. Essentieel daarbij en meteen het grootste verschil met een doorsnee fietsenmaker: ze hebben hun zaak opengesteld voor iedereen die zelf een beetje aan zijn fiets wil werken. Dwight: “Of dat nou een kleine reparatie is, of een groot project, ze zijn welkom bij ons. Laatst was hier iemand die drie weken aan een stuk heeft gepuzzeld aan een fiets van bamboe. Prachtig man! Wij bieden zo iemand dan gereedschap, koffie en gezelschap. En genieten intussen zelf mee van wat daar ontstaat.”
Wie bij de Fietsbrigade nog niet enthousiast raakt over de fiets, heeft er inderdaad helemaal niks mee. Overal in de zaak staan en hangen voorbeelden van opgeknapte exemplaren. Ergens op een zolder gevonden komen ze naar de zaak. De eigenaar vol twijfel of er nog wat mee gedaan kan worden. “En dan raak je in gesprek. Over waar die fiets vandaan komt, wat de eigenaar ermee wil, wat wij denken dat mogelijk is. We stimuleren het om vooral van alles uit te proberen – zo doen we het zelf ook. Ons motto is: niets is kapot.”
Dat moet opnieuw
Zo kan het gebeuren dat een oude Peugeot of Motobecane met oorspronkelijk vijf of tien versnellingen, de winkel verlaat als een fixie. Of dat een onooglijke vouwfiets die rijp was voor het stort ineens staat te shinen als een waar designersobject. De discussies onderweg gaan dan over het mandje dat al of niet voorop moet komen, de kleur van het frame of zelfs van de banden en de ketting, de andere toebehoren die de fiets verfraaien – of juist niet. Rob: “De kunst is om precies genoeg te doen. Net te veel of net te bont en je slaat de plank helemaal mis. Dan kijken we elkaar aan, we lachen er even om en zien meteen: dat moet dus opnieuw.”
Voor de meeste modellen geldt dat ze eerst helemaal worden gestript, tot en met de verf op het frame. Vanuit een kale fiets heeft het opbouwen de meeste kans. Dwight: “We halen vaak meer van een fiets af dan we erop zetten.” Alle modellen zijn even welkom bij de Fietsbrigade, “maar eerlijk gezegd zijn we wat minder dol op mountainbikes, die zijn zo lomp, daar kun je gewoon wat minder mee.” Om zichzelf meteen te corrigeren: “Hoewel, laatst hadden we er een, die hebben we weten om te bouwen tot iets heel bijzonders. Je zou kunnen zeggen dat die van voren ballerina is geworden en van achter een spartaan, haha!”
Rob komt uit de harde commerciële wereld van de communicatiebureaus, Dwight heeft vooral in de horeca gezeten. Allebei waren ze niet gelukkig in hun werk. Rob: “Ik knapte al wat fietsjes op in mijn vrije tijd en deed af en toe wat bij Het Verzet in de Edisonstraat. En wat me opviel was dat ik daar wel altijd een glimlach kreeg van de mensen voor wie je het deed, terwijl ik dat op mijn gewone werk nooit had. Het duurde even voordat ik het me realiseerde, maar op een gegeven moment was de keuze toch wel makkelijk: weg bij dat media-adviesbureau en met mijn handen aan het werk!”
Dwight en Rob delen niet alleen een passie voor fietsen en techniek, maar ook voor service. “Wij kunnen allebei oprecht gelukkig worden als we iemand blij hebben gemaakt. En dat heeft er ook toe geleid dat dit nooit alleen maar een fietsenmakerszaak kan zijn. Daar zijn er al genoeg van. Nee, voor ons is gastvrijheid minstens zo belangrijk, deze plek moet een pleisterplaats zijn. Samen aan iets werken, samen dingen ondernemen. Laatst hebben we met de hele buurt de lichtjesroute gefietst. Picknickmand met koffie en broodjes mee en gewoon gaan. Dat past heel erg bij ons.”
Workshops
Fietsbrigadiers Dwight en Rob, die met “Fraai Staal” hun eigen merk hebben gecreëerd, organiseren ook workshops rond een thema, maar zoeken wat dat betreft nog naar de juiste vorm. “We hebben het een paar keer gedaan nu en dat was hartstikke mooi, maar ook lastig omdat iedereen toch heel verschillende vragen en wensen heeft. Om dat allemaal in één workshop te behandelen is wel lastig.”
De Fietsbrigade zou zonder al te veel verbeeldingskracht zo onderdeel van de Dutch Design Week kunnen zijn, hoewel Dwight en Rob daar zelf misschien helemaal niet naar op zoek gaan. Dwight: “Maar inderdaad, er zit behoorlijk wat design in ons werk. Of het nu gaat om een leren biertasje dat we – handig toch? – met mooie gespen op een fiets plaatsen, of om de handvatten die van oude champagnekurken zijn gemaakt, we doen het wel om er tegelijk iets bruikbaars én iets moois van te maken. Elke fiets die bij ons vandaan komt is een kunstproject dat je gewoon moet kunnen gebruiken.”
Veel van die fietsen hangen, samen met de trotse eigenaar, als foto op een van de muren van de winkel. Dwight: “Onze hall of fame. Of ik moet eigenlijk zeggen: hall of frame. We denken er nog over om alle bezoekers te laten stemmen op welke fiets ze het mooiste vinden. Zodat we aan het einde van elke maand een winnaar hebben. Die krijgt dan de Fraai Staal-prijs.”
De Fietsbrigade is te vinden op Muntplein 16 in Eindhoven. Op dinsdag is de winkel gesloten.
