INEOS heeft deze week aangekondigd dat het meer dan 2 miljard euro zal investeren in elektrolyseprojecten om in heel Europa koolstofvrije, groene waterstof te maken. De eerste installaties zullen worden gebouwd in Noorwegen, Duitsland en België, terwijl ook investeringen zijn gepland in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.
De eerste eenheid die gebouwd zal worden, is een elektrolyse-installatie van 20 MW die schone waterstof produceert door elektrolyse van water. Dit project zal leiden tot een minimale vermindering van naar schatting 22.000 ton CO2 per jaar door de koolstofvoetafdruk van INEOS’ activiteiten in Rafnes, een Noorse havenplaats, te verkleinen en als hub te dienen om waterstof aan de Noorse transportsector te leveren.
In Duitsland is INEOS van plan een grootschaliger elektrolyser van 100 MW te bouwen om groene waterstof te produceren op zijn locatie in Keulen. De ontwikkeling zal het koolstofvrij maken van de INEOS-activiteiten op de site verder ondersteunen.
INEOS deed de aankondiging eerder deze week. Het bedrijf is naar eigen zeggen al de grootste Europese exploitant van elektrolyse, de technologie die nodig is om groene waterstof te produceren voor elektriciteitsopwekking, vervoer en industrieel gebruik
Shell
Het is niet de enige energieproducent die de laatste tijd van zich laat horen als het om waterstof gaat. Afgelopen zomer maakte Shell bekend dat Europa’s grootste waterstofelektrolyselocatie in gebruik te hebben genomen. Het gaat hier om PEM-elektrolysers (waarbij PEM staat voor polymeer elektrolytmembraan), die compacter zijn dan conventionele alkaline elektrolysers.
PEM-elektrolysers
PEM-elektrolysers zijn geschikt om te werken met hernieuwbare energiebronnen omdat zij dynamisch kunnen opereren met wisselende elektriciteitsbelastingen. Hierdoor kunnen PEM-elektrolysers operationeel zijn wanneer wind- en zonne-energieopwekking het goedkoopst zijn. Een heuse doorbraak.
Shells ‘waterstoffabriek’ staat ook al in de buurt van Keulen, op een plek waar de Brits-Nederlandse energieproducent groene waterstof produceert. Er zijn plannen om de capaciteit van deze elektrolyser uit te breiden van 10 megawatt tot 100 megawatt.
Het is geen toeval is dat beide projecten sterk leunen op de deelstaat Noordrijn-Westfalen, die zich naar de woorden van zijn minister-president de “waterstofregio” van Europa noemt,
Repsol
Vorige week presenteerde de Spaanse energiereus Repsol ook zijn waterstofplannen. Het bedrijf heeft investeringen aangekondigd die tegen 2030 zullen oplopen tot ruim 2,5 miljard euro. Over acht jaar wil Repsoleen equivalent geïnstalleerd vermogen hebben van 1,9 GW geïnstalleerde capaciteit. Repsol zal gebruik maken van een mix van elektrolyse, biogas en foto-elektrokatalyse om hernieuwbare waterstof te produceren. De eerste elektrolyse-installatie, met een vermogen van 2,5 MW, zal in 2022 in Bilbao in bedrijf worden genomen.
Repsol is bekend van haar innovatie in foto-elektrokatalyse om duurzame waterstof te produceren. Momenteel wordt gestart met het opzetten van een proeffabriek in Puertollano.
Waterstofrush
De Europese rush naar waterstof past heel goed in de plannen van de Europese Unie, zoals in de Green Deal en Fit for 55 uit de doeken is gedaan.
Europa is toonaangevend bij de ontwikkeling van veel schone waterstoftechnologieën. De Europese Unie heeft een belangrijke strategische politiek ontwikkeld, met name dankzij de Gemeenschappelijke Onderneming Brandstofcellen en Waterstof (in het Engels: Fuel Cell and Hydrogen Joint Undertaking, FCH JU). De afgelopen jaar 13 jaar heeft dit publiek-private partnership projecten gefinancierd voor bijna 2 miljard euro. Het bovengenoemde project van Shell is onderdeel van het Europese Refhyne-consortium en wordt meegefinancierd door FCH JU.
Door de voorlopersrol van Europa hebben universiteiten en bedrijven in Europa het afgelopen decennium de efficiëntie van elektrolyse en brandstofcellen verhoogd, het gebruik van grondstoffen verminderd en de haalbaarheid van industriële processen op waterstofbasis aangetoond.
Het enige manco was dat de meeste projecten vaak kleinschalig en geïsoleerd bleven.
Hydrogen Alliance
De initiatieven van onder andere INEON en Shell en ook wel Repsol tonen aan dat nu ook de tijd is aangebroken van grootschalige industriële toepassing van (schone) waterstoftechnologieën.
Om de marktspelers beter op elkaar in te laten spelen, heeft de Europese Commissie ook nog eens, in 2020, de Clean Hydrogen Alliance opgericht. Het is een platform voor de industrie, nationale en lokale overheden, het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden. In korte tijd zijn al meer dan 1500 leden toegetreden tot deze ‘waterstofalliantie’.
Schone waterstoftechnologieën spelen een sleutelrol bij de overgang van het continent naar een koolstofneutrale economie tegen 2050, in overeenstemming met de Europese Green Deal.
Lees meer over de uitdagingen van waterstof in ons dossier over dit onderwerp
