Author profile picture

De Europese Commissie bereidt wetgeving voor die een gigantische verzameling gratis toegankelijke data over de Europese interne markt moet opleveren. Dat moet het gebruik van data voor Europese bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheden gemakkelijker maken en innovatie stimuleren. De wettelijke regels daarvoor moeten in 2022 gepubliceerd zijn. Dat staat in de datastrategie die de Europese Commissie vorige maand publiceerde.

Minder macht voor Google en Facebook

Volgens de Europese Commissie ontstaat dan een interne markt voor data die kan concurreren met de dataverzameling van de Amerikaanse Big Tech bedrijven Facebook, Apple, Amazon, Netflix en Google. Die hebben op dit moment de Europese datamarkt grotendeels in handen.

Nu is 80 procent van de data opgeslagen in datacenters die voornamelijk eigendom zijn van de Amerikaanse techbedrijven. In de toekomst zal dat anders zijn, voorziet de Europese Commissie.

In 2025 zal 80 procent van de data opgeslagen worden in apparaten die de data verzamelen door sensoren. Dat komt doordat het aantal apparaten dat gebruik maakt van IoT, ‘the internet of things’, zal toenemen. Dat soort apparaten bewaart data niet in datacenters maar in randapparatuur, wat de ‘edge’ genoemd wordt.

Data spaces voor negen sectoren zoals zorg en landbouw

Voor verschillende economische en maatschappelijke sectoren moeten er bovendien aparte data spaces komen. Onder andere daarom moet er een standaard voor data-opslag komen waardoor het makkelijk wordt om verschillende data sets verwerken. Als alle bedrijven daar verschillende protocollen voor hanteren, kan dat een efficiënt gebruik van data in de weg staan.

Lees ook: Eurocommissaris Vestager presenteert plan voor nieuwe AI-wet begin 2020

In haar datastrategie onderscheidt de Europese Commissie negen sectoren die een eigen data space moeten krijgen: de (productie)industrie, activiteiten die gerelateerd zijn aan de uitvoering van de Europese Green Deal, mobiliteit, de gezondheidszorg, financiële diensten, energie, landbouw, overheidsbestuur, en arbeidsmarkt.

EU gerund als bedrijf

Vooral die laatste is politiek gezien interessant: het doel daarvan is namelijk het voorkomen van tekorten en overschotten van bepaalde kwaliteiten en vaardigheden op de arbeidsmarkt binnen de lidstaten. Door dit op deze manier aan te pakken, begint de EU steeds meer op een bedrijf te lijken dat de Europese Commissie efficiënt wil runnen en dat daarom een personeelsplanning voor haar (toekomstige) interne markt moet krijgen.

Met dit soort zaken heeft de Europese Commissie zich tot nu toe in elk geval nooit bemoeid.

Europese megabieb voor gratis data

Als die negen data spaces werkelijk van de grond komen, ontstaat er een megabibliotheek van digitale data waarmee de Europese Unie de huidige hegemonie van de Amerikaanse techbedrijven op de markt voor big data naar de kroon kan steken. Dat zou eurocommissaris Vestager (concurrentie en digitalisering) goed uitkomen in haar strijd tegen misbruik van hun marktmacht: een probleem dat ze tot nu toe ondanks enkele rechtszaken en miljardenboetes niet heeft kunnen oplossen.

Of het plan lukt, zal moeten blijken. De verschillen in het gebruik van dataopslag via een cloud (hetgeen nodig is om zo’n omvangrijke data space te creëren) tussen de lidstaten zijn groot. In de ene lidstaat gebruikt 65 procent van de bedrijven al een cloud om data op te slaan, in de andere nog maar 10 procent.

Daarbij zullen de inwoners van de verschillende Europese lidstaten flink bijgespijkerd moeten worden in het gebruik van computers en het digitaliseren van hun bedrijfsvoering.

Sneller innoveren

Als Europese plan slaagt, zijn de voordelen echter groot. Voor onderzoekers op het gebied van gezondheidszorg bijvoorbeeld helpen makkelijk toegankelijke datasets om te innoveren. Analyse daarvan geeft inzicht waarvoor geen arbeidsintensief patiëntenonderzoek noodzakelijk is.

Hetzelfde geldt voor andere sectoren zoals de landbouw. In verschillende landen gebruiken boeren bijvoorbeeld allerlei apparaten met sensoren die gelieerd zijn aan een digitaal platform. Zo meten ze hoe de samenstelling van de bodem en de irrigatie ervan zich verhoudt tot de groei van bepaalde gewassen bij verschillende klimatologische omstandigheden.

Lees ook: EU-onderzoek naar gebruik van akkers, mest en bos moet milieu herstellen

Als elke boer de informatie over zijn of haar eigen akker voor zich houdt, levert dat alleen hem of haar kennis op over de bodem, voeding en teelt van het gewas. Als alle boeren die dit soort sensoren gebruiken hun data delen in de data space voor landbouw, en een onderzoeker die analyseert, kan dat tot nieuwe inzichten leiden waardoor ze hun grond beter kunnen gaan gebruiken.