De Europese Commissie werkt aan een nieuwe alliantie met industriële belanghebbenden om de ontwikkeling van kleine modulaire reactoren (SMR’s) begin jaren 2030 te versnellen. Dit initiatief heeft tot doel de nucleaire toeleveringsketen in Europa te versterken door de productie, innovatie en samenwerking binnen de EU te verbeteren. Deze reactoren kunnen aanzienlijk volgens de Europese Commissie bijdragen aan een schone energietransitie, energiezekerheid en koolstofneutrale ambities. Aanvragen voor deelname zijn inmiddels geopend.
Waarom dit belangrijk is
Kernenergie is altijd een onderwerp dat tot verdeeldheid leidt vanwege de uitdagingen die het met zich meebrengt. Kernenergie is echter een bron van koolstofarme energie en daarom werkt de Europese Commissie aan het vergroten van het aandeel ervan in de energiemix. Nieuwe technologieën zoals SMR’s maken meer aanpasbare oplossingen mogelijk.
De recente aankondiging van de Europese Commissie betekent een belangrijke stap in de richting van een nieuwe definitie van de rol van kernenergie in de energiematrix van het continent. Door in te zetten op kleine modulaire reactoren overbrugt de Commissie de kloof tussen traditionele kerncentrales en de hedendaagse vraag naar energie.
De belofte van SMR-technologie
SMR’s onderscheiden zich door hun bescheiden omvang in vergelijking met conventionele kerncentrales. Hun ontwerp is flexibeler en kan elektriciteitsproductie, stadsverwarming en zelfs waterstofproductie ondersteunen. Dankzij hun flexibiliteit zijn deze reactoren ideaal voor geïntegreerde energieknooppunten en helpen ze verschillende sectoren koolstofvrij te maken.
Met een vermogen tot 300 MVh kunnen deze reactoren de bouwtijd, die normaal gesproken op traditionele nucleaire projecten drukt, drastisch verkorten. De veelzijdigheid van SMR’s gaat verder dan hun omvang en vermogen. Deze reactoren zijn ontworpen voor naadloze integratie in bestaande netwerken of onafhankelijk gebruik, waardoor ze een levensvatbare energiebron zijn voor afgelegen of onderontwikkelde regio’s. Bovendien betekent hun modulaire aard dat onderdelen vooraf in fabrieken kunnen worden geassembleerd en voor installatie naar de locatie kunnen worden getransporteerd, waardoor het bouwproces wordt gestroomlijnd.
Operationele efficiëntie en afvaloverwegingen
SMR’s werken op lagere vermogensniveaus en zijn ontworpen met passieve veiligheidssystemen, waardoor ze minder brandstof nodig hebben dan hun grotere tegenhangers. De technologie is echter niet zonder uitdagingen. Voor deze reactoren is een hogere concentratie van de isotoop U235 nodig, wat leidt tot meer radioactieve verbruikte splijtstof en mogelijk hogere bedrijfskosten. Bovendien kan het afval dat door SMR’s wordt geproduceerd tot 30 keer groter zijn dan dat van traditionele reactoren.
Het streven naar SMR’s blijft niet beperkt tot Europa. Landen als China, Canada en de Verenigde Staten zijn ook actief bezig met de licentiëring of bouw van deze reactoren. Rusland is zelfs al begonnen met de commerciële exploitatie van een geavanceerde reactor. De wereldwijde belangstelling voor SMR’s onderstreept hun potentieel als belangrijke speler op de toekomstige energiemarkt.
Snelle kweekreactoren en de afvaloplossing
Gekoppeld aan de ontwikkeling van SMR’s is het potentieel van snelle kweekreactoren (FBR’s) om de bezorgdheid over kernafval weg te nemen. Deze reactoren kunnen verbruikte splijtstof efficiënt gebruiken, waardoor de hoeveelheid afval met wel 80 procent kan worden verminderd. De Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) heeft prioriteit gegeven aan FBR-technologie vanwege de mogelijkheid om de brandstofefficiëntie te verbeteren en het probleem van kernafval aan te pakken.
Ondanks eerdere tegenslagen in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw hebben snelle kweekreactoren een opleving dankzij technologische vooruitgang. Moderne ontwerpen beloven een betere veiligheid, lagere operationele kosten en een koolstofvrij afval-tot-energie proces. Het gedurfde voorstel van RePlanet suggereert dat Europa de energie in kernafval zou kunnen gebruiken om het continent duizend jaar van energie te voorzien.
De evenwichtsoefening: de toekomst van kernenergie
Hoewel kernenergie een weg biedt naar een koolstofneutrale toekomst, is het niet zonder tegenstanders. Organisaties als Greenpeace zijn ertegen om redenen als hoge kosten, trage toepassing en de productie van giftig afval. Aan de andere kant heeft het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) gewezen op het potentieel van hernieuwbare energiebronnen om in 2050 het grootste deel van de wereldstroom te leveren.