Wanneer 98% van de grondstoffen voor permanente magneten – die bijvoorbeeld essentieel zijn in windturbines – uit één land (China) komt, begrijpt iedereen dat die afhankelijkheid problematisch is. De European Critical Raw Materials Act moet aan deze situatie een einde te maken. EU-voorzitter Ursula von der Leyen verwacht dat de wet Europa dichter bij haar klimaatambities zal brengen. “Het zal de raffinage, verwerking en recycling van kritieke grondstoffen hier in Europa aanzienlijk verbeteren.”
Vorige week stelde de Europese Commissie deze reeks maatregelen voor om de toegang van de EU tot “een veilige, gediversifieerde, betaalbare en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen” te waarborgen. Deze zogenaamde kritische grondstoffen (waaronder zeldzame aardmetalen) zijn onmisbaar voor een groot aantal strategische sectoren, waaronder de net-nul-industrie, de digitale industrie, de lucht- en ruimtevaart en de defensiesector.
Terwijl de vraag naar kritieke grondstoffen naar verwachting drastisch zal toenemen, is Europa sterk afhankelijk van invoer, vaak van monopolistische leveranciers uit derde landen. De EU moet de risico’s voor leveringsketens die verband houden met dergelijke strategische afhankelijkheden beperken om haar economische veerkracht te vergroten, zoals is gebleken uit de tekorten in de nasleep van de Corona- en energiecrisis na de inval van Rusland in Oekraïne. Dit kan de inspanningen van de EU om haar klimaat- en digitale doelstellingen te verwezenlijken in gevaar brengen.
Luister hier naar de podcast Boekestijn & De Wijk, met Tom Berendsen, rapporteur industriebeleid van het Europees Parlement. Hij gaat in op het belang van de Wet Kritische Grondstoffen:
Samen met de hervorming van de opzet van de elektriciteitsmarkt en de Net Zero Industry Act hebben de maatregelen rond kritieke grondstoffen tot doel een gunstig regelgevingsklimaat te scheppen voor de net-nulindustrieën en het concurrentievermogen van de Europese industrie, zoals eerder al aangekondigd in het Green Deal Industrial Plan.
In de verordening worden doelen voor 2030 vastgesteld om de diversificatie van het aanbod in de EU te bevorderen:
- Ten minste 10% van het jaarlijkse verbruik van de EU voor winning,
- Ten minste 40% van het jaarlijkse EU-verbruik voor verwerking,
- ten minste 15% van het jaarlijkse EU-verbruik voor recycling,
- niet meer dan 65% van het jaarlijkse verbruik in de Unie van elke strategische grondstof in elk relevant stadium van verwerking uit één enkel derde land.
De wet is niet bedoeld om de invoer volledig af te schaffen, aldus Eurocommissaris Margrethe Vestager. “Invoer is en blijft essentieel: we intensiveren onze inspanningen op internationaal niveau.” Er zal een wereldwijde ‘Critical Raw Materials Club‘ komen om de doelstellingen te helpen bereiken, voegt Eurocommissaris Valdis Dombrovskis eraan toe. “We zullen onze eigen capaciteiten opschalen en versnellen, en sterkere wereldwijde relaties opbouwen op basis van vertrouwen, openheid en wederzijds voordeel. Onze onlangs gesloten handelsovereenkomsten met Chili en de toekomstige overeenkomsten met Australië en Indonesië zullen duurzame en veerkrachtige toeleveringsketens helpen ondersteunen.”
Als onderdeel van het programma wil de Commissie innovatie stimuleren en het duurzamer worden. “Een betere zekerheid en betaalbaarheid van kritieke grondstoffen moet hand in hand gaan met grotere inspanningen om eventuele negatieve gevolgen te verzachten, zowel binnen de EU als in derde landen met betrekking tot arbeidsrechten, mensenrechten en milieubescherming.” Dat heeft voor alle lidstaten gevolgen in de nationale wet- en regelgeving.