Studenten ervaren geen negatieve effecten van het gebruik van Engels op hun kennis, inzicht en vaardigheden

Het aantal Engelstalige opleidingen in het Nederlandse hoger onderwijs is de afgelopen vijftien jaar sterk gegroeid. Deze groei werd door sommigen met argusogen bekeken. Als mogelijke negatieve effect werd genoemd dat studeren in een vreemde taal een negatieve invloed zou hebben op studieresultaten. In de tweede plaats zou het Engels van docenten, die lesgeven in een vreemde taal, een negatieve invloed hebben op het niveau van onderwijs. In de derde plaats zou de groei van Engels een bedreiging vormen voor het Nederlands. Folkert de Jong deed onderzoek naar het gebruik van Engels bij een hbo-opleiding; hij hoopt daar eind november op te promoveren aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De hoofdvraag van De Jongs onderzoek was: Wat zijn de effecten van het gebruik van Engels als instructietaal in het hoger onderwijs op studieresultaten? Om deze vraag te beantwoorden deed hij drie deelonderzoeken aan de opleiding International Business & Management Studies aan NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden en Qatar.

Uit het eerste deelonderzoek blijkt dat er een zwakke relatie is tussen het instapniveau Engels en het aantal behaalde studiepunten. Dit betekent dat de instapeisen voor Engels zoals die landelijk zijn vastgesteld (IELTS 6) voldoen. Een hogere instapeis zou volgens De Jong betekenen dat studenten die de opleiding zouden kunnen halen, worden afgewezen. Een lagere instapeis zou betekenen dat studenten worden toegelaten die mogelijk problemen krijgen met hun studie doordat hun taalvaardigheid te laag is.

“Bezwaren tegen het gebruik van Engels als voertaal in het hoger onderwijs zijn zelden gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek”

In het tweede deelonderzoek onderzocht De Jong het taalgedrag van studenten in Leeuwarden en Qatar, via een speciaal ontwikkelde app. De studenten in Leeuwarden bleken Engels alleen te gebruiken wanneer ze met hun studie bezig waren. Voor het overige gebruikten ze voornamelijk hun moedertaal. De Jong noemt het daarom onwaarschijnlijk dat een studie in het Engels een negatieve invloed heeft op de beheersing van hun moedertaal. In Qatar had het Engels een veel prominentere positie.

Met het derde onderzoek stelde De Jong door middel van een vragenlijst vast dat volgens docenten en studenten in Leeuwarden en Qatar Engelstalig onderwijs een positief effect had op taalbeheersing van het Engels. Studenten geven aan dat ze niet beter zouden presteren op toetsen als ze hun moedertaal mochten gebruiken. Studenten ervaren geen negatieve effecten van het gebruik van Engels op hun kennis, inzicht en vaardigheden.

Bezwaren tegen het gebruik van Engels als voertaal in het hoger onderwijs zijn zelden gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, aldus De Jong. In het weinige onderzoek dat er is gedaan, is weinig steun te vinden voor de bezwaren. De Jong concludeert dan ook dat deze bezwaren grotendeels sterk overdreven zijn.

Foto Angeline Swinkels