Lichteffecten, lasers en muziek. Alle electriciteit hiervoor vandaag is afkomstig uit een elektrische auto. En later is er zelfs genoeg om de nog te bouwen Utrechtse wijk Cartesius van stroom te voorzien. Het wordt hiermee de eerste zogenaamde bi-directionele wijk van Nederland. Maar voor het zover is, rolt autodeelplatform We Drive Solar samen met Hyundai een systeem uit over Utrecht waarbij de auto ook elektriciteit terug kan leveren aan het net: Vehicle to grid of V2G. Nu met 25 auto’s (de Hyundai IONIQ 5) en later dit jaar groeit dit naar 150 auto’s.
In het CAB-gebouw, waar de NS vroeger hun bussen repareerde, werd vandaag de eerste auto in gebruik genomen. Het is voor Utrecht een wereldprimeur, zo vertelt CEO van Hyundai Europe Michael Cole, de stad krijgt als eerste regio ter wereld de mogelijkheid om deze technologie grootschalig in te zetten. “Hiermee combineer je vormen van mobiliteit, zoals deelplatforms, met innovatieve energiesystemen. De auto om in te rijden, maar ook om energie te vervoeren naar huishoudens.”
De regio grijpt deze kans maar al te graag aan. En loopt volgens Robin Berg, directeur van We Drive Solar, ‘voor de troepen uit’. “Er staan in de stad al zo’n 700 laders die geschikt zijn voor deze technologie. Het is alleen nog wachten op autofabrikanten die met V2G-modellen komen net zoals Hyundai.”
Vol stroomnet staat transitie in de weg
Volgens het Klimaatakkoord van Parijs wekken we in 2050 al onze stroom groen op. In 2021 kwam 33 procent van de totale stroomproductie in Nederland uit hernieuwbare bronnen. Maar nu we steeds meer groene energie opwekken, loopt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Om overbelasting te voorkomen schakelen netbeheerders tijdens piekuren soms zonnepanelen in de wijk uit. De batterij van de auto biedt in dit geval uitkomst. Berg: “Voor woon-werk-verkeer gebruiken we maar zo’n kwart van de batterij. Wanneer je de batterij in de piek laadt – dus als de zon flink schijnt -, ontlast je het net en houd je genoeg capaciteit over om te gebruiken op momenten dat de zon niet schijnt.”
Volgens Matthijs Kok, ontwikkelaar elektrisch vervoer en nieuwe energie bij de gemeente Utrecht, groeit de komende tijd de vraag naar energie enorm. Niet alleen gaan huizen van het gas en moeten elektrisch verwarmd, ook de groei van elektrische auto’s speelt hierin een rol. “In 2030 verwachten we zo’n 55 duizend EV’s in de stad te hebben. Dat is 44 procent van alle auto’s. Op dit moment hebben we niet de juiste infrastructuur om deze groeiende vraag naar energie aan te kunnen. Naast dat het veel tijd en geld kost om het net te verzwaren, is er ook 14 hectare – 21 voetbalvelden – grond nodig, onder andere aan transformatorhuisjes, om de energie om te zetten. Dat is in een dichtbevolkte stad als Utrecht gewoon niet te vinden”, aldus Kok.
Bi-directional laden biedt uitkomst
Maar, zo vertelt hij opgewekt, netverzwaring is niet de enige oplossing. Zo zijn er ook andere manieren te bedenken om het net te ontlasten. Buurtbatterijen en energie-opslag in de vorm van V2G. “Deze 25 elektrische auto’s zijn een begin. Maar het zorgt er wel voor dat we op bepaalde plekken geen extra transformatorhuisjes hoeven te plaatsen. Volgens netbeheerders kun je zo’n negen tot tien huishoudens van elektriciteit voorzien met een opgeladen elektrische auto. Onderzoek van de Universiteit Utrecht laat zien dat we ongeveer 8000 auto’s nodig hebben om de hele stad een koude nacht door te loodsen.” De volgende uitdaging zit in de energiemarkt, die moet volgens hem een stuk flexibeler. “Hiervoor zitten we met alle partijen om tafel van energieleveranciers tot netbeheerders.”
Volgens We Drive Solar directeur Berg hoeven gebruikers van het deelplatform zich geen zorgen te maken dat ze ineens met een lege accu staan omdat huishoudens te veel stroom vragen. “We hebben ontzettend veel informatie. Hierdoor weten we precies wanneer auto’s gebruikt kunnen worden om het net te ontlasten en wanneer ze nodig zijn voor ritten. We moeten toe naar meer flexibiliteit in de energiemarkt. Dat kunnen we niet alleen en hiervoor werken we samen met verschillende partners zoals netbeheerders, ElaadNL en andere partijen.”
Nieuwe wijk met aandacht voor groene mobiliteit
In Cartesius, een driehoek tussen twee treinsporen op het voormalig rangeerterrein van de NS, moeten ruim 2800 woningen, twee parken en allerlei voorzieningen komen. Bewoners ‘langer, gezond en gelukkig’ in de nieuwe wijk, zo stellen ontwikkelaars MRP en Ballast Nedam Development. In 2023 kunnen de eerste bewoners er hun intrek nemen. Het plan is geïnspireerd op blue-zones, gebieden op aarde waar de levensverwachting het hoogst is. “Het welzijn van mensen staat centraal”, volgens Onno Dwars, ceo Ballast Nedam.
Energie zal op de daken in de wijk worden opgewekt door zonnepanelen en een overschot aan zonne-energie kan worden opgeslagen in de deelauto’s van We Drive Solar. Bewoners kunnen deze opgeslagen energie later weer gebruiken. Bijvoorbeeld als de zon niet schijnt. Volgens de Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma is dit hoe we pieken in onze groene stroom voorziening in de toekomst oplossen. “We staan voor een enorme uitdaging en dit is de revolutie de we nodig hebben om de energietransitie mogelijk te maken. Utrecht wil groene innovatie stimuleren. Met dit bi-directional netwerk willen we de rest van de wereld laten zien dat het kan.”