Vanuit zijn werkkamer kijkt Auke met een uitdagende blik in de camera: “Waarschijnlijk ga ik hier heel wat bitcoin adapts mee voor het hoofd stoten, maar ik denk dat we moeten stoppen met deze inefficiënte technologie. Sorry bitcoinfans, maar dit systeem om informatie rond te sturen, kost zo ongelooflijk veel energie. Het slaat werkelijk nergens meer op.”
Want door de stijgende bitcoinkoers, stijgt ook het energieverbruik van het netwerk flink. Door de hoge koersen van begin dit jaar zien steeds meer bedrijven brood in het minen van de cryptomunt, wat weer leidt tot een hogere energierekening. Tot die conclusie komt Alex de Vries, blockchain-expert bij PwC. Hij schat op basis van de 30.000 euro die de munt in januari waard was, dat het netwerk zo’n 184 terawattuur aan energie zal verbruiken de rest van het jaar. Bijna net zoveel als bijna alle datacentra op aarde. De CO2-uitstoot die vrijkomt bij de opwek van deze energie is te vergelijken met de uitstoot van Londen: 90,2 miljoen ton.
Dat enorme verbruik, komt door het zogenaamde proof of work-algoritme waarmee bitcoin werkt om transacties goed te keuren en toe te voegen aan de blockchain. Dat goedkeuren gebeurt door het oplossen van een ingewikkelde wiskundige puzzel, die alleen te kraken is met veel rekenkracht. De eerste ‘miner’ die de oplossing vindt, stuurt deze rond en bevestigt hiermee de transacties. Als beloning krijgt hij hiervoor bitcoin. Hier geldt: hoe meer rekenkracht, hoe meer kans om als eerste de oplossing te vinden. De laatste jaren ontstaan steeds meer zogeheten mining farms. Grote hallen volgestopt met computers en nog meer videokaarten om bitcoins vrij te rekenen.
Proof of work is per definitie tijdrovend en complex
Auke: “Omdat er geen centrale partij is die alles controleert, moet je op een andere manier consensus krijgen in het netwerk. Even kort door de bocht: met de oplossing van de puzzel, kunnen anderen in het netwerk zien dat de transactie klopt en niet mee gesjoemeld is. Alleen, proof of work is zo ontworpen dat het per definitie veel tijd en rekenkracht kost om de wiskundige puzzel op te lossen. Het moet complex zijn. Je kunt dat wel een beetje updaten en efficiënter maken, maar het zal altijd veel rekenkracht en dus veel energie blijven kosten.”
Met zijn handen achter zijn hoofd en ogen dicht vertelt Auke over economische theorieën die op hem overkomen als ‘ingewikkelde voodoo’. “Natuurkunde snap ik, die theorieën kan ik inkomen. Maar cryptocurrency zitten weer vol aannames over ingewikkelde economische theorieën, die eigenlijk ook al allerlei aannames bevatten. Dat is echt niet aan mij besteed. Dus of de koers van bitcoin omhoog of omlaag gaat?”
Auke steekt zijn armen vragend in de lucht en beantwoordt zijn eigen vraag: “Geen idee. Dat mag iemand anders zeggen. Net zoals ik er niet mee bezig ben wat er met het aandeel van Tesla gebeurt. Terwijl ik het business model begrijp, alles redelijk volg en best goed op de hoogte ben.”
Banken overbodig maken met blockchain
Het gaat hem ook helemaal niet om de koers van de bitcoin, maar om de technologie die achter deze digitale munt schuilgaat, namelijk blockchain. Auke schiet rechtop in zijn stoel en begint enthousiast te vertellen: “Bedrijven houden alles bij in een database, maar dit is niet in steen gegraveerd. Bestanden kun je aanpassen. Om te zorgen dat dit niet gebeurt, stellen we vaak een autoriteit aan die controleert of transacties kloppen. Zoals we banken hebben om toe te zien op ons geld. Maar met blockchain is zo’n derde partij of autoriteit in principe helemaal niet meer nodig. Het systeem ziet er als geheel op toe dat alles klopt.”
“Het is in een geweldig idee. Want het is in principe open voor iedereen. Transparant ook, alles kun je terugvinden en als het eenmaal in de blockchain staat, kun je het niet meer wijzigen. Ook die onafhankelijkheid van een autoriteit vind ik mooi. Het is bijvoorbeeld ideaal voor een sensornetwerk dat luchtvervuiling meet of een systeem dat illegale boomkap monitort.”
Maar het kost dus te veel energie? “Ja! In IJsland waar ze omkomen van de groene stroom, valt er heel misschien nog iets voor te zeggen om te minen. Maar zelfs dan kun je wel nuttigere dingen bedenken om met die energie te doen. Het loont niet om via blockchain een transactie van een paar cent te versturen. Bovendien is blockchain erg inefficiënt, het netwerk kan maar een bepaald aantal transacties per dag aan. Dat wordt vooral een probleem als je heel veel en snel transacties wil versturen.”
Alternatieven die minder belastend zijn
Alternatieven voor blockchain zijn er ook al, weet Auke. Tangle is zo’n voorbeeld. In dit netwerk worden transacties niet bevestigd met het oplossen van een puzzel door miners, maar controleert iedere gebruiker bij elke transactie automatisch een set andere transacties. Hierdoor is er geen zware rekenkracht – dure apparatuur en veel energie – nodig om de veiligheid te garanderen.
Tangle is bedacht met een economie tussen machines in het achterhoofd. Hierin verkoopt een zonnepaneel overtollige energie aan de buurman. Of koopt een koelkast nieuwe melk als deze bijna op is. De valuta hierbij is IOTA of voluit: Internet of Things Application. Auke: “Dit werkt ook perfect voor het opzetten voor een slim laadsysteem voor elektrische auto’s. Het consensus mechanisme van proof of work is hier vervangen door iets veel simpeler, zuiniger en sneller. Blockchain is als een oude stoommachine. Een hele goede machine, maar erg inefficiënt. Daarom juich ik het alleen maar toe dat mensen moeite doen om alternatieven te ontwikkelen die niet zo gruwelijk veel energie kosten.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
