Om verdere opwarming van de aarde te voorkomen, hebben landen in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken om in 2050 geen broeikasgassen meer uit te stoten. Het Verenigd Koninkrijk is halverwege deze doelstelling, de uitstoot verminderde met 51 procent ten opzichte van 1990, zo blijkt uit deze analyse.
Volgens de cijfers van Carbon Brief komt zo’n 11 procent van de daling door de gevolgen van het coronavirus. Door thuiswerken was er minder verkeer op de weg en het energieverbruik was lager door gesloten winkels en bedrijven. Als de economie weer aantrekt, zo is de verwachting, zal de uitstoot weer iets toenemen.
Auke gaat er goed voor zitten en neemt plaats voor het grote raam in de werkkamer van zijn zelfontworpen duurzame huis. Dit is nieuws waar hij enthousiast van wordt. “Dit is echt heel gaaf!”, begint hij. Meteen deelt hij een grafiek die op het beeldscherm verschijnt.
Kijk, het kan dus wel!
“Kijk, Engeland is hard op weg om minder uit te stoten dan aan het begin van de industriële revolutie. Dat uitgerekend hier, waar het allemaal begon met de eerste machines op steenkool, is toch wel historisch te noemen. Het toont maar aan dat je helemaal niet meer koolstof uit hoeft te stoten om rijker te worden of dat een grotere bevolking leidt tot meer uitstoot. Dit stemt me hoopvol. We kunnen het tij nog keren.”
Een volgende grafiek verschijnt op het beeldscherm. “Dit is toch mooi? 100 jaar geleden was Engeland nog powered by fossiele brandstof. Bijna alles kwam van grote stoommachines op kolen, qua CO2-uitstoot problematischer dan olie en gas, die later kwamen. Die grote donkere grijze vlek is bijna naar nul gegaan.”
Dit werd zo’n vijftien tot twintig jaar geleden, toen Auke zich in dit onderwerp ging verdiepen, nog voor onmogelijk gehouden. “Het IPCC, je weet wel die partij van die klimaatmodellen, riep dat het discutabel was dat we snel van kolen af zouden zijn. Ook hadden ze hun vraagtekens bij zon -en windenergie.” Auke zet een zeurderig stemmetje op: “Dat is toch wel heel moeilijk hoor en duur. Kolen daar komen we echt niet zomaar van af hoor.”
Bij het woord ‘duurder’ is Nederland gestopt met luisteren
Een grote glimlach kan hij niet onderdrukken. “Nu zijn ze er toch bijna helemaal van af en ook de invoering van renewables neemt flink toe”, zegt hij wijzend op het gele vlak van de grafiek. Ook in Duitsland en Nederland wordt steeds minder gebruik gemaakt van steenkool of bruinkool. “In Duitsland zijn ze hier eigenlijk ook heel goed mee bezig, alhoewel het soms nog lijkt alsof er veel energie uit kolencentrales komt. Dat komt omdat er wordt gekeken naar het opgesteld vermogen, dus wat al die centrales opwekken als ze allemaal draaien. Maar zoom je in, dan zie je dat deze centrales niet constant worden gebruikt en het dus eigenlijk wel meevalt.”
Over Nederland wil hij het liever niet hebben, ‘daar word je maar droevig van’. “Waar Duitsland besloot om renewables gewoon in te voeren, ook al was het in het begin misschien duurder, stopte Nederland al met luisteren bij het woord ‘duurder’. Nu Nederland ziet dat windmolens ook zonder subsidie rendabele energie leveren, wordt er flink uitgebreid met windmolenparken op de Noordzee. Gelukkig, maar wel laat. Ook is het onbegrijpelijk dat er niet lang geleden nog kolencentrales zijn geopend, die nu weer worden uitgekocht.”
Ondanks kanttekeningen toch positief
Hoewel Auke positief is over de halvering van de uitstoot van Groot-Brittannië, is hij zich ook bewust van het vertekende beeld van de analyse. “In deze cijfers is de uitstoot van spullen die mensen buiten Engeland kopen niet meegenomen. We zijn sinds 1990 echt wel meer spullen uit het buitenland gaan kopen. Die uitstoot van fabrieken in voornamelijk China wordt dan niet meegeteld. Dat zou eigenlijk wel moeten gebeuren. Maar het ene product is het andere niet, dus dat is heel lastig te meten.”
Volgens verschillende klimaatwetenschappers moet ook de uitstoot van vliegverkeer en scheepvaart opgenomen worden bij de berekening voor de doelstellingen van het klimaatakkoord. Ook die cijfers ontbreken in deze analyse. Toch blijft Auke positief ingesteld. “In China en India gaat de stijging van het gebruik van kolen veel minder hard dan we dachten. Ook de opwekking van renewables blijft groeien. De volgende stap is de olie uit onze auto’s halen en volledig elektrisch te gaan, ook het vrachtverkeer. Ook kunnen we best met minder spullen uit het buitenland, daar worden we echt niet minder gelukkig van.”
Als dit allemaal lukt, dan komt het volgens Auke aan op de laatste 10 tot 15 procent van de uitstoot naar beneden halen. Daar zit de grote uitdaging, meent hij. “Het verduurzamen van de zware industrie en verwarmen van de bebouwde omgeving, zeker in stedelijk gebied, gaat nog moeilijk worden. Maar onmogelijk? Nee, helemaal niet, maar we moeten niet denken dat we er nu al zijn.”