Als het gaat over de verduurzaming van de aarde vliegen de claims je om de oren. Maar wat klopt hiervan? Samen met duurzaamheidsexpert Auke Hoekstra, op Twitter beter bekend als ‘Debunker-in-Chief’, zoekt Innovation Origins dit voor je uit. Deze week legt Auke een denkfout van de overheid bloot als het gaat om elektrisch rijden. Want wat is er aan de hand?
Als onderdeel van een pakket van 6,8 miljard euro aan klimaatmaatregelen, trekt de overheid 600 miljoen euro uit om elektrisch rijden te stimuleren. Een goede zaak zou je zeggen, maar het grootste deel van het geld wordt niet gebruikt om meer stekkerauto’s op de weg te krijgen. Maar wordt gebruikt om een begrotingsgat op te vullen. Omdat er steeds meer mensen elektrisch rijden, haalt de overheid minder geld binnen uit wegenbelasting en accijns op brandstoffen. Om dit tekort op te vullen, gaat er ruim 500 miljoen van deze ‘stimulering voor elektrisch rijden’ rechtstreeks naar de dalende opbrengsten van fossiel vervoer, volgens het Planbureau voor de Leefomgeving.
“Dat is dus iets heel anders dan stimuleren van elektrisch rijden”, zegt Auke verontwaardigd. “Het stoort me dat politici nu goede sier maken en doen alsof ze geld uittrekken voor elektrisch rijden, terwijl ze in feite geld van het ene potje naar het andere potje verplaatsen. Heel vervelend hoor dat de schatkist inkomsten misloopt, maar zo moeten we helemaal niet denken.”
Dan maar stoppen met isoleren van je huis
Auke kan een cynisch lachje niet onderdrukken: “Als het alleen om de overheidsinkomsten te doen is, kunnen we net zo goed stoppen met onze huizen isoleren. Slecht geïsoleerde huizen leveren immers meer energiebelasting op. Als we deze gedachte volgen kunnen we het best allemaal flink gaan roken en een dikke hummer rijden om de staatskas te spekken.”
More about Auke Hoekstra
Auke Hoekstra is scientific director of the NEON Research project at the Eindhoven University of Technology. This is where he works with a large group of scientists from many different disciplines on the future of sustainable energy and clean mobility. After a variety of commercial positions, Auke changed course almost 15 years ago. He wanted to make the world a more beautiful place. But how do you do that? Auke wrote a book about electric driving – the technology was still in its infancy at the time – and the future of mobility. In the beginning, he was a voice in the wilderness, but now he is winning support from all corners. Auke has been busy proving that his views are for almost fifteen years. On Twitter, he is jokingly known as the ‘Debunker-in-Chief’, and he takes to Twitter to vehemently refute false research or inaccurate news reports. For example, he has repeatedly rebutted the claim that diesel cars are cleaner than plug-in cars. Auke also designed and built his own energy-neutral home with 77 solar panels as a roof and – it goes without saying- he drives an electric car.
Bovendien, zo hekelt Auke, schetst de politiek hiermee het beeld dat elektronisch rijden ontzettend veel geld kost. “Terwijl je – als je goed rekent – wilt weten of de BV Nederland hier beter van wordt. Worden we armer of rijker? Dat willen we altijd weten”, Auke sluit zijn ogen en legt uit dat de aanschaf van al die elektrische auto’s geld kost. “Dit geld vloeit weg uit de BV Nederland. Het klopt dat deze auto’s in aanschaf duurder zijn dan traditionele voertuigen, maar ze zijn wel een stuk schoner. Tegelijkertijd betekent dit ook dat we minder olie uit andere landen hoeven in te voeren. Ook de vergroening van de elektriciteitsmix draagt hieraan bij. Als je dat allemaal tegen elkaar afweegt, kun je met zekerheid zeggen dat elektrisch rijden ruim voor 2030 winstgevend is.”
Daarom vindt Auke het een goede zaak dat er 90 miljoen wordt uitgetrokken voor particulieren die een e-auto willen aanschaffen. “De belangstelling is groot, afgelopen jaar was zo’n zelfde subsidie heel snel op. Nu wordt hier meer geld dan gepland voor uitgetrokken, dat is mooi. Hierdoor kunnen meer mensen op elektrisch rijden overstappen. Niet alleen vanwege dit potje, maar ook omdat er steeds meer betaalbare modellen op de markt verschijnen.”
De kosten van de CO2-schade wegstrepen tegen accijnsderving
Maar de echte winst zit volgens Auke in de afname van CO2-uitstoot. Volgens het PBL gaat de uitstoot tot 2030 in totaal met zo’n 1,4 megaton naar beneden (0,1 tot 0,2 megaton CO2 per jaar). “De schade die deze uitstoot zou aanrichten kun je wegstrepen tegen de accijnsderving. Door elektrisch rijden voorkom je uitstoot en schade die daarmee gepaard gaat. Dat is de echte winst voor de BV Nederland.”
Alleen, zo weet Auke ook, het is zinloos om alleen naar Nederland te kijken. “Stel, je kijkt naar de wereld en gaat rekenen wat dit voor 8 miljard mensen betekent. Dan moet je ook rekening houden met de gevolgen van een hogere CO2-uitstoot. Krijg je meer overstromingen? Hittegolven? Of andere schade? Dat wordt nu berekend in de social cost of carbon, die aangeeft hoeveel de schade van een ton CO2 kost.”
Hier meer over de social cost of carbon.
“Nu wordt er nog gerekend met een soort kortingspercentage dat ervoor zorgt dat de troep die we nu maken, blijft liggen voor latere generaties. Deze discount rate gaat ervan uit dat geld meer waard wordt. Dus voor hetzelfde bedrag nu, kun je in 2100 meer troep opruimen. Zo blijven we dat oneindig voor ons uitschuiven. Waarom? Het is toch veel logischer en duidelijker als iedere generatie verantwoordelijk is voor hun eigen vervuiling.”
Iedere generatie verantwoordelijk voor eigen vervuiling
Met een vinger opgestoken in de lucht, gaat Auke verder: “Steeds meer experts zijn het hiermee eens en pleiten voor het afschaffen van die korting – En dat is goed nieuws. Als we dat doen dan zijn we zelf verantwoordelijk voor de rommel die we maken. Wil je dan nog kolen gebruiken? Zijn ze ineens vijf keer duurder. Dat is echt niet rendabel, moet je eens zien hoe snel dan al die centrales sluiten.”
Het zou volgens Auke daarom een goed idee zijn om deze berekening ook op mobiliteit toe te passen. “Het punt dat ik wil maken, is dat het helemaal geen geld kost. Als je de kosten van de CO2-schade die je veroorzaakt met het verbranden van fossiele brandstof goed zou doorrekenen, kun je de opbrengsten van accijns wegstrepen. De gedachtegang dat elektrisch rijden duur is en ook nog eens geld bij de staatskas weghoudt, klopt gewoon niet. Dit is een denkfout. Door elektrisch rijden brengen we de wereld minder schade toe. We rijden steeds schoner en hoeven minder olie in te kopen. Het zorgt voor minder mislukte oogsten, overstromingen of hittegolven.”
