Geen kerst in Spanje zonder El Gordo. Oftewel: De Dikke. Genoemd naar de vette premie die wordt uitgekeerd aan het winnende lot. De traditionele loterij maakt al sinds 1812 talloze Spanjaarden rijk. Meer dan 75 procent van de bevolking speelt ieder jaar mee. Dit jaar viel het grootste deel El Gordo – nummer 26590 – op zondag 22 december in het kustplaatsje Salou. De gelukkigen verdelen er 360 miljoen euro verdeeld over 900 loten van 400.000 euro per stuk.
In aanloop naar de kerstloterij loopt de spanning steevast op. Meedoen is deels gewoon een morele verplichting. Je koopt een lot samen met familie, vrienden, kennissen van je stamkroeg of met je buurt. Het idee is dat je samen rijk wordt. Zoals het dorpje Sodeto, waar de 240 inwoners in 2011 circa 140 miljoen euro mochten verdelen. overkwam. Op één man na, die geen lot had gekocht, was iedereen plots rijk.
Voor altijd de loser van je buurt? Dat zal mij niet gebeuren. Zo ging ik op zaterdagavond nog snel even langs de loterijwinkel in mijn Madrileense wijk Salamanca. Samen met een onbekende buurtgenote koos ik voor nummer 65630. „Als we winnen gaan we met z’n allen naar de Bahama’s”, zei ik. Ze lachte en knikte instemmend. Op zondagochtend keek ik samen met miljoenen Spanjaarden naar de trekking vanuit het Teatro Real in Madrid. Zoals altijd lazen kinderen op zangerige toon de winnende nummers voor.
Lachende gezichten
Na een kwartier was het al ‘bingo’. El Gordo was gevallen. Nee. Ik hoorde niet tot de gelukkigen. En ook de tweede, derde, vierde en vijfde prijs gingen aan mij voorbij. Dus voorlopig zal ik wel mijn stukjes blijven schrijven uit Spanje voor Innovation Origins. Nog voordat alle prijzen waren gevallen hadden de camera’s van de nationale televisie al een gezelschap met juichende winnaars opgespoord. En natuurlijk lachende gezichten van mensen die trots met hun winnende nummer zwaaiden.
De grote vraag is dan altijd: wat gaan de winnaars met hun geld doen? Volgens het cliché stoppen de miljonairs met werken, ze doen onzinnige dingen met al die euro’s, worden opgelicht en eindigen arm en ongelukkig in de goot. Het is een troost voor al die mensen die nooit iets winnen. Maar gaat het in werkelijkheid ook zo? Verschillende professoren uit Spanje en de VS bundelden hun krachten en onderzochten de impact van de kerstloterij op het ondernemerschap.
Nieuwe projecten
De resultaten zijn verrassend. Op de plekken waar de hoofdprijzen de laatste 25 jaar vielen zijn vele kleine ondernemingen ontstaan. En in de meeste van de gevallen zijn die succesvoller dan het gemiddelde. Een deel van de verklaring zit hem in de ongedwongen en ongelimiteerde wijze waarop nieuwe projecten kunnen worden opgestart. Vooral in het dunbevolkte Spaanse land is het normaal gesproken vrijwel onmogelijk geldschieters zover te krijgen investeringen te doen.
Terug naar 22 december 2006. De familie Izquierdo uit het plaatsje Berlanga del Duero springt een gat in de lucht als El Gordo hen opeens rijk maakt. En dertien jaar later zijn ze nog altijd gelukkig. Ze investeerden hun geld net als een aantal dorpsgenoten in een hotel en een restaurant. En zo bloeide Berlanga del Duero vanuit het niets op. Jaarlijks komen er nu zo’n tweeduizend toeristen langs.
O, ja. Later bleek er toch nog een prijs op mijn lotnummer te zijn gevallen. Twintig euro. Genoeg om op 22 december 2020 weer mee te doen aan El Gordo.
Innovatieve lottowinkel
Xavier Gabriel uit het plaatsje Sort – wat geluk in het Catalaans betekent – speelde slim in op de loterijgekte. Met dank aan El Gordo heeft hij de best lopende lotenwinkel van Europa. Ook de voorbije weken stonden er rijen voor zijn deur en voor zijn webshop, want 85 procent van zijn loten verkoopt hij online. .Door het grote aantal verkochte loten is de kans ook daadwerkelijk groter dat een winnend lot uit Sort komt. En dat gebeurde ook meerdere malen. Zo maakte hij zijn eigen succes. Maar dit jaar viel El Gordo niet in het Catalaanse dorpje. Hoe innovatief en slim ook. Geluk is niet altijd te koop.