De nieuwe AI-wet, die als eerste in zijn soort wordt beschouwd, introduceert risicocategorieën voor AI-toepassingen en stelt strenge eisen aan systemen met het hoogste risico. Belangrijke elementen zijn het verbod op ongeoorloofd gebruik van gezichtsherkenning en massasurveillance, evenals regels voor transparantie bij generatieve AI-systemen. Bedrijven die de wet overtreden, riskeren boetes tot 35 miljoen euro of 7 procent van hun omzet. Met deze wetgeving, die vanaf mei gefaseerd wordt ingevoerd, positioneert Europa zich als wereldleider in AI-regulering.
De stemming in het Europees Parlement vormt de laatste stap in een reeks ontwikkelingen die de afgelopen jaren hebben geleid tot de totstandkoming van de Europese AI-wet. Deze wetgeving, aangevoerd door Eurocommissaris Thierry Breton, heeft tot doel de invloed van kunstmatige intelligentie te beheersen en de grondrechten van burgers te beschermen tegen de potentieel invasieve aard van AI-technologieën.
De wet onderscheidt verschillende risiconiveaus van AI-toepassingen en stelt dat systemen met het hoogste risico, zoals algoritmes voor cv’s en medische apparaten, aan strenge eisen moeten voldoen. Dit omvat een mensenrechtentoets die moet garanderen dat AI-systemen niet bevooroordeeld zijn of discrimineren. Deze toets wordt verplicht vanaf mei 2026.
Waarom dit belangrijk is:
Vandaag is een cruciale dag voor Europa. Na jaren van overleg stemt het Europees Parlement vandaag voor het laatst over de AI-Act. De kans is groot dat deze wordt aangenomen.
Strikte controles en verboden
De Europese AI-wet introduceert ook een verbod op het ongericht scannen van portretfoto’s op internet en camerabeelden. Een compromis is bereikt over de inzet van slimme camera’s in de openbare ruimte, waarbij duidelijke grenzen worden gesteld aan wat wel en niet is toegestaan.
De wetgeving treedt in verschillende termijnen in werking, waarbij sommige regels al zes maanden na publicatie van de wet van kracht worden. Dit omvat het verbod op foutief gebruik van gezichtsherkenning en massasurveillance door middel van AI.
Impact op de industrie
De nieuwe regels hebben verstrekkende gevolgen voor bedrijven die AI-systemen ontwikkelen en aanbieden. Ongeveer vijftien procent van alle AI-systemen zal onder de strenge nieuwe regelgeving vallen. Dit betekent dat ontwikkelaars en aanbieders van AI-systemen verantwoording moeten afleggen en transparant moeten zijn over de werking en herkomst van hun producten.
In mei 2025 zullen specifieke regels voor generatieve AI-systemen, zoals de chatbot ChatGPT en de beeldengenerator Midjourney, in werking treden. Deze systemen zullen transparant moeten zijn over de data waarmee ze zijn getraind en mogen geen illegale inhoud genereren.
Deze nadruk op transparantie is cruciaal om het vertrouwen van het publiek in AI-technologieën te vergroten en te zorgen voor een ethische benadering van kunstmatige intelligentie.
Europa als pionier in AI-regulering
Met de introductie van de AI-wet neemt de Europese Unie een voortrekkersrol in de wereldwijde regulering van kunstmatige intelligentie. De wet wordt gezien als een belangrijk instrument voor het waarborgen van de veiligheid en de rechten van de burgers in het digitale tijdperk.
Deze wetgeving is het resultaat van intensieve samenwerking tussen verschillende Europese instellingen en markeert een belangrijke stap voorwaarts in de bescherming van de fundamentele rechten van de Europese burgers. Het is een duidelijk signaal dat de Europese Unie streeft naar een verantwoordelijke en mensgerichte benadering van technologische vooruitgang.
