Kinderen met lees- en schrijfproblemen hadden het door Covid-19 extra moeilijk. Een gewoon boek lezen is voor deze groep al een enorme uitdaging, maar lesmateriaal opnemen via een beeldscherm en tegelijkertijd de concentratie vasthouden, is nog veel lastiger.
Onderzoekers uit Zweden en Noorwegen zijn op zoek gegaan naar een manier om dit op te lossen en hebben een oplossing gevonden in zogenoemde ‘visuele witte ruis’. Dat meldt de Universiteit van Göteborg in de studie Sensory white noise improves reading skills and memory recall in children with reading disability.
Monotoon beeld en geluid
Het begrip auditieve witte ruis zullen sommigen misschien kennen. Dat is een monotoon geluid. Denk aan een radio die niet op een kanaal staat afgesteld, een ventilator, een stofzuiger of het ruisen van de zee. Eerdere studies hebben aangetoond dat dit kinderen met aandachtsproblemen kan helpen bij het uitvoeren van bepaalde cognitieve taken, omdat het echt hinderlijke geluiden zoals toeterende auto’s naar de achtergrond doet verdwijnen.
De Noorse en Zweedse onderzoekers hebben dit principe toegepast op het beeldscherm en zijn gaan experimenteren met “pixelruis”. Wat blijkt? “De visuele witte ruis waaraan we kinderen blootstelden, kan worden vergeleken met het geven van een bril aan iemand met bijziendheid. Het effect op het lezen én het geheugen was onmiddellijk merkbaar,” zegt Göran Söderlund, van de Universiteit van Göteborg.
80 leerlingen mét en zonder leesproblemen
Het onderzoek werd uitgevoerd bij ongeveer 80 leerlingen in de regio Småland in Zuid-Zweden. De deelnemende kinderen werden geselecteerd na een woordherkenningstest en werden in drie groepen verdeeld: goede lezers, kinderen met enkele leesproblemen en kinderen met grote leesproblemen.
In de studie werd de kinderen gevraagd 12 woorden te lezen terwijl ze werden blootgesteld aan vier verschillende niveaus van visuele witte ruis, van nul tot hoog. Bij de test werd nagegaan hoeveel woorden de kinderen correct konden lezen en hoeveel woorden ze zich naderhand konden herinneren.
Uit de resultaten bleek dat de kinderen met grote leesproblemen aanzienlijk beter presteerden wanneer ze werden blootgesteld aan visuele pixelruis. Ze lazen meer woorden correct en herinnerden zich ook meer woorden. De witte ruis had ondertussen geen negatieve effecten op de goede lezers en degenen met kleine leesproblemen. “Dit is het eerste bewijs dat visuele witte ruis effect heeft op het cognitief vermogen,” zegt Söderlund.
Beeldschermen aanpassen
Het is volgens hem wel precisiewerk. Te veel of te weinig ruis is niet goed. Bovendien is het van belang dat er niet teveel lawaai is, maar helemaal geen lawaai (koptelefoon) is ook weer niet goed.
Volgens Söderlund tonen de resultaten aan dat kinderen met lees- en schrijfproblemen op een vrij simpele manier geholpen kunnen worden. “Door beeldschermen thuis en op school aan te passen, hopen we hun problemen in één klap te kunnen oplossen.”
Söderlund benadrukt dat dit slechts een eerste, fundamentele studie is. Er moeten uiteraard meer gedaan worden om te zien of het ook op grotere schaal met meer kinderen werkt.
