Een Brabant Startup Award voor Morphotonics uit Veldhoven

Hocosto (Achtmaal), Lightyear (Helmond), Morphotonics (Veldhoven), Flow.ai (Tilburg) en PeelPioneers (Son) zijn de eerste winnaars van de Brabant Startup Awards. De prijzen werden op 25 september in Tilburg uitgereikt. De Brabant Startup Awards zijn een initiatief van Innovation Origins, in samenwerking met BOM Brabant Ventures. In een korte serie belichten we de winnaars van de awards. Vandaag: Morphotonics uit Veldhoven

De eerste vier jaar van haar bestaan bleef Morphotonics voornamelijk onder de radar. Achter de muren van hun pand met cleanroom in Veldhoven werd weliswaar druk onderzocht, gebouwd, bijgesteld, en gerekend en verkocht, maar uitgezonderd klanten, kreeg de buitenwereld kreeg daar niet zo veel van mee. Vandaar ook dat mede-oprichter Onno Lint aanvankelijk nogal verbaasd was over de Brabant Startup Award die hen ten deel viel. “Aan de andere kant: we zijn er nu echt wel klaar voor om naar buiten te gaan, dus de prijs komt op een perfect moment.”

Het Veldhovense Morphotonics werd in 2014 opgericht met een duidelijke focus op Roll-to-Plate-imprinttechnologie voor grote oppervlakken. Het is een van de nazaten van de Philipsgroep rond de uitvinders van de cd en bluray. De kern van de Morphotonicstechnologie is nog steeds terug te leiden tot de productietechnologie om die producten te maken, zij het dat deze wel zowel op nanoniveau als in schaalgrootte zijn doorontwikkeld. Door deze ingewikkelde techniek toe te passen kunnen de prestaties van producten als zonnepanelen fors verbeterd worden en kunnen telefoonschermen van 3D en holografie worden voorzien. Het zijn in feite perfect gekopieerde hightech texturen waarmee licht kan worden beïnvloed.

(tekst gaat verder onder de video)

Eerst maar eens die naam, die een link naar de fotonica verraadt. Maar Morpho? Lint: “Dat is de naam van een grote blauwe vlinder. Technici weten dat die blauwe kleur eigenlijk helemaal geen kleur is; het is een nanotextuur op de vleugels die door de werking van het licht blauw kleurt wanneer je ernaar kijkt. Die textuur is bijna niet te kopiëren, zo mooi is dat.” De meeste van Lints collega’s hebben een tech-achtergrond, zelf is hij bedrijfseconoom, “maar wel met een grote belangstelling voor technologie.”

Morphotonics heeft de cd- en bluray-productietechnologie doorontwikkeld naar groot formaat en veelvoud. “Denk aan nieuwe toepassingen voor de smartphone, rond holografie, 3D beeldvorming”, legt Lint uit. De meeste bedrijven die dit soort werk doen zitten in Silicon Valley of in China, maar Morphotonics voelt zich juist erg thuis in Brainport. “Veldhoven heeft internationaal een goede naam. Dat komt vooral door ASML natuurlijk, daardoor zijn we geen onbekende meer, wereldwijd. We kunnen hier bovendien gebruik maken van een netwerk met een hoog opleidingsniveau en met toeleveranciers, onderzoekers en kennisinstellingen waar we goed gebruik van kunnen maken. Veel Philips-nazaten natuurlijk, maar inmiddels begint er ook een behoorlijk ASML-stempel te ontstaan. En kenniscentra als Utrecht, Delft en Twente zijn ook heel dichtbij, net als Leuven, waar we veel met imec samenwerken.”

Net als bij grote buur ASML werkten sommige klanten van Morphotonics met wafersteppers, waarbij hele dunne lijntjes op micro- of nanostructuur aangebracht worden. “Maar waar je normaal zo’n 40 wafers per uur met 1 product kunt maken, zijn wij erin geslaagd om per plaat het aantal producten flink op te voeren, zodat de totale productie enorm versneld wordt en de prijs per product daalt tot het gewenste niveau.”

De leercurve van Morphotonics was een steile, zegt Lint. “Aanvankelijk hebben we ons volledig op solar georiënteerd. Textuur op zonnepanelen printen, die daardoor nog beter het licht kunnen vangen. Technisch was dat inderdaad heel goed en nog steeds zijn we betrokken bij vervolgonderzoek, maar commercieel ligt dit lastig. Er is een gevecht-tot-de-bodem aan de gang met de Chinese concurrentie, en we hebben de laatste jaren een gigantische capaciteitsopbouw in Azië gezien. De complete Duitse zonnepanelenindustrie is inmiddels weggevaagd, ook Holland Solar is verdwenen. Voor ons als Original Equipment Manufacturer valt hier nauwelijks brood uit te halen.”

De ervaring met solar hielp wel om de volgende stap te zetten. “Met onze eerste solar klant hebben we laten zien dat onze imprint-technologie niet alleen technisch klopte, maar ook schaalbaar te maken was. Daar zijn we nu in geslaagd met onze productiemachine die inkjet-technologie verbindt met het imprint-proces. Daarmee zijn we de eerste die dat succesvol gedaan hebben.” Eind vorig jaar werd de eerste machine verkocht; deze is nu in Azië in bedrijf bij de productie van onderdelen voor smartphones.

Want inderdaad, de markt voor Morphotonics zit in Azië. “China op de eerste plaats, maar ook Taiwan, Korea en – door de handelssancties tegen China vanuit de VS – binnenkort wellicht Vietnam. Alles wat bezig is met de productie van optische producten als displays zit in die landen.” Dat laat onverlet dat Lint en zijn collega’s zich voorlopig gelukkig prijzen in Brainport. “En het mooie is: ondanks de enorme aantrekkingskracht van ASML, hebben wij tot op heden geen problemen met het vinden van hooggeschoolde en zeer competente nieuwe medewerkers. Dat is toch de kracht van deze omgeving.”

Omroep Brabant maakte naar aanleiding van de Brabant Startup Awards deze reportage bij Morphotonics: