Op de COP28-top was de wereld getuige van een zeldzaam moment. Rusland stemde in met een door de VS geleid initiatief om de kernenergiecapaciteit tegen 2050 te verdrievoudigen. Deze ambitieuze stap, gesteund door een coalitie van 21 landen waaronder Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne, sluit aan bij de bredere doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C.
Tegelijkertijd weerklinkt in Dubai een overweldigende oproep om de capaciteit voor hernieuwbare energie tegen 2030 te verdrievoudigen, wat een aanzienlijke versnelling van de wereldwijde energietransitie zou betekenen.
- COP28 zag een historische toezegging van Rusland en 21 andere landen om kernenergie te verdrievoudigen tegen 2050, in lijn met de inspanningen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C;
- Een parallelle verbintenis om de capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen tegen 2030 won aan kracht, met de nadruk op de geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen en een verdubbeling van de energie-efficiëntie;
- De convergentie betekent een potentieel transformatief moment, afhankelijk van wereldwijde samenwerking en inzet voor de energietransitie.
Het door de VS geleide streven om de kernenergiecapaciteit tegen 2050 uit te breiden heeft een ongewone consensus opgeleverd, waarbij Rusland het plan samen met 21 andere landen heeft gesteund. Deze uitbreiding van kernenergie wordt gezien als een cruciale stap op weg naar het bereiken van een netto nul uitstoot van broeikasgassen, een standpunt dat wordt gedeeld door vice-minister van Economische Zaken Vladimir Ilyichev, die verklaarde: “Zonder kernenergie is het onmogelijk om de klimaatdoelstellingen te halen.”
Hernieuwbare energie staat centraal
Een parallelle belofte om de capaciteit voor hernieuwbare energie aanzienlijk te verhogen heeft ook aan kracht gewonnen, met de Europese Unie, de Verenigde Staten en de Verenigde Arabische Emiraten aan het roer. Dit streven naar een verdrievoudiging van hernieuwbare energie tegen 2030 gaat niet alleen over schone energie. Het is een strategische manoeuvre om fossiele brandstoffen geleidelijk uit te bannen, inclusief een geleidelijke vermindering van het gebruik van onverminderde kolencentrales. De toezegging om de energie-efficiëntie tegen het einde van het decennium wereldwijd te verdubbelen, is een bewijs van de urgentie van de klimaatcrisis.
Uitdagingen voor de toekomst
De weg naar deze ambitieuze doelstellingen is er een met veel uitdagingen. Ondanks de brede steun voor de uitbreiding van hernieuwbare energie, hebben landen als China en India zich niet volledig achter de uitgebreide belofte geschaard. Dit roept vragen op over de wereldwijde eenheid die nodig is om klimaatverandering effectief te bestrijden. Bovendien brengt de drang om de kernenergiecapaciteit uit te breiden zijn eigen complexiteit met zich mee, waaronder veiligheidsproblemen, afvalbeheer en de hoge kosten die aan nucleaire projecten verbonden zijn.
De verklaring om de kernenergiecapaciteit te verdrievoudigen erkent de vitale rol van kernenergie in het bereiken van wereldwijde netto nul emissies. De verbintenis omvat ook het mobiliseren van investeringen in kernenergie via innovatieve financieringsmechanismen en het ondersteunen van de ontwikkeling en bouw van kernreactoren, waaronder kleine modulaire reactoren die de sleutel kunnen vormen tot een meer flexibele en geografisch gediversifieerde inzet.
Hernieuwbaar potentieel in Afrika
De investeringen zijn ongelijk verdeeld: Afrika ontving de afgelopen twintig jaar twee procent van de wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie. Deze ongelijkheid onderstreept de noodzaak van een gezamenlijke inspanning om hernieuwbare projecten te financieren en te ondersteunen in regio’s die zwaar worden getroffen door klimaatverandering en die het potentieel hebben om aanzienlijk bij te dragen aan de wereldwijde mix van schone energie.
Om de doelstelling van 10.000 gigawatt wereldwijd geïnstalleerde hernieuwbare energie tegen 2030 te halen, zullen overheden en financiële instellingen meer moeten investeren. Het aanpakken van de hoge kosten, arbeidsbeperkingen en problemen met de toeleveringsketen die hebben geleid tot vertragingen en annuleringen van projecten, zal cruciaal zijn om deze doelstellingen te halen.
Internationale steun en strategie
Het Internationaal Energieagentschap (IEA) en de Europese Unie hebben zich achter de doelstelling geschaard om hernieuwbare energie te verdrievoudigen tegen 2030. Hun steun benadrukt de cruciale rol van duurzame energie bij het beperken van de uitstoot van broeikasgassen en het veiligstellen van een toekomst waarin de wereldwijde temperatuurstijging beperkt blijft tot 1,5°C. De wereldwijde routekaart naar nuluitstoot tegen 2050 van het IEA schetst het pad voor de energiesector, waarbij hernieuwbare energie het voortouw neemt.
Terwijl de voorgedragen COP28-voorzitter Sultan Al Jaber prioriteit heeft gegeven aan doelstellingen voor hernieuwbare energie, ligt de nadruk ook op het verdubbelen van de vooruitgang op het gebied van energie-efficiëntie. De recente recordhittegolven over de hele wereld dienen als een sterke herinnering aan wat er op het spel staat, en het IEA heeft duidelijk gemaakt dat het uitbreiden van de capaciteit voor hernieuwbare energie de belangrijkste hefboom is voor het verminderen van de kooldioxide-uitstoot tegen 2030.
Methaanvermindering en klimaatactie
Naast deze toezeggingen weerspiegelen de definitieve regels van de regering Biden om de methaanuitstoot in de olie- en gasindustrie te verminderen een bredere inzet om klimaatverandering tegen te gaan. De Global Methane Pledge, waar Turkmenistan en Kazachstan zich bij hebben aangesloten, en de blauwdruk voor methaanvermindering van de Wereldbank sluiten aan bij de wereldwijde inspanningen om de uitstoot van belangrijke sectoren zoals landbouw en afvalbeheer terug te dringen.
Het samenkomen van deze initiatieven tijdens COP28, van het verdrievoudigen van de kernenergiecapaciteit tot het opvoeren van het gebruik van hernieuwbare energie, betekent een historisch en mogelijk transformerend moment. Nu landen beloven om samen te werken, heerst er een voorzichtig optimisme dat de tweeledige aanpak de wereld op weg kan helpen naar een duurzamere en klimaatbestendige toekomst. Het succes van deze ambitieuze plannen zal echter uiteindelijk afhangen van wereldwijde samenwerking, investeringen en een onwrikbare inzet voor de energietransitie.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
