Alle bagage op grote luchthavens wordt gecheckt. Dat geldt voor zowel handbagage als de koffers die in het ruim verdwijnen. Traditioneel wordt die check gedaan met een röntgenapparaat of een ct-scan. De beelden die daarmee worden gemaakt moeten door mensen worden bekeken en beoordeeld. Dynaxion uit Eindhoven werkt aan een andere oplossing. Koffers en postpakketjes kunnen tot op atoomniveau worden bekeken, zonder dat daar een mens aan te pas komt. “Met behulp van neutronen die wij afschieten op een pakje vormen we spectra. Aan die energiespectra kun je zien welke atomen erin zitten. Waardoor wij bijvoorbeeld het verschil kunnen zien tussen melkpoeder en cocaïne”, aldus co-founder Joost van de Griendt.
Het afschieten van de neutronen moet met behulp van een zogenaamde deeltjesversneller. Die is op dit moment nog niet gebouwd. “We doen op dit moment simulaties, want we zijn nog niet zo ver dat we al een volledig systeem hebben gebouwd. Het is behoorlijk complex. In die simulaties kijken we naar vier atomen: waterstof, stikstof, zuurstof en koolstof. We meten als het ware de verhouding tussen die vier atomen. Bij een bepaalde verhouding kun je met 98 tot 99% zekerheid zeggen welke stof iets is. Dus die nauwkeurigheid is extreem hoog. Abcf is een andere stof dan abce. Zeker cocaïne en melkpoeder zijn compleet verschillend. Het wordt wat lastiger als we het over drugs hebben waarvan de samenstelling heel dicht bij elkaar ligt, maar meestal is het zo als dat het geval is, het nog steeds over drugs gaat.”
“Helemaal zonder mensen”
Groot voordeel van het nog te bouwen systeem: het draait straks zonder mensen. “Wij bouwen nu al een database met drugs en gevaarlijke stoffen. Van al die producten is bekend wat de samenstelling is. De artificial intelligence en de algoritmes in ons systeem kunnen in een split second herkennen of het een verboden stof is. Dat doen we helemaal zonder mensen.”
Dynaxion bestaat pas ruim een jaar. “Het systeem draait nog nergens. In de kelder van Schiphol staan nu CT scans. Die zijn 8 meter lang, 3 meter breed en 3 meter hoog. Zo groot wordt ons systeem ook. Al die onderdelen moeten ontwikkeld en getest worden. Wij hebben nog wel een paar jaar te gaan voordat we een commercieel product op de markt zullen hebben. Tot nu toe hebben we computersimulaties gedaan. We hadden ons eerste subsysteem eind maart in Amerika willen testen, omdat daar de beste deeltjesversneller staat. Dat is door corona helaas uitgesteld.”
Dynaxion heeft meegedaan aan een door de in Amerika uitgeschreven wedstrijd om met een oplossing te komen voor de opioïde-crisis in het land. Per jaar sterven 70.000 Amerikanen aan zeer sterke pijnstillers. “Die worden steeds vaker illegaal besteld in China en Mexico en dus verzonden via de post. De wedstrijd die is uitgeschreven moet dat probleem aanpakken. Uit 85 binnen- en buitenlandse inzendingen zijn 8 finalisten gekozen die een veelbelovende technologie hadden en wij waren daar één van. Ook de Nederlandse overheid liet al blijken enthousiast te worden van de techniek van Dynaxion. Zij gaven het bedrijf een vroege fase financiering van 350.000 euro. Om een werkend prototype te bouwen is 5 tot 6 miljoen nodig. Dat geld moet nog gevonden worden.
Een compacte generator
De achterliggende techniek van Dynaxion is feitelijk al meer dan 20 jaar bekend. “De natuurkundige theorie van het identificeren van materiaal middels het bombarderen van neutronen is al meer dan twintig jaar oud. Daar zijn al Nobelprijzen mee gewonnen, maar het is nog nooit iemand gelukt om het in een compact systeem uit te voeren. Wij denken dat de tijd daar nu rijp voor is om de generator compact uit te voeren. De computerkracht is groot genoeg en er zijn nieuwe detectoren. We brengen al die systemen bij elkaar om daar een compact, relatief klein behapbaar product van te maken.”
Potentiële klanten zijn de postbedrijven en de douane. Een zelflerende component is een belangrijk onderdeel van het systeem. “Al is het maar omdat alles rond AI en zelf lerend tegenwoordig zo’n hype is dat als je dat niet doet je sowieso al minder interesse hebt van investeerders.” Het systeem kan ook met een eenvoudige update nieuwe drugs herkennen. Terwijl in de huidige systemen de operators opnieuw moeten worden getraind.
Dynaxion groeide van februari dit jaar naar vandaag van drie naar acht mensen. Als het straks lukt om een prototype te bouwen dan zal dat eerst worden ingezet op plekken zonder publiek. “Dat heeft te maken met het feit dat wij met gammastralen werken, er komt dus iets van straling aan te pas. We hebben een schild rondom het systeem nodig. We willen niet in de buurt van mensen beginnen al is het maar om te voorkomen dat er te veel vragen over worden gesteld. Het tweede is dat het systeem het doel heeft om volledig automatisch te werken en dat kan juist heel makkelijk in een omgeving waar geen mensen zijn en dat is voor koffers en pakketjes in grote distributiecentra veel makkelijker. Als het daar nou straks geweldig werkt dan kunnen we altijd nog naar de handbagage toe.”
Maar eerst moet een investeerder worden gevonden. “We hopen snel bezig te zijn met het bouwen van een prototype. Dat betekent dat we dan ook investeerders hebben gevonden die in ons geloven. Daar hoop ik over een jaar te staan.”
De afleveringen van Top Names staan allemaal op YouTube, en zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar.