Beton geldt als milieuonvriendelijk bouwmateriaal. Omdat er in heel veel gevallen geen goed alternatief te vinden is, hebben wetenschappers uit Oostenrijk iets anders bedacht. Zij ontwikkelden een beton dat bij de productie een kwart minder CO₂ veroorzaakt.
Om te onderzoeken hoe het milieuvriendelijk alternatief zich in de praktijk houdt in vergelijking met conventioneel beton, bouwden de wetenschappers samen met de Oostenrijkse spoorwegen en een aannemersbedrijf bij een spoorweg een wildtunnel voor klein wild. De rechterkant werd gemaakt met Eco-beton, de linkerkant met gewoon beton. Elk betongedeelte – fundering, plafond, wanden – werd volgens deze indeling uitgevoerd.
“Zo kunnen we de soorten beton rechtstreeks met elkaar vergelijken,” legt Joachim Juhart van het Instituut voor Materiaalonderzoek en Bouwmateriaalkunde van de Technische Universiteit van Graz uit. Al in 2016 testte hij in het laboratorium verschillende recepten voor ecobeton op hun duurzaamheid en sterkte. Als pionier op het gebied van duurzaamheid heeft ÖBB-Infrastruktur AG dit concept nu in de praktijk gebracht. De vervoermaatschappij wil dit beton ook bij grotere projecten gaan gebruiken.
“Wij doen als onderneming in Oostenrijk het meest op het gebied van milieubescherming. ÖBB wil niet alleen mensen en goederen veilig en milieubewust vervoeren, maar ook duurzaam en milieuvriendelijk plannen en bouwen en zo in alle opzichten actief bijdragen aan de bescherming van ons milieu”, zegt Thomas Schöfmann, projectmanager van ÖBB-Infrastruktur AG.
Mengsels testen
Om aan de gestandaardiseerde kwaliteits- en veiligheidscriteria te voldoen, waren talrijke ontwikkelingsstappen noodzakelijk. Juhart en zijn onderzoeksgroep testten in samenwerking met Wopfinger Transportbeton de geschiktheid van de in het mengsel te gebruiken materialen eerst in het laboratorium getest. Conventioneel cement werd aangevuld met zogenaamde “eco- en micro-vullers”. Dat zijn secundaire grondstoffen en gesteentemeel. Ook onderzochten ze diverse meer-componentenmengsels. Twee daarvan kwamen zo op de shortlist. Tests op kleine schaal in de praktijk leverden uiteindelijk het optimale recept op. Dit werd opgeschaald in de mengfabriek van Wopfinger Transportbeton en getest volgens een speciaal opgesteld “verificatieconcept voor CO2-gereduceerd beton”.
Gamechanger
Alle vereisten voor de eigenschappen van het beton, zoals verwerkbaarheid, sterkte en vooral duurzaamheid, werden tijdens de ontwikkeling van de formulering door Wopfinger Transportbeton en de Technische Universiteit van Graz gecontroleerd. Tenslotte hebben de projectpartners samen met het bouwbedrijf Porr een “betonningsconcept” ontwikkeld. Daarin werden alle nodige maatregelen voor het betonwerk vastgelegd, met inbegrip van kwaliteitsborging en uitharding van het beton.
Het betonneren van de wildtunnel werd in mei voltooid. In de onmiddellijke nabijheid van het bouwwerk werden ook twee proefmuren opgetrokken. Deze worden door de onderzoekers van de TU Graz gebruikt om factoren zoals vochtgehalte, temperatuurontwikkeling of corrosiepotentieel over een lange periode te observeren.
De technisch directeur van Wopfinger Stortklaar beton, Franz Denk, is verheugd dat “het werk met het ecobeton net zo soepel is verlopen als met het standaard beton”. Volgens hem heeft het ecobeton goede kansen op de markt: “Ook de bouwsector moet zijn steentje bijdragen op weg naar een klimaatvriendelijke toekomst. En met eco-beton hebben we nu een prachtig alternatief in ons programma – met de potentie om een game-changer te zijn.”
Ook interessant: Het recept voor CO2-vrij cement