Zonnepanelen zijn al geïntegreerd in onze gebouwen en na verloop van tijd wordt hun rol in de creatie van energieneutrale, duurzaam gebouwde omgeving steeds belangrijker. Maar als het gaat om het ontwerp van de zonnepanelen, kan er niet veel worden gedaan – het oppervlak van de zonnecellen moet altijd origineel zwart of blauw worden gehouden en volledig kaal vanwege de optimale prestaties. Daardoor wordt de creativiteit van architectonische ontwerpers beperkt en zien openbare plaatsen met zonnepanelen er monotoon en niet esthetisch aantrekkelijk uit.
“Esthetiek is niet frivool”, zegt Lianne Polinder, ontwerper bij Design Innovation Group. “De gevelvlakken in de gebouwde omgeving hebben een enorm potentieel voor duurzame energie, maar op dit moment gebruiken architecten het niet omdat er geen zonnepaneelproducten zijn die ze aantrekkelijk vinden. Als je een impact wilt maken op je project, moet je een goed ontwerp maken – een ontwerp dat leuk is om naar te kijken. Daarom zijn wij van mening dat het noodzakelijk is om esthetische zonnepaneeloplossingen voor de gevel te hebben.” Om aantrekkelijkere ontwerpen van zonnepanelen te maken, hebben TNO, UNStudio, Design Innovation Group en andere bedrijven in 2017 een consortium gevormd met de naam Dutch Solar Design en een techniek ontwikkeld om een full colour, duurzame print te integreren in een paneel met zonnecellen.
Tijdens Dutch Design Week 2018 zijn zonnepanelen te zien die geproduceerd zijn door Solar Visuals met behulp van de innovatieve printtechniek. Deze zonnepanelen zijn bedekt met veelkleurige patronen die meestal een optische illusie zijn: stippen die de patronen ‘mengen’ in het menselijk oog en een indruk geven van een volledig bedekt oppervlak, terwijl het grootste deel ervan eigenlijk kaal is. Alle punten op het ontwerp van het zonnepaneel zijn op een speciale manier geplaatst: ze bedekken slechts 30% van het oppervlak met behoud van een energieopbrengst van 80%. De technologie erachter bestaat uit een speciaal algoritme dat constant zoekt naar het optimum tussen de energieopbrengst en de gewenste visuele verschijningsvorm van elk ontwerp.
Bij de ontwikkeling van het project Nederlands Solar Design is inmiddels veel onderzoek verricht. “We hebben 32 partijen geïnterviewd en alle toparchitecten vertelden ons dat ze graag een product zouden willen hebben dat er aantrekkelijk uitziet en dat energie opwekt, omdat ze hier elke keer weer problemen mee hebben, vooral met de hoogbouw. Het klimaat verandert en je moet voldoen aan bepaalde eisen voor de bouwvoorschriften, die steeds strenger worden”, vertelt Lianne Polinder. “We hebben ook woningcorporaties, lokale overheden en middelbare scholen geïnterviewd, omdat we wilden dat onze producten aan alle eisen zouden voldoen en goed ontvangen zouden worden”, aldus Polinder.
Naast de zonnepaneelontwerpen biedt Solar Visuals ook tegels in dezelfde kleuren aan, maar dan zonder zonnecellen. Waarom? Polinder legt het uit: “Als je een gebouw ontwerpt, wil je dezelfde esthetiek om je heen, maar in Nederland is er op de noordgevel te weinig zon, dus is het misschien helemaal niet de moeite waard om er zonnepanelen te plaatsen. Architecten willen een vergelijkbaar product met dezelfde esthetiek op alle gevels om het gebouw in één stijl te houden – en dat is ook iets wat wij aanbieden. Dit is trouwens helemaal gebaseerd op gebruikersonderzoek omdat we daar zelf niet aan hebben gedacht”.
Het is mooi dat bezoekers van de Dutch Design Week nu op het Ketelhuisplein kennis kunnen maken met Polinders ontwerpen voor zonnepanelen, maar nóg mooier dat ze binnenkort worden gebruikt bij de bouw van een gebouw waarvan de locatie nog niet bekend is. “Op dit moment hebben we een korte lijst met pilotlocaties, en we beslissen welke we voor onze zonnepanelen kiezen”, zegt Polinder.
