November, regen. Een koud en donker begin van de dag. Alleen Malle Pietje denkt eraan om naar kantoor te gaan. Zeker mensen die de mogelijkheid hebben vanuit huis te werken, kruipen in joggingpakken achter hun schermen.
Het lijkt ook handig: werken van uit huis. Geen reistijd. Flexibiliteit. Zo’n 10 jaar geleden noemden we dat ‘Het Nieuwe Werken’, nu noemen we het Hybride Werken. Dat laatste mede mogelijk gemaakt door videobel- en digitale whiteboardapplicaties. Uiteraard wel één dag per week met het team op kantoor: om de verbinding niet te verliezen.
Het lijkt geweldig. Sterker nog, het is geweldig. Of toch niet?
Digitaal werken is funest voor innoveren. Ik heb niet in eerste instantie over het krijgen van nieuwe ideeën door contact met anderen, ik heb het over het groeien en realiseren van ideeën.
De blobs
Een innovatiemanager van een groot voedselconcern zei ooit tegen mij: “In onze organisatie groeit een creatief idee door blobs. Die blobs moeten telkens groter worden wil een creatief idee op de markt komen als een gerealiseerde innovatie.”
En zo is het maar net. Vooral grotere organisaties, hebben een ‘geformaliseerd’-innovatieproces, hoe paradoxaal dat ook klinkt. Waarom redt het ene creatieve idee het wel en het andere niet? Dat komt door de blobs.
Ik stel me die blobs voor als een soort viscotische kleivorm met een dikke schil en zachte binnenkant. Ik bedenk, stel elk team of elke afdeling is een blob. Hoe krijg je nu je idee van jouw blob naar een andere blob?
Daarvoor is het handig om te weten wie er in de andere blobs werken, hoe dik die schil is om door te dringen in de blob, tegen welke blobs de blob aanschuurt, etc..
Tussen de teams
Het succes van het realiseren van een creatief idee ligt niet in een team of in een individu: het ligt tussen de teams. Succesvol innoveren hangt op relaties tussen mensen uit verschillende teams. Het informele netwerk. Zo’n informeel netwerk heeft ‘serendipity’ nodig om te ontstaan en om te groeien. Serendipity laat zich moeilijk digitaal organiseren.
Laten we eens wat pogingen onder de loep nemen.
De digitale vrijmibo
In begin van Coronatijd een groot succes: de digitale borrel. Helaas is deze niet verdwenen nu we naar kantoor mogen, het is ten slotte zo lekker om thuis te blijven. We zitten met vooraf opgestuurde en goedbedoelde bio-appelsap en bio-groente chips te wachten tot het onze beurt is om te praten. Dat is absoluut niet het grootste probleem.
Het is simpel: voor digitale borrels heb je een link nodig. Die link blijft in de blob. Een random collega kan niet langslopen en vragen of hij ook een biochipje mag proeven.
Volgende poging.
De moeite van een afspraak maken en door laten gaan
Een goede collega uit je informele netwerk, daar kan je nog een keer een informeel digitaal bakje koffie mee drinken. Ten eerste moet je wel de moeite nemen om een afspraak te maken. Ten tweede, er zit geen direct resultaat vast aan de afspraak, daardoor schieten deze afspraken er vaak bij in.
Maar als je die goede collega tegenkomt in de rij voor de gebonden champignonnensoep heb je spontaan een lunchdate.
Nog een poging.
De vaagbekende collega
Hoe zit dat met die vaagbekende collega? Die ga je niet benaderen om af te spreken, je bent haar naam vergeten. En als je die nog wel zou weten zou je geen idee hebben waar je het over gaat hebben.
Als je die vaagbekende collega tegenkomt in de rij voor het saladebuffet, dan maak je wel een praatje. In dit geval vullen de praatjes de gaatjes. In het praatje wordt je namelijk voorgesteld aan de collega van die vaagbekende collega, die net de olijven met fèta aan het opscheppen was. Ook al moet de vaagbekende collega zich excuseren omdat zij je naam niet meer weet, het nieuwe contact blijkt later goud waard.
Een informeel netwerk zorgt voor de ingangen in andere blobs, zodat ideeën kunnen groeien door de blobs. Het is de Stille Kracht van een organisatie en een Drijvende Kracht achter innovatie. Een informeel netwerk vergroot van serendipity en serendipity versterkt het informele netwerk.
Organiseren van online serendipity
Het creëren van een informeel netwerk is iets dat in fysieke wereld tussen neus en lippen door gebeurt. Hoe doe je dat online? Ik nodig je van harte uit je ideeën te delen met de rest van de wereld. We hebben ze nodig.
Over deze column
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Eugene Franken, Helen Kardan, Katleen Gabriels, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Colinda de Beer en Willemijn Brouwer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Morgen zal het dus goed zijn. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
