Deze start-up maakt textiel van mensenhaar. ‘Waarom zouden we dieren laten lijden, terwijl we jaarlijks 150 miljoen kilo haar weggooien?’

By Aafke Eppinga

De textielindustrie is de op één-na grootste vervuiler ter wereld. Zestig procent van onze kleding bestaat uit synthetische stoffen die pas na tweehonderd jaar volledig afgebroken zijn. De grote, haast onmogelijke, vraag is: wat gaan we doen aan deze rampzalige statistieken?

De oplossing van Zsofia Kollar voor dit gigantische probleem groeit op ons hoofd. In 2021 richtte ze, samen met Leonardo Avezzano, Human Material Loop (HML) op. De start-up recyclet menselijk haar, om het vervolgens te verwerken tot een soort garen om textielproducten van te maken. Het is het eerste bedrijf dat een technologie heeft ontwikkeld om deze vorm van biomassa te benutten.

“In vrijwel alle culturen ontlenen mensen een groot deel van hun identiteit aan hun haar, maar zodra het geknipt is, wordt het waardeloos. Jaarlijks belandt er alleen in Europa al 150 miljoen kilo menselijk haar op de vuilnisbelt.” Zonde, want het gebruik van haar heeft veel voordelen. Het is niet giftig; wel licht, flexibel, isolerend en sterk (een bos haar kan tot twee ton aan gewicht dragen).

Het verschil maken met mensenhaar

De start-up Human Material Loop op de Brightlands Campus in Geleen wil schoenen, kleding en tassen maken van mensenhaar.

Bruisend Limburg

Sinds Innovation Origins vorig jaar met de uit Hongarije afkomstige ondernemer sprak, is er veel veranderd. Voor Kollar is de grootste verandering dat ze na twaalf jaar in Amsterdam te hebben gewoond, verhuisde naar het Limburgse Sittard. “Veel vrienden verklaarden me voor gek, maar ik heb hier iets gevonden wat ik in Amsterdam niet kon vinden: een heel netwerk van experts die allemaal – op welke manier dan ook – bezig zijn met chemische recycling. Op de Chemelot Campus snapt iedereen dat het een enorme mijlpaal is als je opschaalt van grammen naar kilo’s. In Amsterdam niet.” HML verplaatste alleen de R&D-afdeling naar Limburg; de marketingafdeling bleef in Amsterdam.

Een mijlpaal

Naast het recyclen van haar tot garen waar kleding van gemaakt kan worden, sloeg het jonge bedrijf onlangs een nieuwe weg in met het ontwikkelen van isolatiemateriaal voor outdoor kleding.  Kollar: “Een van onze klanten gaf aan dat ze genoeg vervangers voor wol hebben, maar dat ze worstelen met het vinden van een alternatief voor dons als isolatiemateriaal. Dons heeft een hoge CO2-voetprint en is vaak niet diervriendelijk. Met die vraag zijn we aan de slag gegaan.”

Om de eerste prototypes van een outdoor jack en -broek te testen, ging haar compagnon begin dit jaar naar Argentinië om de Aconcagua te beklimmen; de hoogste berg van het Amerikaanse continent. Tijdens deze barre tocht – het kwik daalde tot -40 °C en de wind woei met snelheden tot negentig kilometer per uur – droeg hij een jack en broek van HML. Koud kreeg hij het niet.

“Leonardo heeft bewezen dat ons materiaal je onder hele extreme temperaturen warm kan houden. Het heeft veel voordelen ten opzichte van andere materialen. Toen het donzen jack van een van zijn reisgenoten kapotging, vlogen de veren in het rond. Er bleef niks van de jas over. Daarnaast is ons materiaal heel ademend. Het houd je warm, maar je gaat er niet van zweten.”

In het isolatiemateriaal van HML zijn de menselijke haren met elkaar verweven, wat zorgt voor een sterke structuur. Het bedrijf heeft onderzocht hoe de isolerende eigenschappen van haar kunnen worden ingezet als isolatiemateriaal. “We vergroten de luchtzakjes tussen de vezels om meer luchtstroom te creëren, wat de reden is voor de thermische eigenschappen.”

Kip-en-ei verhaal

Voor de ontwikkeling van meerdere samples van synthetische garens ontving HML een subsidie van vijftigduizend euro van de regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF. Met de stapelvezeltechnologie wil de start-up onderzoeken of het mogelijk is om garen te maken door het combineren van kortere haarvezels als alternatief voor wol en polyester.  Stapelvezels zijn korte stukken vezels die worden versponnen tot garens die op wol lijken. Deze vezelsoort wordt gebruikt om beschermende kleding of industriële producten een meerwaarde te geven.

Met de financiering kunnen Kollar en haar partner een prototype maken dat ze aan klanten kunnen laten zien. “In onze branche gaat het er echt om dat je een tastbaar product kunt overleggen, zodat de klant weet hoe het eruitziet en voelt. Door LIOF kunnen we het hele kip-en-ei verhaal – eerst geld om een product te ontwikkelen, of eerst een product om investeringen binnen te halen – overslaan.”

Miljoenensteden op minder dan een uur rijden

Martine Rousseau is business developer bij LIOF. Ze ondersteunt start-ups bij het aanvragen van subsidies, maar zorgt ook voor meer zichtbaarheid van start-ups in de regio en het vinden van ontwikkelingspartners. “Een start-up weet vaak zelf heel goed waar ze mee bezig zijn, maar kunnen daarbij het bredere plaatje weleens uit het oog verliezen. Wij willen graag een onafhankelijke sparringpartner zijn, die ondernemers helpt op een frisse manier naar hun bedrijf te kijken.”

Subsidie wordt verstrekt aan bedrijven die in Limburg gevestigd zijn, maar de ontwikkelingsmaatschappij kijkt daarnaar in de breedste zin van het woord. “Het bevorderen van de economische groei van de regio kan ook door samen te werken met bedrijven die net over de grens zitten”, aldus Rousseau. “Miljoenensteden Düsseldorf en Keulen liggen op een uurtje rijden. Limburg ligt heel centraal, dat vergeten mensen vaak.”

Dat je vanuit Limburg zo in Duitsland bent, heeft Kollar inmiddels ook ontdekt. Waar ze, toen ze verhuisde, door vrienden gewaarschuwd werd dat Sittard “heel ver weg is”, is ze binnen no-time in het centrum van Düsseldorf. In die stad heeft de start-up onlangs een belangrijke partnerdeal gesloten. Welke partner dat is, houdt Kollar nog even geheim.

‘We hebben haast’

Human Material Loop is van plan volgend jaar haar eerste product op de markt brengen. “Eindelijk. Ons doel is om in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk impact te maken. We hebben haast”, aldus een vastberaden Kollar. Het ondernemen ziet ze als een avontuur waarvan ze ’s nachts geregeld wakker ligt, maar waar ze tegelijkertijd ook veel energie van krijgt. “Een positieve impact maken geeft mij heel veel voldoening. Ik wil laten zien dat we als mensen onderdeel zijn van het ecosysteem, in plaats van dat we erboven staan.”