Waarom we over dit onderwerp schrijven:
Wie zich op de ABC-eilanden bevindt, pakt in de nabije toekomst wellicht het elektrische vliegtuig om zich van eiland naar eiland te verplaatsen. Op Aruba vinden er deze week demonstratievluchten plaats met de PipiStrel Velis Electro, het elektrisch aangedreven onderzoeksvliegtuig van Koninklijke NLR. “We gaan laten zien dat elektrisch vliegen een schoon, efficiënt en veilig alternatief is voor de traditionele luchtvaart hier op de eilanden”, zegt Angeline Flemming, adviseur bij The Dutch Caribbean Cooperation of Airports (DCCA) dat het evenement organiseert.
Per jaar reizen zo’n 150.000 passagiers per vliegtuig tussen Bonaire, Curaçao en Aruba. De luchtvaart is er onmisbaar, maar moet efficiënter, betaalbaar en duurzamer. Op het vasteland bestaan er alternatieve vervoersmiddelen zoals de trein om korte afstanden te overbruggen. Op de eilanden, die relatief dicht bij elkaar liggen (variërend van zo’n 30 tot 190 kilometer), kan elektrisch vliegen een uitkomst bieden.
De demonstratievluchten op Aruba, uitgevoerd met een elektrische tweezitter, bewijzen wat er mogelijk is. De vluchten maken onderdeel uit van A flight to the future: een conferentie georganiseerd door The Dutch Caribbean Cooperation of Airports (DCCA), die plaatsvinden op 7 tot en met 11 november. De duurzame luchtvaart van de toekomst staat er centraal.
Hoogtepunt
“De vluchten met de Pipistrel zijn een hoogtepunt van het evenement”, zegt Flemming. “We willen aan iedereen laten zien dat het technisch mogelijk én veilig is om elektrisch te vliegen.” Hoewel de demonstraties worden gehouden met een elektrische tweezitter is het uiteindelijk de bedoeling om 9- en 19 zitters in te zetten.
De eilanden lenen zich volgens Flemming uitstekend voor innovatie in de luchtvaart. “We zijn al enige tijd aan het onderzoeken hoe we elektrisch vliegen hier kunnen implementeren en voeren verschillende pilotprojecten en onderzoeken uit. Tussen de eilanden bestaat een sterke connectie, zowel op economisch, cultureel en sociaal vlak. Dat zorgt ervoor dat de ontwikkelingen voorspoedig verlopen.”
En er zijn meer redenen waarom de eilanden geschikt zijn voor elektrisch vliegen. Zo kan er veel groene energie worden opgewekt uit zon en wind, in overvloede aanwezig op de eilanden. Op het vliegveld van Aruba is het op een na grootste zonnepark te vinden, waar jaarlijks in totaal tussen de 5000 en 6000 MWh aan stroom wordt opgewekt.
Kortere afstanden
“De ABC-eilanden zijn zeker een mooi toepassingsgebied”, vindt ook Martin Nagelsmit, hoofd afdeling milieu en beleidsondersteuning bij het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. NLR voerde samen met het International Aviation Consultancy NACO een onderzoek uit naar elektrisch vliegen, het Masterplan Electric Flight, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Het zoomt onder meer in op de haalbaarheid van elektrisch vliegen tussen de eilanden.
“Door het gewicht van de accu’s ben je met elektrisch vliegen gebonden aan kleinere vliegtuigen en kortere afstanden”, licht hij toe. “In Nederland hebben we een treinverbinding of pakken mensen de elektrische auto. Op de eilanden is elektrisch vliegen een duurzamere, maar uiteindelijk ook goedkopere optie in vergelijking met de traditionele luchtvaart op basis van fossiele brandstoffen. Elektrische vliegtuigen hebben daarbij minder onderhoud nodig. Bovendien is stroom goedkoper dan kerosine.”
Verbruik en kosten
Wel zijn er verschillende uitdagingen die overwonnen moeten worden. Behalve het houden van presentaties en het uitvoeren van de demonstratievluchten tijdens het evenement, onderzoekt NLR daarom, in het kader van Living Lab Electric Flight, op Aruba de performance van de Pipistrel in een warm klimaat.
Nagelsmit: “We willen kijken hoe de accu van het vliegtuig zich gedraagt in warmere omstandigheden. Zo kunnen we goed voorspellen hoe de vluchten er in de toekomst uit gaan zien en krijgen we inzicht in het verbruik van energie en de kosten. Naast technische uitdagingen rondom elektrisch vliegen zelf, moet daarnaast ook de grondinfrastructuur op orde worden gebracht, zoals laadpunten voor vliegtuigen.”
Langere afstanden
Voor de langere afstanden, bijvoorbeeld voor vluchten vanaf Aruba naar landen buiten de ABC-regio, is elektrisch vliegen minder geschikt. Wel zijn duurzame alternatieven. “Voor deze afstanden is vliegen op waterstof of een duurzame brandstof geschikt”, geeft Nagelsmit aan.
De rol van de overheid
Ook het Ministerie van IenW zal met een delegatie aanwezig zijn tijdens het evenement op Aruba. Marieke Smit, programmamanager Duurzame Luchtvaart bij IenW: “We zijn heel enthousiast over dit initiatief in Caribisch Nederland en ondersteunen de ontwikkeling en implementatie van elektrisch vliegen van harte.”
In lijn met Flemming ziet ook Smit de demonstratievluchten als een mijlpaal. “Wanneer men het heeft over duurzame luchtvaart dan wordt er vaak een toekomstbeeld geschetst. Deze elektrische demonstratievluchten laten zien dat duurzaam vliegen realiteit is. We gaan met zijn allen afspraken maken om dit waar te maken, het moet binnen een aantal jaar toch mogelijk zijn elektrisch te vliegen tussen de eilanden? Daar gaan we met elkaar de schouders onder zetten.”
De demonstraties, samengenomen met het Masterplan, zijn van belang bij het behalen van het doel dat de verschillende overheden en sector partijen voor ogen hebben: een emissievrije luchtvaart. Smit: “Als overheid kunnen we bijdragen in het versnellen van de ontwikkelingen. Bijvoorbeeld door het testen en experimenteren makkelijker te maken, daar zijn de eerste stappen al voor gezet. Daarnaast zet IenW zich in voor kennisopbouw en uitwisseling van expertise, bijvoorbeeld over certificering. Hiervoor zijn ook subsidies beschikbaar, ook in Europees verband. En als laatste kan de overheid een faciliterende rol spelen bij de benodigde aanpassingen aan infrastructuur die moeten worden gedaan op luchthavens.”
Daarbij werkt IenW, als het gaat over de vliegtuig-maakindustrie bovendien nauw samen met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. “Emissievrije luchtvaart draagt namelijk ook bij aan het verdienvermogen en een betere economie.”
Het Ministerie van IenW, de overheden van de Caribische Eilanden, de luchthavens van de Caribische eilanden en de Nederlandse Vereniging van Luchthavens tekenden tijdens het evenement ook een Memorandum of Understanding. Daarin wordt de intentie voor meer samenwerking tussen partijen om emissievrij te gaan vliegen tussen de eilanden vastgelegd, onder meer door middel van het uitwerken van een strategisch plan en de opzet van een innovatiecentrum.
Hoge verwachtingen
De elektrisch aangedreven vliegtuigen zullen binnen tien jaar op de ABC-eilanden operationeel zijn, verwacht Flemming. “De exacte timing is nog koffiedik kijken, maar gezien de snelle vooruitgang die we boeken heb ik hoge verwachtingen.”
“De overheid, vliegtuigbouwers, wetenschappers: Alle neuzen staan dezelfde kant op om de luchtvaart te verduurzamen”, voegt Nagelsmit tot slot toe. “De demonstratievluchten zijn in ieder geval een stap in de goede richting om dat voor elkaar te krijgen.”
