Delta Diagnostics versnelt de ontwikkeling van tests om ziekten te herkennen

De bekendste diagnostische test van dit moment is natuurlijk de coronatest. Maar dat is niet de enige ziekte waarbij zo’n snelle test handig kan zijn. In bepaalde gevallen wil een arts ook graag snel bepaalde stoffen in het lichaam meten, om een mogelijke aandoening op te kunnen sporen. Bijvoorbeeld specifieke eiwitten in een bloedsample. Bij voorkeur direct bij de huisarts of bij een patiënt thuis; zogenoemde ‘point of care tests’. Dat gaat sneller dan onderzoek door een laboratorium, zoals nu vaak het geval is. Op dit moment zijn er nog niet zo veel goedwerkende point of care diagnostische tests om bepaalde stoffen in het lichaam die duiden op een ziekte op te sporen. Daar moet verandering in komen, vindt Bart de Boer.

Hij deed bij TNO jarenlang onderzoek naar biomedische geïntegreerde fotonica. Dit zijn optische chips om bepaalde stoffen in een sample te meten. In 2018 richtte hij Delta Diagnostics op, een spin-off van TNO. De Boer wil geen losse diagnostische tests maken, maar bouwt een platform waarop andere bedrijven hun eigen tests kunnen ontwikkelen. Delta Diagnostics levert daarvoor een instrument met de optische chips. Bedrijven kunnen daar een laagje biomoleculen aan toevoegen om de chip specifieke stoffen te laten meten. Zo wordt het ontwikkelen van zo’n test voor bedrijven en andere partijen zoals universiteiten veel makkelijker, sneller en goedkoper. “Hierdoor komen er in de toekomst hopelijk veel meer diagnostische tests beschikbaar om uiteenlopende ziekten eerder en beter te herkennen. Dat zorgt dan weer voor betere behandelingen”, zegt De Boer.

Op locatie testen

Naast de chip ontwikkelt het bedrijf ook een zogenoemde point-of-care analyzer. Hiermee kan de test ter plekke worden uitgevoerd en hoeft niet meer in een laboratorium te gebeuren. Dit kan bijvoorbeeld bij de huisarts of bij de patiënt thuis. De resultaten zijn dan binnen vijftien minuten bekend. Ook is er maar één druppel bloed nodig voor de test, in plaats van het gebruikelijke buisje voor het laboratorium. “Zo gaat niet alleen de ontwikkeling van de test sneller, maar kan de test zelf ook sneller worden uitgevoerd”, stelt Peter Belt, CEO bij Delta Diagnostics. De analyzer is niet groter dan een lunchtrommel.

Door de point-of-care analyzer is de technologie van Delta Diagnostics geschikt voor diagnostische tests die acute problemen zoals een hartinfarct kunnen detecteren. “Dan weet je meteen wat er aan de hand is en kan de arts direct de juiste behandeling starten”, zegt De Boer. Daarnaast is het ook mogelijk om de snelle diagnostische tests te gebruiken voor screening, bijvoorbeeld bij kanker. “Bij dergelijke ziekten wil je zo vroeg mogelijk een diagnose stellen en een behandeling starten. Het liefste nog voordat de patiënt symptomen krijgt”, gaat hij verder. Met de diagnostische tests op basis van de chips van Delta Diagnostics kunnen meerdere stoffen tegelijk worden gemeten. Zo heeft bijvoorbeeld de huisarts snel een indicatie van de conditie van een patiënt.

Delta Diagnostics is niet het enige bedrijf dat zich richt nieuwe optische sensoren om de diagnostiek te verbeteren. “Anderen richten zich vaak op de ontwikkeling van één bepaalde diagnostische test. Wij bouwen een platform waarop deze en andere partijen sneller en goedkoper tests kunnen ontwikkelen”, stelt De Boer. “Onze technologie ligt in de toekomst hopelijk ten grondslag aan veel verschillende diagnostische tests van verschillende bedrijven en kennisinstellingen.”

Ook interessant: ‘De Nespresso van de diagnostiek’

Andere sectoren

Dat de spin-off op medisch gebied verschil kan maken, was voor De Boer wel duidelijk. Maar nu de eerste prototypes klaar zijn, krijg hij ook vragen uit andere sectoren. Zo is er interesse in de technologie om contaminanten -verontreinigende stoffen die onbedoeld in voedsel terecht komen- te meten. Ook zou de methode gebruikt kunnen worden in forensisch onderzoek om meer informatie uit dadersporen te halen die op een plaats delict worden gevonden. “Ik had me niet gerealiseerd dat er vanuit zoveel verschillende hoeken interesse was”, vertelt De Boer. “Deze bedrijven kunnen natuurlijk ook gewoon gebruik maken van ons platform om hun toepassingen verder te onderzoeken.”

Volgend jaar op de markt

De eerste prototypen zijn al klaar en worden nu bij de eerste klanten, zoals researchgroepen, gebruikt. Volgend jaar zomer wil Delta Diagnostics het eerste product op de markt brengen. Het gaat dan om de chips en het bijbehorende instrument waarop andere bedrijven zelf een diagnostische test kunnen ontwikkelen. De point-of-care analyzer, die nodig is om de test direct uit te kunnen voeren, volgt niet veel later.

In de tussentijd kunnen de diagnostische tests wel uitgevoerd worden, maar dan moet dit in een laboratorium gebeuren. “De ontwikkeling van de test is een stuk goedkoper en sneller voor bedrijven”, stelt Belt. “Normaal heb je verschillende instrumenten nodig in de verschillende fases van de ontwikkeling. Met onze technologie kunnen bedrijven al die fases met één chip doorlopen.” Dat maakt de technologie toegankelijker voor een grotere groep bedrijven.

Lang onderzoekstraject

Het product is inmiddels bijna op de markt. Daar is veel onderzoek aan vooraf gegaan. “Het eerste proefje deden we in 2012”, lacht De Boer als hij eraan terugdenkt. De technologie had potentie en we kwamen steeds een stap verder in de ontwikkeling. Om te onderzoeken of er daadwerkelijk een bedrijf in zou zitten, deed hij mee aan het Tech Transfer programma van TNO. Het is een intern gefinancierd programma waarin onderzoekers in verschillende stappen budget en begeleiding krijgen om te kijken naar een business case rond hun technologie. “Hiermee proberen we het ontstaan van spin-offs te stimuleren”, zegt Michiel Oderwald, Senior Business Developer Bio-Medical Devices bij TNO. “Door het budget dat beschikbaar is, krijgen mensen ook echt de ruimte om goed onderzoek naar de business case te doen. Als je dat tussen het gewone werk door moet doen, dan winnen de dagelijkse taken vaak.”

TNO wil een bijdrage leveren aan de oplossingen voor maatschappelijke problemen door kennis toepasbaar te maken voor bedrijven en overheden. “Als we impact willen hebben, dan kunnen we bijvoorbeeld samenwerken met de industrie of we richten zelf een start-up op”, vertelt Oderwald. Dat laatste bleek drie jaar geleden voor Delta Diagnostics de beste optie. Daarbij is het volgens de business developer cruciaal om iemand zoals Bart de Boer te hebben die de kar trekt. “Hij geloofde vanaf het eerste moment in de technologie en heeft daarom ook steeds financiering bij elkaar gezocht om verder te kunnen ontwikkelen”, zegt Oderwald.

De industrie

Bij medische apparatuur is het oprichten van een start-up vaak een logische keuze om een technologie verder te helpen. “Grote bedrijven durven vaak nog niet in te stappen als een technologie zich nog niet heeft bewezen”, zegt De Boer. Zij ontwikkelen de nieuwe apparatuur helemaal zelf of kopen een kleiner bedrijf op wanneer hun technologie echt op de markt is. Hij sluit het dan ook niet uit dat Delta Diagnostics in de toekomst wordt gekocht door een groter bedrijf uit de industrie. Al richt De Boer zich de komende tijd nog volop op de groei van zijn spin-off.

“Het komende jaar staat in het teken van het eerste product op de markt brengen. Daarvoor zijn we met een financieringsronde bezig”, vertelt hij. Daarnaast gaat het bedrijf zich richten op de externe validatie. “We hopen dat andere bedrijven ook laten zien dat tests die gemaakt zijn met ons platform daadwerkelijk goede resultaten opleveren”, gaat hij verder. Ondertussen gaat het onderzoek, deels in samenwerking met TNO, gewoon door. “We willen de technologie steeds verder optimaliseren en uitwerken. Zo komen er steeds meer diagnostische tests om de behandeling van patiënten te verbeteren.”