De medische diagnostiek wordt vandaag de dag nog steeds gedomineerd door trage en dure laboratoriumtests. Als een patiënt een specifieke ziekte of gezondheidstoestand moet testen, wordt meestal een volledig buisje bloed afgenomen en naar een centraal laboratorium gestuurd, waar een gespecialiseerde technicus de test uitvoert. De resultaten komen vaak pas na dagen beschikbaar. Ook tijdens de coronacrisis hebben we gezien hoe onbevredigend (lage beschikbaarheid, lange reactietijd) de moleculaire test op Covid-19 werkt.
Het werkt naar het concept uit de nanotechnologie dat ook wel ‘laboratorium op een chip’ wordt genoemd.
Dat moet anders. Daarvan is André Guedes overtuigd. Hij is samen met Rafael Porcar de oprichter van Droplite Technologies uit Barcelona, een start-up die in de eindfase is van de ontwikkeling van een diagnostisch toestel waarvoor je het laboratorium niet meer nodig hebt. “Wij hebben de laboratoriumtechniek teruggebracht in dit apparaat.” Guedes laat een kastje zien dat het formaat heeft van -laten we zeggen- een Nespresso-apparaat. Het werkt naar het concept uit de nanotechnologie dat ook wel ‘laboratorium op een chip’ (lab-on-a-chip) wordt genoemd.
Instituut van Fotonische Wetenschappen
Kern van het apparaat is een gepatenteerde optische sensor, die ontwikkeld is aan het Instituut van Fotonische Wetenschappen (Instituto de Ciencias Fotónicas), een onderzoekscentrum in Catalonië dat zich wijdt aan de wetenschap en technologie van het licht. Een ander belangrijk element is een schijfje met microkanalen waardoor vloeistoffen gaan.
Wat in de Droplite-machine gebeurt is dat de sensor het microschijfje met een bloedmonster afleest. Er is niet meer dan een druppel nodig (vandaar de naam van het bedrijf). Het schijfje mag er wel plat en transparant uitzien en een dimensie hebben van zo’n vierkante centimeter, er is een complete biochemische test in verwerkt (de immunoassay). Bij immunoassay wordt de aanwezigheid van een antilichaam of een antigeen kwantitatief vastgesteld.
Droplite ontwikkelt een aantal schijfjes, elk bedoeld voor een specifieke aandoening. Het bedrijf gaat zich vooralsnog concentreren op de analyse voor vruchtbaarheidsbehandelingen, allergieën en infectieziekten. Momenteel worden vier verschillende schijfjes in een ziekenhuisomgeving getest. Een schijfje is ingesteld op het checken van het hormoon oestradiol (noodzakelijk voor wie een IVF-behandeling ondergaat), een ander detecteert allergieën (mijt, gras en schimmels), een derde controleert het bloed op malaria.
Aangezien Droplite zich ook richt op de diagnostiek binnen de diergeneeskunde, is een schijfje in ontwikkeling dat een check doet op de aanwezigheid van leishmaniasis, een typische ziekte die huisdieren treft. Het is dat Droplite de mankracht niet heeft, zo zegt Guedes, anders zouden ze ook een ‘coronaschijfje’ hebben ontwikkeld.
Microschijfje met een druppel bloed
De bedoeling is dat als Droplite in 2022 op de markt komt het apparaat via een grote farmaceutische partij bij bijvoorbeeld een huisarts wordt neergezet. De arts die de patiënt op een specifieke aandoening wil testen, hoeft niets anders te doen dan het betreffende microschijfje met een druppel bloed van de patiënt in het Droplite-toestel te schuiven. Het apparaat doet vervolgens het werk.
De Droplite heeft wel iets weg van Nespresso, en niet alleen wegens het formaat. Het is een kwestie van de juiste cup (schijfje) kiezen, zorgen dat er water in de lader (bloed) zit en drukken op een knop. Het verschil is hooguit dat een kop koffie iets sneller klaar is, maar Droplite’s tien minuten-service – die reactietijd claimt het bedrijf – is hoe dan ook razensnel.
Er bestaan natuurlijk al sneltests, maar die zijn vaak niet heel betrouwbaar. “Het gaat daarbij om snel resultaat van ja of nee,” zegt Guedes, die in Portugal is geboren en al eens een succesvolle start-up (Chirp Microsystems in California) heeft opgezet. Je hebt ‘het’ of je hebt het niet, je bent positief of negatief. Droplite’s resultaten zijn echter kwantitatief. Het laat bijvoorbeeld de concentratie van een specifiek hormoon in de bloedstroom zien. Dat is onmisbaar om een goede diagnose te stellen.
Smart diagnostiek
Droplite is niet de enige speler in het veld, zoals ook Guedes erkent. Zowel grote farmaceutische ondernemingen als start-ups, zoals het Duitse DST (hun logo lijkt trouwens wel sterk op dat van Droplite), investeren in de zogeheten smart diagnostiek. “Maar we zijn in een goede positie om in een vroeg stadium op de markt te komen.”
Lees hier over de diagnostische kwaliteiten van talg.
