Voor zowel grote als kleine bedrijven is de verleiding groot om een regelmatige FMEA – Failure Modes and Effects Analysis – over het hoofd te zien. Sterker nog, waarom zou je je zorgen maken over een mislukking als alles op rolletjes lijkt te lopen? Het is een begrijpelijke maar betreurenswaardige valkuil voor elke high-tech onderneming. Reden genoeg voor een kleine honderd engineers om de FMEA Inspiratiedag 2023 bij te wonen, georganiseerd door Holland Innovative in samenwerking met ASML en het Knowledge Sharing Centre. Het werd een dag vol inzichtelijke plenaire sessies en boeiende breakout discussies. Best practices, gedeelde kennis en waardevolle inzichten om effectief door de complexiteit van risicomanagement te navigeren stonden deze dag centraal.
- Failure Modes and Effects Analysis (FMEA) is een systematische, proactieve methode om een proces te evalueren.
- Holland Innovative, ASML en het Knowledge Sharing Centre organiseerden hun jaarlijkse FMEA Inspiration Day.
Voor medeorganisator Hans Meeske draait het allemaal om het delen van visies en inzichten. “Ik weet dat er tientallen leerboeken vol staan met methodes. Maar voor mij is dat van minder belang. Ik denk dat het belangrijkste de mindset is waarmee je het gaat doen. Voor het beste resultaat moet het natuurlijk goed worden afgestemd op je eigen organisatie, maar nogmaals, het belangrijkste is om het gewoon te doen.”
Failure Modes and Effects Analysis (FMEA) is een systematische, proactieve methode voor het evalueren van een proces om te identificeren waar en hoe het zou kunnen falen en om de impact van verschillende fouten te beoordelen, om de delen van het proces te identificeren die het meest aan verandering toe zijn. De Inspiratiedag bood ruimschoots de gelegenheid om verschillende aspecten van dit proces te behandelen, van de menselijke factor tot het verzamelen van data en van leiderschap tot het opbouwen van een ‘levend document’ dat toegankelijk is voor iedereen die betrokken is bij het FMEA-proces.
Proactief handelen
Het belang van FMEA bleek al uit de eerste spreker van de dag, Wijnand van Kooten van ASML. Terwijl de meeste mensen ASML beschouwen als de next-to-perfect chipmachinebouwer, schetste Van Kooten een ander beeld. “Onze klanten zeggen dat we de kwaliteit van onze nieuwe machines moeten verbeteren. Ze betalen extreem veel geld en wat gebeurt er? Machines werken niet zoals ze verwachten. Er zijn incidenten, variaties, langdurige storingen en softwareproblemen. Daar moeten we van leren en FMEA kan daarbij een grote rol spelen.”
Van Kooten geeft een voorbeeld van een fabriek die een EUV-machine met 100.000 componenten gebruikt. “Wat er kan gebeuren is dat er een storing optreedt. Maar als er één ding uitvalt, ligt zo’n hele fabriek plat. Dit heeft een enorm effect omdat er geen productie mogelijk is. Ik hoef je als FMEA-fanaat niet uit te leggen dat FMEA een extreme rol kan spelen om dit te voorkomen. Er kunnen veel problemen ontstaan als we niet genoeg aandacht besteden aan FMEA’s vooraf. Ik pleit sterk voor een verschuiving naar het proactief managen van je risico’s in plaats van de issues. Dat is wat de klant van ons verwacht.”
Faalvrije producten
Ronald Koster van BMW legt uit hoe de focus op preventieve kwaliteitsmethoden in de verschillende fasen van het ontwikkelingsproces zorgt voor producten van hoge kwaliteit. “FMEA is één manier om te zorgen voor storingsvrije producten in het ontwikkelingsproces.” Omdat BMW inmiddels zo’n 250 verschillende FMEA-procedures heeft lopen, is dit niet iets wat ze helemaal alleen kunnen. “We worden hierbij ondersteund door een bedrijf als Holland Innovative om ons door dit proces te begeleiden.” Bovendien gebruikt BMW allerlei soorten FMEA’s, elk met een speciale functie om kwaliteitsrelevante parameters uit het ontwikkelingsproces te filteren. “In al deze gevallen is ons doel om de afwijkingen vroeg in het proces te vinden en te veranderen, wat veel effectiever en kostenefficiënter is dan wanneer je het later doet.”
Koster geeft toe dat het “niet sexy” is om te praten over wat er mis kan gaan tijdens het ontwikkelen. “Maar het is wel belangrijk. Voor BMW is FMEA altijd een integraal onderdeel van het ontwerp- en productieproces, een belangrijk hulpmiddel voor het identificeren van de speciale kenmerken die worden gebruikt als preventieve maatregelen om een hoge kwaliteit te garanderen.”
Betrouwbaarheid & FMEA
Nadat Hans Blaak, supply chain engagements expert bij ASML, met een verhelderend voorbeeld het verschil tussen Design FMEA en Process FMEA had uitgelegd, was het aan Elly van den Bliek om de rol van betrouwbaarheid – reliability – binnen FMEA uit te leggen. Als senior Reliability & Functional Safety Specialist bij Holland Innovative sprak zij vooral over het belang van “het levend maken en houden van de FMEA”. Ze was in staat om de FMEA, die wordt gebruikt als een instrument voor risicobeoordeling, te combineren met het concept van betrouwbaarheid. Haar beschrijving van wat betrouwbaarheid inhoudt (“De waarschijnlijkheid dat een systeem zijn voorgeschreven functie zal uitvoeren zonder defecten gedurende een bepaalde periode wanneer het correct wordt gebruikt in een gespecificeerde omgeving en onder bepaalde omstandigheden“) was het begin van een diepe duik in de eisen van klanten, overheidseisen en allerlei aansprakelijkheden. “Vooral met alle extra behoeften die worden veroorzaakt door wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, worden we gedwongen om ‘iets’ te doen met betrouwbaarheid en risicomanagement.”
Wat dat ‘iets’ precies is, hangt af van de innovativiteit van het bedrijf. “Als we dat vertalen naar de FMEA’s en betrouwbaarheid van onze hightech producten, dan zegt het dat we meer moeten doen aan life cycle management. Binnen de hightechindustrie is dit echter moeilijk omdat hightechsystemen een hoge mate van innovatie hebben, wat betekent dat we het nog nooit eerder hebben gedaan, dus we hebben geen idee hoe het gaat werken, laat staan hoe het gaat falen. En nog meer omdat we met een enorme toeleveringsketen werken, waardoor je ontwerp en ontwikkeling veel complexer – en riskanter – worden.” Alleen door te ‘ontwerpen voor betrouwbaarheid’ – design for reliability – kunnen we een antwoord vinden op deze uitdagingen, concludeert Van den Bliek.
Snelle leercycli
Jos de Klerk van VDL legde samen met een collega uit hoe VDL FMEA altijd gebruikt als onderdeel van het productieproces. Hij introduceerde ook de term ‘snelle leercycli’, om de ontwikkeling van kennis zo te structureren dat ontwerpbeslissingen kunnen worden genomen met een acceptabel risico. Het gaat erom beslissingen zo laat mogelijk te nemen, zei hij. “Dit klinkt misschien contra-intuïtief, maar door de leeraspecten naar voren te halen om obstakels zo snel mogelijk te identificeren en te verwijderen, zijn we in staat om beslissingen naar latere ontwikkelingsfasen te verschuiven, zodat we de flexibiliteit zo lang mogelijk kunnen behouden.”
Deze snelle leercycli hebben alles te maken met het verminderen van risico’s, aldus De Klerk. “Dat komt omdat je in veel gevallen veel ontwerpbeslissingen moet nemen, met veel onzekerheid. En als je een verkeerde beslissing neemt, heeft dat een enorm effect, ook op de kosten. Daarom zijn we begonnen met deze gestructureerde aanpak. Je identificeert de kennishiaten, je zet ze in een tijdlijn en je dicht die kennishiaten één voor één. En uiteindelijk neem je een belangrijke beslissing. Het is misschien niet volledig FMEA, maar het is onze manier om het risico van een kritieke ontwerpbeslissing te verminderen.”
Mindset is de sleutel
Uiteindelijk komt het allemaal neer op de actieve deelname van iedereen die betrokken is bij het FMEA-proces. Na een dag vol keynotes en workshops werd het voor iedereen duidelijk: zonder de betrokkenheid van de hele organisatie (meer specifiek, de steun van het management van de organisatie en de deelname van alle disciplines) zal elke FMEA mislukken. Zoals een van de deelnemers concludeerde: “80% van je FMEA-structuur gaat over gedrag, de rest zijn tools en handboeken enzovoort. De mindset is de sleutel.” En aansluitend bij alle sprekers van deze dag: “Het lastige in een organisatie is dat een FMEA altijd een beetje tegenvalt, omdat er niets lijkt te gebeuren door een FMEA. Maar zonder FMEA weet je zeker dat er mislukkingen ontstaan.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
