De Europese Commissie verwacht tegen eind september voorlopige akkoorden te bereiken die de toegang tot cruciale mineralen en metalen, zoals lithium voor accu’s van elektrische voertuigen, zullen verruimen. Dit is een belangrijke stap in het streven van de EU naar een minder koolstofintensieve economie en opent de deur naar potentiële partnerschappen in Zuid-Amerika en daarbuiten. Als onderdeel van de EU-grondstoffenstrategie is prioriteit gegeven aan diplomatie, met strategische partnerschappen en beleidsdialogen met niet-EU-landen om de toegang tot grondstoffen op de wereldmarkten te waarborgen.
Vermindering van de afhankelijkheid van China en Rusland
Het hoofddoel van de EU-strategie inzake grondstoffendiplomatie is de afhankelijkheid van China en Rusland, die momenteel de markt voor kritieke grondstoffen domineren, te verminderen. Deze overeenkomsten zullen naar verwachting in de eerste helft van 2023 worden ondertekend, aldus Bloomberg. Zij zullen de EU in staat stellen lithium, koper, kobalt, nikkel en zeldzame aardelementen (REE’s) die essentieel zijn voor groene energie, elektrische voertuigen en digitale technologie veilig te stellen. Argentinië en Chili beschikken over aanzienlijke lithium- en koperreserves: Argentinië is de op drie na grootste lithiumproducent ter wereld en Chili de grootste koperproducent.
Maros Sefcovic, vicevoorzitter van de Europese Commissie, benadrukte het belang van deze overeenkomsten: “De groene en digitale transitie van Europa is onlosmakelijk verbonden met ons vermogen om een betrouwbare aanvoer van kritieke grondstoffen veilig te stellen.” Hij benadrukte ook dat Argentinië en Chili in dit verband strategische partners voor Europa zijn.
De bronnen diversifiëren en de binnenlandse productie versterken
Als onderdeel van haar grondstoffendiplomatieke strategie wil de EU haar bronnen diversifiëren, de binnenlandse productie versterken, recycling verbeteren en voorraden aanleggen van kritieke grondstoffen. De EU beschikt momenteel over 30 kritieke grondstoffen, en de vraag naar lithium, kobalt en grafiet zal tegen 2030 naar verwachting vertwintigvoudigen. In 2020 hield de EU met China een economische en handelsdialoog op hoog niveau over grondstoffen, maar de voorgestelde uitgebreide investeringsovereenkomst tussen de EU en China werd in 2021 opgeschort vanwege bezorgdheid over de mensenrechten.
Sanjeev Gupta, uitvoerend voorzitter van GFG Alliance, merkte op dat “China de markt voor kritieke grondstoffen domineert, en de EU heeft ingezien dat zij daar iets aan moet doen”. Hij voegde eraan toe dat “Europa niet op China kan vertrouwen voor de levering van kritieke grondstoffen, dus zoekt het elders”.
Sociale en milieuproblemen
Ondanks de potentiële voordelen van deze overeenkomsten is de EU-strategie inzake grondstoffendiplomatie bekritiseerd vanwege de sociale en milieueffecten in de partnerlanden. Mijnbouw kan ontbossing, watervervuiling en ontheemding van lokale gemeenschappen veroorzaken. Volgens Lucas Noura, onderzoeker bij het Europees Milieubureau (EEB), “pakt de EU-strategie de sociale en milieuproblemen in verband met mijnbouw niet echt aan”.
Verder onderzoek is nodig om de specifieke voorwaarden van de overeenkomsten tussen de EU, Argentinië en Chili te onthullen, met inbegrip van financiële, milieu- en sociale verbintenissen. Bovendien moeten de gevolgen voor de lokale economieën en gemeenschappen in Argentinië en Chili en de langetermijneffecten voor hun mijnbouwindustrie zorgvuldig worden bestudeerd.
Toekomstige partnerschappen en samenwerking
De grondstoffenstrategie van de EU gaat verder dan Argentinië en Chili en omvat strategische partnerschappen en beleidsdialogen met landen als Brazilië, Canada, China, Colombia, Groenland, Japan, Mexico, Peru, de Verenigde Staten, Uruguay, EuroMed-landen en de Afrikaanse Unie. Deze dialogen gaan over onderwerpen als grondstoffenproductie, handel, recycling, kriticiteit en zeldzame aardmetalen. De EU neemt ook deel aan internationale fora en steunt de werkzaamheden van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) op het gebied van grondstoffen.
Nu de Europese Unie naar een groenere en meer gedigitaliseerde toekomst toewerkt, is het essentieel om de toegang tot kritieke grondstoffen veilig te stellen. De overeenkomsten met Argentinië en Chili zijn een belangrijke stap in die richting en openen de deur naar potentiële partnerschappen in Zuid-Amerika en daarbuiten, maar roepen ook belangrijke vragen op over de ecologische en sociale gevolgen van deze overeenkomsten.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
