Nog maar 15 jaar geleden was Europa de onbetwiste leider in het ontwikkelen en produceren van zonnecellen en zonnepanelen. China heeft nu echter een marktaandeel verworven van maar liefst 75% van de zonnepanelen en 85-97% van de halffabricaten (‘ingots’, ‘wafers’ en cellen) in de PV-zonnewaardeketen. Deze afhankelijkheid van Chinese productie heeft geleid tot een dringende noodzaak om strategisch en duurzaam te handelen, rekening houdend met mensenrechten en koolstofuitstoot. Maar ondanks deze uitdagingen bieden nieuwe technologieën en toepassingen innovatieve kansen voor Europa, aldus een rapport van Invest-NL.
- Europa, ooit leider in de productie van zonne-energie, ziet nu dat 75% van de zonnepanelen wereldwijd in China worden geproduceerd.
- Europa wil deze afhankelijkheid echter verminderen en de lokale productie verhogen.
- Er zijn nog steeds uitdagingen, zoals hogere productiekosten in Europa in vergelijking met China, maar volgens een rapport van Invest-NL is Europa met coherente investeringen klaar om de wereldwijde standaard te zetten voor duurzame zonne-energie.
In het rapport van Invest-NL wordt de eens zo dominante positie van Europa op het gebied van de productie van zonne-energie onder de loep genomen. Het continent, een pionier in het omzetten van zonlicht in elektriciteit, heeft China de teugels zien overnemen. Dat land produceert nu maar liefst 75% van alle zonnepanelen ter wereld. Maar nu de energietransitie in een stroomversnelling raakt, is Europa klaar om zijn positie terug te winnen, met Nederland voorop, zo concludeert het rapport.
Een noodzaak
Het rapport concludeert dat zonne-energie niet alleen een alternatief is, maar een noodzaak. De prognoses geven aan dat zonne-energie binnenkort voorziet in 33% van de Nederlandse energiebehoefte, waardoor de vraag naar fotovoltaïsche producten explosief zal stijgen. Verwacht wordt dat de vraag naar zonne-energie in Europa tot 2050 jaarlijks met 12-18% zal groeien.
De afhankelijkheid van China voor 75% van de PV-modules en tot 97% van de halffabricaten brengt echter strategische en geopolitieke risico’s met zich mee. De Europese Unie erkent dit en heeft een ambitieus doel gesteld: tegen 2030 moet 40% van alle nieuwe PV-installaties binnen Europa worden geproduceerd. Dit betekent een verzesvoudiging ten opzichte van de huidige productiecapaciteit.
De Nederlandse renaissance van zonne-energie
Nederland kijkt niet alleen vanaf de zijlijn toe. Het land erkent de dubbele uitdaging van externe afhankelijkheid en de dringende behoefte aan duurzame energie en neemt het voortouw in de inspanningen om een revolutie teweeg te brengen in het landschap van zonne-energie.
Het plan SolarNL, een samenwerkingsverband van 43 bedrijven en 25 instellingen, getuigt van deze ambitie. Met een focus op innovatieve zonnecellen, geïntegreerde PV-producten en geavanceerde apparatuur streeft Nederland naar een cumulatieve productiecapaciteit van 19 GWp4. Dit initiatief zal de lokale productie stimuleren en Nederland in de voorhoede plaatsen van wereldwijde innovatie op het gebied van zonne-energie.
Een eenvoudig prijsconcurrerend model is geen prominente optie voor Europa, gezien de lage productiekosten in China en de kostenreductie van 38% door overheidssteun in de Verenigde Staten. Daarom zal de focus in Europa liggen op de productie van hoogwaardige zonneceltoepassingen met een hoog rendement en een lage koolstofuitstoot. Europese fabrikanten zullen zich richten op het leveren van duurzame en efficiënte oplossingen, waardoor nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden ontstaan. Nederland speelt hierin een cruciale rol, omdat het uitgebreide kennis heeft van hoogwaardige productieprocessen die gebruikt kunnen worden om de zonne-energie-industrie verder te ontwikkelen.
Europa is er klaar voor
De weg naar dominantie in zonne-energie is niet zonder uitdagingen. Europese producenten hebben te maken met kostennadelen, met productiekosten die tot 28% hoger liggen dan die van hun Chinese tegenhangers. Er is ook dringend behoefte aan veel kapitaal, een langetermijnvisie en een verschuiving in de focus van de consument van alleen de prijs naar duurzaamheid en innovatie5.
Het rapport stelt echter ook dat met een coherent beleid, aanzienlijke investeringen en een eensgezinde visie, Europa klaar is om de wereldwijde normen voor duurzame zonne-energieproductie te halen en te bepalen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
