“Het was mijn idee om EurekaRail uit te nodigen voor een workshop over grensoverschrijdend samenwerken op het jaarcongres van het interprovinciaal overleg (IPO) in Brussel. De dossiers die nu ‘hot’ zijn in Brussel, komen samen in EurekaRail.” Omdat IPO dit jaar voor het eerst naar Brussel kwam, zaten onder de toehoorders naast Nederlandse provinciebestuurders en statenleden ook hun Europese collega’s in de zaal. “Ik zag hen druk meeschrijven”, vertelt Raphaël Lepot, lobbyist in Brussel voor de provincie Limburg, “EurekaRail maakt immers de ambities van de Europese Commissie waar.”
Van de redactie van Eurekarail
“Ik ben gewoon ambtenaar”, zegt Lepot. “Als liaison tussen Limburg en België en Europa haal ik kennis op, breng ik de Limburgse agenda onder de aandacht in Brussel en ben ik het eerste aanspreekpunt in Brussel voor de provincie.” Limburg was met een tienkoppige delegatie op het IPO-congres om zoveel mogelijk kennis op te halen. Gewoonlijk rouleren de provincies jaarlijks het gastheerschap van het congres. Dit jaar is gekozen voor Brussel om aan te sluiten op de ‘European week of Regions and Cities 2018‘. Zo kon er de dagen ervoor worden genetwerkt met collega’s van decentrale overheden uit heel Europa.
In teams van twee verzorgen de provincies het programma van het congres. ‘Grensoverschrijdende samenwerking’ was het thema voor Limburg en Zeeland. Lepot: “Op het gebied van samenwerken over de grens zijn twee dossiers op het moment ‘hot’ in Brussel. Ten eerste het nieuwe Interreg subsidieprogramma voor 2021-2027 dat samenwerking aan de Europese binnengrenzen stimuleert. Ook wordt gewerkt aan een nieuw juridisch mechanisme waarmee binnen een grensoverschrijdend project de regelgeving van één land op het hele project van toepassing kan worden verklaard. Toen we het thema wisten dacht ik meteen aan EurekaRail. Het verhaal van EurekaRail laat zien hoe je in korte tijd met bestuurlijk commitment aan beide zijden van de grens en Europese steun grenssteden letterlijk kunt verbinden.”
Klapperende oren
De workshop van EurekaRail was als eerste op het congres overboekt. Naast vertegenwoordigers van de Nederlandse provincies waren Europarlementariër Matthijs van Miltenburg en vertegenwoordigers van DG REGIO en DG MOVE van de Europese Commissie aanwezig bij de presentatie. “De toehoorders zaten met de oren te klapperen dat je zoveel kunt bereiken in zo’n korte tijd”, vertelt Lepot. “De EurekaRail methode is heel succesvol gebleken en daardoor interessant voor andere grensprovincies in Nederland en in heel Europa. Het is namelijk in de praktijk helemaal niet zo eenvoudig om met bestuurders en ambtenaren over de grens missing links in kaart te brengen en draagvlak te creëren voor oplossingen. We weten te weinig van wat er over de grens speelt en hoe mensen daar denken en werken. Hoe is het bestuur daar georganiseerd en hoe loopt het besluitvormingsproces? Als lobbyist verbind ik die politieke werelden met elkaar.”
“Groeien aan de grens levert regio miljarden op”
Vanuit regionaal perspectief zit er een enorm economisch potentieel in grensoverschrijdende samenwerking, zegt Lepot. “Het laagdrempelig maken om over de grens te werken, te studeren en voorzieningen te gebruiken levert in potentie miljarden op voor het grensgebied waar Limburg middenin ligt. Snelle, betrouwbare internationale treinen met een eenvoudig ticketing-systeem dragen direct bij aan arbeidsmobiliteit en vestigingsklimaat. Ik reis zelf wekelijks met de trein op en neer tussen Brussel en Maastricht. Als ik voor de zoveelste keer een afspraak moet annuleren omdat ik de overstap ik Luik mis, droom ik van een directe intercityverbinding. Projectleider Mike Lücker maakte indruk met het beeld van drie verschillende kaartautomaten op station Maastricht: van de NS, Arriva en van NMBS (de Belgische treinvervoerder). Dit alles kunnen we als overheid toch beter!”
“We moeten met elkaar nog ambitieuzer zijn in Europa”
Het verhaal van EurekaRail tijdens de workshop helpt volgens Lepot om de burger te laten zien wat ‘Europa’ voor hen doet. “Zeker nu de Europese verkiezingen er volgend jaar weer aankomen, helpen goede voorbeelden als EurekaRail om Europa concreet te maken! Internationale samenwerking met steun van de EU maakt een groot verschil in de grensgebieden. Denk bijvoorbeeld aan de problemen die grensbewoners hebben gehad met roamingkosten omdat hun telefoons ongemerkt overgingen op een Duits of Belgisch netwerk. Dat is vorige jaar op Europees niveau opgelost door die kosten binnen de EU af te schaffen. Maar we moeten met elkaar nog ambitieuzer zijn in Europa. Het is eigenlijk te gek voor woorden dat wij straks pas de eerste drielandtrein hebben die Aachen, Maastricht en Luik direct verbindt.”