Met de enorme schaalvergroting voor de productie van windenergie, prijsdalingen van zonnepanelen en toenemende kosten van fossiele brandstof zijn in 2022 wind en zon de goedkoopste energiebronnen geworden. In 2022 werd 80% van de vraaggroei naar elektriciteit ingevuld door wind- en zonne-energie. Dit blijkt uit de Global Electricity Review 2023. De review voorspelt dat de groei van schone energie waarschijnlijk de groei van de vraag naar elektriciteit in 2023 zal overtreffen, wat zal leiden tot een kleine daling van de fossiele energieopwekking. De invasie van Rusland in Oekraïne heeft de elektrificatie versneld, waardoor emissiereducties in andere sectoren worden gestimuleerd en druk wordt uitgeoefend op de groei van schone energie.
Wind en zon overtreffen fossiele brandstoffen
Uit de Global Electricity Review 2023 blijkt dat wind- en zonne-energie nu goedkoper zijn dan fossiele energiebronnen. In 2022 voorzagen wind- en zonne-energie 12% van de wereldwijde elektriciteitsbehoefte, een stijging van 2% ten opzichte van 2021. De toename van de vraag naar elektriciteit werd voor 80% ingevuld door wind- en zonne-energie, wat aangeeft dat deze hernieuwbare energiebronnen de groei van fossiele brandstoffen overtreffen.
Als gevolg van de invasie van Rusland in Oekraïne zijn de prijzen van fossiele brandstoffen gestegen, wat heeft geleid tot een versnelde overgang naar alternatieve energiebronnen en een vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen. China voegde in 2022 50% van de wereldwijde windenergie en 40% van de nieuwe zonne-energie toe, wat bijdraagt aan de groei van hernieuwbare energiebronnen.
De daling van fossiele brandstofopwekking
Volgens de International Energy Agency (IEA) waren elektriciteits- en warmteproductie in 2021 verantwoordelijk voor bijna 40% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Om tegen 2050 netto nul emissies te bereiken, beveelt de IEA aan om de productie van kolengestookte energiecentrales jaarlijks met 8,3% en gasgestookte energiecentrales met 3% te verminderen tussen 2021 en 2030.
In 2022 steeg de opwekking van elektriciteit uit kolen met 1,1% en daalde de opwekking uit gas met 0,2%. Ember verwacht dat de opwekking van elektriciteit uit fossiele brandstoffen in 2023 met minder dan 0,5% zal afnemen, en in het volgende decennium verder zal afnemen.
De uitdagingen en kansen van de energietransitie
Hoewel de groei van wind- en zonne-energie indrukwekkend is, zijn er nog steeds uitdagingen en kansen in de energietransitie. Er is meer groei nodig van alle andere schone elektriciteitsbronnen, en er moet meer aandacht worden besteed aan efficiëntie om een ongebreidelde groei van de vraag naar elektriciteit te voorkomen. Er is dringend werk nodig om ervoor te zorgen dat wind- en zonne-energie in het elektriciteitsnet kunnen worden geïntegreerd, zoals het verkrijgen van vergunningen, het aansluiten op het energienet, het vergroten van de flexibiliteit van het net en het ontwerpen van de energiemarkt.
De afname van de opwekking van elektriciteit uit fossiele brandstoffen betekent niet alleen dat de kolengestookte energiecentrales zullen afnemen, maar ook dat voor het eerst een afname van gasgestookte energiecentrales binnen handbereik is. Hoe snel de uitstoot van elektriciteitscentrales zal afnemen, staat echter nog niet vast. Dit hangt af van de maatregelen die nu worden genomen door overheden, bedrijven en burgers om de wereld op weg te helpen naar schone energie tegen 2040.