Als er één persoon verantwoordelijk is voor de Roadmap Licht, waarmee Eindhoven een gooi deed naar de titel “Meest Innovatieve Stad van Europa”, dan is het wel projectleider Irmo Kaal. En zelfs zonder Europese titel (die ging naar Amsterdam), staat het programma staat als een huis. Gezien de complexiteit van het dossier was dat alles behalve een vanzelfsprekendheid.
De Roadmap Licht beoogt een slimme, draadloze koppeling van alle lichtmasten met een reeks van voorwerpen, zoals smartphones, auto’s, luchtmeetsystemen en vooral heel veel wat we nu nog niet kunnen bedenken. Lees hier meer over de Roadmap.
Lees hier het complete bidbook van Eindhoven: “Enlightening Tomorrow’s Society”
De ingewikkeldheid van Roadmap Licht zit ‘m in een reeks van factoren, sommige intern, andere extern. Niet alleen inhoudelijk en technisch, maar minstens zozeer procedureel. Eindhoven heeft daar bewust niet de meest voor de hand liggende weg gezocht, daarbij af en toe balancerend op het randje van de gebruikelijke regelgeving.
Dat Eindhoven met oplossingen moest komen rond het gebruik van slim licht, dat lag natuurlijk alleen al vanwege de geschiedenis van de stad voor de hand. Maar dat daarbij vanaf de eerste stap afgeweken werd van de gangbare trajecten rond aanbestedingen, daarvoor moesten eerst wel wat afdelingen overtuigd worden. Kaal moest als projectleider samen met zijn teamleden de interne organisatie er nogal eens van doordringen dat voor een innovatief traject als de Roadmap Licht ongebruikelijke oplossingen nodig zijn. Alles met als doel zoveel mogelijk kennis van buiten los te maken en daarmee de uitkomst niet alleen zo goed mogelijk te krijgen, maar ook zo goed mogelijk aansluitend bij de wensen en verwachtingen van de eindgebruikers: de inwoners en bezoekers van Eindhoven.
De video waarmee Eindhoven zich presenteert voor de iCapital Award:
“Het is aan alle kanten een innovatief en uitdagend traject. Wat we doen is alleen technologisch gezien al heel bijzonder, maar vooral onze procesaanpak, zeker gezien de schaal waarin we het uitrollen, is echt nergens anders te zien”, zegt Kaal. “Het is ook niet voor niets dat we zo vaak bezoek uit andere wereldsteden krijgen. Iedereen wil weten wat hier gebeurt – en vooral hoe we het doen.”
Het begon al met de aanbesteding zelf, herinnert Kaal zich. “Normaal stel je een gerichte vraag en benoem je de voorwaarden waaraan een projectontwikkelaar moet voldoen. Vervolgens kan iedereen inschrijven en degene met de laagste prijs wordt gekozen. Maar niet hier: wij hebben het bewust veel abstracter gehouden, door eigenlijk niet meer dan onze ambitie te omschrijven: verbetering van de kwaliteit van leven via de Roadmap Licht.” Eindhoven vroeg dus niet om een eindproduct, maar om een partner in het proces. “Dat is echt iets anders dan een opdrachtnemer, we wilden werken vanuit gelijkwaardigheid.”
Daarbovenop kwam ook nog eens de eis dat de hele uitvoering in samenspraak met de inwoners moest gebeuren. En niet alleen tijdens het eerste bouwtraject, maar ook daarna. “We hebben een afspraak van 15 jaar met onze contractpartners, want als we één ding zeker weten, is dat we op geen enkele manier kunnen voorspellen hoe de wereld in die periode zal veranderen. Maar wat we wel kunnen voorspellen is dat het internet of things in die tijd echt doorgebroken zal zijn.”
Om daar goed op voorbereid te zijn, wordt er nu – in eerste instantie in een aantal pilotwijken – gewerkt aan de uitrol van een “Smart Grid”, waarlangs informatie kan bewegen. “We verbinden letterlijk elke lantaarnpaal in de stad met elkaar en met diverse andere apparaten. Denk aan auto’s, smartphones, maar ook aan de meetsystemen voor luchtkwaliteit die her en der in de stad staan. En nog belangrijker: al die dingen die we nu nog niet kennen maar de komende jaren op ons af gaan komen.” De bedoeling is dat de informatie die hierdoor kan worden verzameld en verspreid ons leven aangenamer moet gaan maken. Smart mobility, smart health, gericht geleverde data moeten de burger in staat stellen zijn leven beter in te richten. Van simpele zaken als het ontwijken van een file tot ingewikkeldere zoals het daadwerkelijk verlengen van iemands leven.
Het aanleggen van dat smart grid is belangrijk, zegt Kaal, “maar waar het straks echt op aan zal komen is de diensten bedenken die hierop kunnen worden ontwikkeld.” Het winnen van de European Capital of Innovation Award (iCapital) had daar een versnelling aan kunnen geven. Maar ook zonder de titel “meest innovatieve stad van Europa” staat de Roadmap Licht als een huis.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
