Waarom we over dit onderwerp schrijven:
Voor mensen met dementie is het soms een moeilijke opgave om te communiceren over pijn, ongemakken en frustraties. Zeker wanneer hij of zij zich in een vergevorderd stadium van de ziekte bevindt. Op de Hanzehogeschool in Groningen werkt een onderzoeksgroep binnen het lectoraat Sensors and Smart Systems aan een stoel, de E-motion Chair, die door middel van slimme kussens deze ongemakken kan detecteren.
De slimme stoel moet gaan functioneren op basis van kunstmatige intelligentie en slimme sensoren die verwerkt zitten in de kussens van de stoel. “Bepaalde bewegingen, zoals wiebelen, verschuiven of nerveus tikken met het been kun je koppelen aan stress, frustratie of pijn”, licht Frank Manting toe. Hij studeert aan de Hanzehogeschool en is tevens ontwikkelaar van de stoel. “Door deze bewegingen te meten, kunnen we verzorgers op tijd alarmeren, om te voorkomen dat stressfactoren zich opstapelen en de ouderen op tijd geholpen worden.”
De slimme stoel maakt deel uit van een groter onderzoeksproject, MOOD-Sense, waar docent-onderzoeker Jan Kleine Deters vanuit het Universitair Medische Centrum (UMCG) aan werkt. In dit project wordt er in samenwerking met zorgprofessionals gekeken naar hoe sensoren kunnen helpen in de dementiezorg. “In dit kader heb ik al in verschillende verzorgingstehuizen van Zonnehuisgroep Noord de sensortechnologie toegepast, zoals wearables”, zegt Kleine Deters.
Kunstmatige intelligentie
Geen persoon is hetzelfde. Met behulp van AI moet op een gepersonaliseerde wijze ongemak gedetecteerd kunnen worden. Een van de grote uitdagingen van de E-motion Chair is dan ook om de AI dusdanig te trainen dat deze goed in staat is om op basis van gepersonaliseerde informatie accuraat te kunnen bepalen of iemand ongemakken ervaart. “Mensen verschillen in lengte en gewicht. Bovendien kan het zo zijn dat er bij de ouderen geen sprake is van een generiek bewegingspatroon”, legt Kleine Deters uit. “De AI moet iemand daarom als het ware leren kennen. Na deze leerperiode kan de stoel effectief zijn werk doen.”
Het is overigens niet de bedoeling om met de komst van de stoel de expertise en het inzicht van het zorgpersoneel volledig te vervangen, benadrukt de onderzoeker. Het is een aanvulling op de expertise, maakt gebruik van de expertise en kan signaleren op momenten dat niemand in de buurt is. Het kan dus een oogje in het zeil houden.“Het moet geen volautomatisch systeem worden. We gaan dankbaar gebruik maken van het inzicht van zorgpersoneel. Door al deze informatie met elkaar te combineren, krijgen we goed inzicht in welke bewegingen die een persoon maakt correleren met dingen die zij zeggen.”
Het eerste prototype
Het eerste prototype van de stoel is inmiddels klaar. “We hebben een robuust ontwerp gemaakt en daarnaast hebben we de kern van de technologie te pakken”, zegt Manting. “Maar voordat wij met ouderen kunnen gaan testen moeten we eerst nog een en ander optimaliseren. We hebben immers te maken met een kwetsbare doelgroep dus we willen er zeker van zijn dat alles in orde is.”
Zo moet de onderzoeksgroep nog aanpassingen doen aan het ontwerp van de stoel. “We moeten er bijvoorbeeld zeker van zijn dat de stoel waterdicht is, zodat de apparatuur niet beschadigd raakt. En bovenal: “We moeten nog een slimme manier vinden om het zorgpersoneel op de hoogte te stellen van de data die we door middel van de stoel verzamelen. We moeten de communicatie zo goed mogelijk afstemmen op wat zij nodig hebben.”
Op het Into The Great Wide Open festival op Vlieland en op Eurosonic Noorderslag kreeg het team al de gelegenheid om de stoel te testen op vrijwilligers. Als alles volgens plan verloopt, dan gaan er vanaf februari testen plaatsvinden in verschillende verzorgingstehuizen in Noord-Nederland.
Beweging is overal
In de toekomst kan de sensortechnologie die in de E-motion Chair verwerkt zit ook worden gebruikt voor andere doeleinden. “Het reikt verder dan de ouderenzorg”, zegt Manting. “Beweging is tenslotte overal waar mensen zijn. In de toekomst kunnen we onze innovatie wellicht breder inzetten. Denk bijvoorbeeld aan een slimme autostoel, die kan detecteren wanneer mensen in slaap vallen. Of een slimme bioscoopstoel, die kan meten of mensen van een film genieten. The sky’s the limit. Ik ben tevreden zolang we met onze technologie een positieve impact kunnen maken”, aldus Manting.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
