Wat nood ineens mogelijk maakt. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch moest in het vroege stadium van de coronacrisis een coronaziekenhuis opzetten naast het ‘gewone’ ziekenhuis. Welke specialisten waar, wanneer in te zetten en hoeveel? Dat waren onder meer de vragen. Om die puzzel snel te kunnen maken, werd datascience bedrijf Pipple ingeschakeld. Vijf dagen later was er het Capaciteitsmodel Covid-19 dat elke dag voorspelt welke bezetting aan specialisten er nodig is.
,,Het klinkt misschien stom. Maar het is voor mensen uit de ziekenhuiswereld heel verfrissend om te zien dat iets waar wij normaal gesproken een half jaar over doen, blijkbaar ook in vijf dagen kan’’, zegt Lotte Rijksen. Zij werkt in opdracht van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) als consulent voor het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Ze ondersteunt het Brabantse ziekenhuis tijdens de coronacrisis bij de inzet van de specialisten en professionals.
Artsen pakken nu alles gezamenlijk op
,,Prioriteit was het inrichten van het coronaziekenhuis en zorgen dat de urgent klinische reguliere zorg door kon blijven gaan’’, vertelt Rijksen. Nagenoeg alle specialisten werden ingezet in het nieuwe ziekenhuis. “Waar de specialismen eerst alleen binnen hun vakgebied werkten, pakken de specialisten nu alles met elkaar aan. Zowel een geriater, als bijvoorbeeld een cardioloog en een internist die werken in deze situatie allemaal met elkaar samen.”
Bekeken werd wat al die medisch specialisten aan vaardigheden en competenties hebben. Dat werd tegenover de werkzaamheden afgezet die nodig zijn op de vijf corona-afdelingen. ,,Toen kwamen we eigenlijk op het punt dat we zeiden: ‘Dat moet je eigenlijk automatisch kunnen uitrekenen.’ Als je weet dat je een instroom hebt van x-aantal patiënten op de spoedeisende hulp. Van wie dan weer een aantal wordt opgenomen in het ziekenhuis. En van die groep wordt weer een x-percentage overgeplaatst naar de intensive care. Wat is dan de benodigde inzet aan professionals?’’ Toen kwam Pipple in beeld.
Kennis combineren
Samen met Lars Quaedvlieg datascientist bij van Pipple, ging Rijksen aan de slag. Zij voor de medisch inhoudelijke kant, Quaedvlieg voor de softwarematige en econometrische kant. Rijksen: ,,Het was heel fijn dat je die kennis kunt combineren.’’
Voor Quaedvlieg, die normaal gesproken opdrachten heeft om bijvoorbeeld hypotheekmodellen op te zetten, was het ziekenhuis een heel nieuwe omgeving. ,,Het is mooi om iets te kunnen betekenen in deze crisis.’’ Ook was het voor hem wiskundig gezien een interessante opdracht.
,,Er zijn een heleboel oplossingen mogelijk: zet je arts A op afdeling A, arts B op afdeling B of arts A op B. Wat is de meest optimale oplossing?” Hij vertaalde de inhoudelijke wensen van het ziekenhuis en de verwachte in- en uitstroom aan patiënten naar formules. Omdat het snel moest, bleef het bij een ‘quick and dirty’ oplossing. ,,Het is en blijft gewoon een excel-tool’’, zegt Quaedvlieg bescheiden.
Planning optimaliseren
Binnen de restricties die er zijn, is deze toepassing het meest haalbare, gaat hij verder. Als de crisis voorbij is en het ziekenhuis zou dat willen, dan ziet Quaedvlieg wel mogelijkheden om met wiskunde bijvoorbeeld de planning te optimaliseren en te zorgen dat wachttijden korter worden en roosters efficiënter. Althans dat is wat hij proeft zoals het ziekenhuis nu in elkaar steekt. ,,Als je die planningsvraagstukken tussen de nu toch wel een beetje als eilandjes opererende afdelingen beter coördineert dan heeft het hele ziekenhuis daar iets aan.”
Ook Rijksen herkent die ‘eilandjes’. ,,Ik denk dat we na corona met een andere mind-set naar het werk gaan kijken.’’ Voor corona keek het ziekenhuis al wel naar hoe de medewerkers anders in te zetten, maar door nood moet het. ,,Alle verschillende specialismen hebben op dit moment een en dezelfde taak: de zorg voor de coronapatiënten. En doordat de geplande niet urgente zorg op dit moment wegvalt, krijgen ze de ruimte om samen te werken. Voor deze tijd was dat praktisch ondenkbaar. Als we weer in rustiger vaarwater komen gaan we evalueren en de discussie over personeelsinzet opnieuw voeren.’’
Achterstanden wegwerken
Al duurt het nog wel even voordat rustige vaarwater er is, waarschuwt Rijksen. ,,Zodra deze crisis voorbij is, moet eerst het reguliere ziekenhuis weer opgestart en alle achterstanden weggewerkt worden. Dan ben je zo minimaal een jaar verder voor de rust in de ziekenhuizen weer terug is.’’
En er is geld nodig om een optimaal planningsysteem te ontwikkelen. Pipple ontwikkelde de huidige toepassing belangeloos. De Federatie voor Medisch Specialisten stelt het ook gratis voor alle ziekenhuizen ter beschikking op hun website. Jeroen de Haas, chef de mission van Pipple, vindt het belangrijk om als wiskundige iets toe te voegen in tijden van bijvoorbeeld crisis. Of, los van een crisis, een maatschappelijke organisatie te helpen die weinig geld. De Haas: ,,Het is toch heel mooi dat wij met een niet vitaal beroep, vitale beroepen kunnen helpen om hun werk slimmer te doen.’’
Foto: Rechtsvoor: Lars Quaedvlieg (Pipple), linksvoor Lotte Rijksen (FMS)
Ook interessant:
Met data op zoek naar grote oplossingen voor deze wereld
