Het doel van het nieuwe wetsvoorstel is om “start-ups en scale-ups te helpen die niet over voldoende financiële middelen beschikken om dergelijk personeel een concurrerend salaris te bieden.”
Huidige stand van zaken
Om te kunnen concurreren met salarissen die grote techbedrijven hun werknemers bieden, kan het voor start-ups voordelig zijn om werknemers in aanvulling op hun salaris in aandelenopties te betalen. Nu moeten werknemers over deze aandelen belasting betalen, omdat het een vorm van loon is.
Die belasting draagt de werknemer af, op de dag dat hij de aandelen ontvangt. Een groot nadeel, aldus John Bell, CEO van HighTechXL. “Een groot deel van het voordeel om een werknemer in aandelen te betalen, valt zo weg. Bovendien komt er veel risico bij kijken. De kans dat je wel belasting betaalt, maar je aandelen nooit kunt verkopen is best groot. Lang niet alle start-ups worden succesvol.”
“Als je bij een start-up werkt, heb je dat geld niet altijd. Een aandeel hebben in een bedrijf, betekent niet dat je dat geld ook op je rekening hebt staan”, vult Johan van Erp, start-up officer bij de gemeente Eindhoven, aan.
Situatie na de wijziging
Vanaf 1 januari hoeft een start-up werknemer die belasting niet langer al op de eerste dag af te dragen, maar mag hij er ook voor kiezen dat te doen op het moment dat hij zijn aandelen kan verkopen.
Het is een stap in de goede richting, maar het is niet de wet waar ze bij incubator HighTechXL op gehoopt hadden. Bell: “Het woordje ‘kan’ is heel belangrijk. Met de nieuwe wet moet je belasting betalen vanaf het moment dat je je aandelen kunt verkopen, ook als je dat niet doet.”
Stel: een werknemer heeft als aanvulling op zijn vaste salaris vijf procent aandelen in een start-up. Na drie jaar komt er een investeerder binnen, maar de werknemer besluit zijn aandelen te houden, omdat hij verwacht dat ze meer waard zullen worden. Hij verkoopt de aandelen niet, maar moet alsnog belasting betalen.
Zeker bij deeptech start-ups is het een groot nadeel dat er in een vroegtijdig stadium belasting betaald moet worden, legt Bell uit. Daar duurt het vaak lang voordat een bedrijf winst maakt, terwijl ze veel financiering nodig hebben. “Dan is het dus nadelig dat werknemers vanaf het moment dat er investeerders in beeld komen, belasting moeten betalen, terwijl het nog wel jaren kan duren voordat hun aandelen ook daadwerkelijk iets opleveren.”
Nadelen van de wijziging
Er zijn ook genoeg argumenten tegen de wetswijziging. Zo stemden de PvdA, GroenLinks en de SP tegen toen de wijziging in juni dit jaar voor de Tweede Kamer verscheen. Bell: “Als je pas belasting hoeft te betalen als je je aandelen verkoopt, wordt de belastingbetaling uitgesteld. Stel dat een bedrijf echt heel hard groeit en, laten we zeggen, tien miljoen waard wordt, krijg je onbelaste groei van een vermogen. Dat zien sommige politieke partijen als ongewenst.”
Talent aantrekken binnen context van grote geweld techgiganten
Toch ziet Bell aandelen, naast de intrinsieke motivatie, als een van de weinige manieren voor start-ups om talent aan te nemen en aan zich te kunnen binden. “Kijk naar de Brainportregio. Daar zitten gigantische bedrijven die veel talent nodig hebben. Voor een start-up is het binnen dat grote geweld heel lastig om mensen naar zich toe te trekken.”
Dat bevestigt ook Johan van Erp, startup officer van de gemeente Eindhoven. “Ondernemers geven aan dat ze moeilijk talent aantrekken en behouden in een regio waarin een aantal hele grote spelers zitten. Wat je vaak ziet, is dat werknemers het leuk vinden om bij een start-up te werken. Je kunt meegroeien, werkt in een klein team waar veel ruimte is voor eigen inbreng. Maar, na een aantal jaar is het nieuwe er af en willen mensen ook graag een stukje zekerheid. Dat kunnen start-ups niet altijd bieden. Met deze wetswijziging kunnen start-ups die zekerheid toch deels bieden.”
Volgens het Nederlandse Startup Employment Report 2022 van Techleap, levert de wijziging de komende jaren tienduizenden extra banen op bij start-ups. Al is Van Erp enthousiast over de wetswijziging, hij vindt het lastig te zeggen of de nieuwe wetswijziging echt gaat bijdragen aan dit probleem.
Ook Bell ziet het als een stap in de goede richting, maar wat hem betreft had Nederland, net als Frankrijk, Engeland en Israël, all the way moeten gaan. “Het wordt pas echt voordelig voor start-ups als hun werknemers pas belasting hoeven te betalen over hun aandelen zodra ze die verkopen.”
Op 20 december stemt de Eerste Kamer over het voorstel.
Omslagfoto: Manquette tijdelijke plenaire zaal Eerste Kamer. Beeld: Happel Cornelisse Verhoeven Architecten
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
