Begint nu eindelijk de zomer waar iedereen zo reikhalzend naar uitkeek? Demissionair minister Hugo de Jonge en demissionair premier Mark Rutte zijn er in elk geval heilig van overtuigd. Is dit helemaal op lucht gebaseerd? Zeker niet. Het wordt steeds rustiger in de ziekenhuizen en zelfs het ‘alertheidsniveau’ waakzaam is inmiddels in zicht.
En Nederland is hier ook allesbehalve uniek in. Eigenlijk overal in Europa was dit een week van de laagterecords. En hoewel ons land nog altijd boven het continentale moyenne zit, is (bijna) nergens meer echt sprake van acuut pandemisch onheil. Bijna nergens. Op de onderstaande subnationale kaarten is goed te zien hoe dit eruit ziet in vergelijking met vier en acht weken geleden. Een wereld van verschil.
Britten bovenaan
Groot-Brittannië speelt een merkwaardige rol tijdens deze fase van de pandemie. Aan de ene kant zijn ze het allersnelst met het inenten van hun bevolking. Aan de andere kant zijn ze ook binnen luttele weken uitgegroeid tot het land met de hoogste virusprevalentie van allemaal. Vooral het noordwesten van Engeland en Schotland kampen met exponentiële toenames.
Met name onder jongeren en het deel van de volwassenen dat niet (volledig) gevaccineerd is, grijpt de Delta-variant om zich heen. Deze variant zou volgens Britse onderzoekers de helft besmettelijker zijn dan de Alpha (of Kent)-variant en zich maar liefst tweemaal zo snel verspreiden als het inmiddels weggedomineerde vanilla SARS2-nCoV-virus dat eind 2019 in Wuhan opdook.
Zowel op de heatmap die nu teruggaat tot december vorig jaar en in de Europese vaccinatierace vinden we de eilandstaat terug in de opperste regionen.
Sneller versoepelen
Worden in Nederland voorzorgsmaatregelen getroffen zoals in december een aantal weken te laat gebeurde? Integendeel! De geplande datum voor volledige heropening van de maatschappij op de anderhalve meter-regel na, werd zelfs naar voren geschoven waardoor aankomende week het normale leven min of meer weer moet terugkeren.
En op basis van de cijfers is deze vakantie-attitude ook helemaal niet zo raar. De coronakaarten van Nederland zijn in vier weken tijd zo licht van kleur geworden dat de huidige legenda – die al vanaf dit najaar hetzelfde is – bijna zinloos is geworden omdat de onderlinge verschillen tussen gemeenten nauwelijks meer opvallen. Op dit moment is er inderdaad weinig aan de hand.
Het verschil met eind mei en eind april is tamelijk kolossaal te noemen. De gemeente Best was in de afgelopen zeven dagen met 144 besmettingen per 100.000 inwoners de gemeente met de tiende hoogste virusprevalentie. Eind april zou dit aantal goed zijn voor een plaats in de top 10 met minste nieuwe gevallen.
Volledig gevaccineerden
Voor een optimale bescherming tegen Covid-19 zijn bij het leeuwendeel van de vaccins twee prikken nodig. Enkele weken na de tweede prikafspraak is het immuunsysteem voldoende geïnstrueerd om zichzelf nagenoeg volledig te verweren tegen iedere variant die op dit moment bekend is. De prikrace die eerder in dit artikel aan bod kwam geeft eigenlijk een vertekend beeld omdat er geen onderscheid gemaakt wordt tussen eerste en tweede prikken.
Daarom is voor een volledig beeld een nieuwe prikkaart gemaakt waarop het percentage volledig gevaccineerden staat afgebeeld. Aan snelheid is gigantisch gewonnen in twee maanden tijd, maar dat betekent niet dat het werk er al op zit. Bijna nergens komt een vaccinatiegraad voor van boven de 50 procent. Hierdoor is en is het ook de komende maanden nog niet volledig pandemisch sein brandmeester.
Wat nu?
Staat ons nog een nare pandemische finale te wachten? Wellicht. Maar deze exponentiële piek moet een stuk harder uit de hand lopen dan afgelopen najaar om hetzelfde leed te veroorzaken. De aanwezigheid van de Delta-variant en de rol van vaccins hebben de ‘spelregels’ opnieuw door de war geschopt.
Voor nu lijkt het erop dat een vaccin ernstige klachten veelal voorkomt waardoor een IC-opname niet aan de orde is. Maar toch betekent dit niet dat besmettingen en transmissies tot het verleden behoren. En vanzelfsprekend lopen de ongevaccineerden nog steeds hetzelfde risico als een jaar geleden.
Om deze omslag in een beeld te vangen, zijn op de slotkaart van deze voorlaatste Corona in Europa-episode voor een lange zomerstop de gemeentecijfers van de Benelux naast die van de Britse districten gelegd. Vaccineren wij snel genoeg om deze trend tegen te houden of wordt het een grote deja vu? Dat weten we aankomende maand.
De Beneluxdrieluik
Deze unieke kaart van de Benelux is onderdeel van een driedelige reeks waarin de Lage Landen uitstapjes maken in verschillende windrichtingen. Deze week was het westen – en dus Groot-Brittannië – aan de beurt, in de finale episode van Corona in Europa aankomende week volgen we de Route du Soleil richting het zuiden, verwacht dan een langgerekte kaart met populaire vakantielanden.
Vorige week verscheen de eerste in deze reeks waarin de wijsheid uit het oosten een prominente rol speelde. Hier vielen zowel Nederland als België vooral in negatieve zin op vanwege de nog veel lagere cijfers uit Duitsland die zeven dagen later overigens nog verder gedaald zijn.
