Maandag vieren we de Dag van de Duurzaamheid met een openbaar event in het centrum van Eindhoven. Het thema wordt meestal gekoppeld aan effecten op de lange termijn. Ton Vermeulen, docent aan de Fontys Hogeschool MER, ziet daarin een gevaar. Volgens hem zijn juist kortetermijnsuccessen nodig om de leefomgeving duurzamer te maken.
Door Ton Vermeulen
De World Commission on Environment and Development heeft de volgende definitie bepaald voor duurzame ontwikkeling: “sustainable development is development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs”. Duurzame ontwikkeling heeft als centrale waarde een leefbare wereld voor de huidige als ook de toekomstige generatie. De lange termijn staat hiermee op de voorgrond.
Ieder zal volmondig roepen dat duurzaam ondernemen van groot belang is. Veel organisaties hebben dit dan ook omgezet in een visie en beleid. Maar de daadwerkelijke implementaties blijven – zoals gebruikelijk – achter bij de retoriek. Juist het langetermijndenken kan hierbij een snelle verspreiding in de weg staan.
Zoals het nu staat wordt duurzaam ondernemen om drie redenen ingevoerd. Op de eerste plaats kan het zijn dat beslissers echte ‘believers’ zijn. Zij bezitten een diepgewortelde overtuiging dat duurzaam belangrijk is. Verder kan het zijn dat men ervaart dat het ‘erbij hoort’; los van daadwerkelijke groene, maatschappelijk verantwoorde of circulaire prestaties kan er goede sier gehaald worden door mee te praten. En sommige bedrijven zullen inzien dat duurzaam ondernemen ook kan lonen, zowel op de korte als lange termijn.
Als je op de snelweg achter een vrachtauto zit is de kans aanwezig dat de volgende sticker is aangebracht: lean and green. Dit betekent dat de onderneming initiatieven ontplooit om de CO2-uitstoot te verminderen wat tegelijkertijd een vermindering van de kosten heeft opgeleverd. Een van de bedrijven uit de regio Eindhoven die dit succesvol heeft gedaan is NXP . Lean and green propageert dat het verminderen van milieubelasting ook een reductie van de kosten oplevert.
Er valt iets te leren van lean and green. Natuurlijk hopen we dat op de lange termijn waarden als duurzaamheid als vanzelfsprekend beschouwd worden door het Nederlandse bedrijfsleven. Maar zijn op de korte termijn winstgevendheid en efficiëntie niet veel breder gedragen waarden? Zou de implementatie van duurzaam niet veel sneller verlopen als juist duidelijk gemaakt wordt dat daar ook de bijdrage ligt?
De laatste is de krachtigste omdat je daardoor ook de sceptici binnen het bedrijf mee kunt nemen in deze richting. Leidinggevenden vinden het veelal ingewikkeld om naast de traditionele kosten en opbrengst aspecten ook duurzame elementen mee te nemen in hun beslissingen.
Ik ben er een groot voorstander van om de lange termijn even te parkeren. Laten we het kortetermijndenken voor eens omarmen, en de nadruk te leggen op de verdiensten die morgen al te halen zijn: minder grondstoffen gebruiken, energie besparen, materialen hergebruiken, minder mobiliteit, minder afval. Allemaal voorbeelden die winst verhogend werken – en toevallig goed zijn voor het milieu. Door te leunen op kortetermijnsuccessen kan gewerkt worden aan een bestendige en langzame integratie van duurzaam ondernemen. Voor de lange termijn.
Aanstaande maandag, 10 oktober, is de Dag van de Duurzaamheid. Eindhoven staat daar bij stil met een avond vol zeepkistpitches, presentaties, een duurzame markt en een film in ‘t Lempke. Een en ander is onderdeel van het duurzaamheidsproject Congrestival040. Een van de pitches komt van Bart van der Cammen. De bijeenkomst in ‘t Lempke is openbaar toegankelijk, maar vooraf aanmelden is wel nodig.
