Per 1 juli is een gasaansluting voor een nieuwbouwhuis niet meer verplicht. De facto betekent dit zelfs een verbod, hoewel gemeenten wel uitzonderingen kunnen maken. In 2030, over 12 jaar, moet de gaswinning in Groningen tot een einde komen. Diederik Samsom, voorzitter van de klimaattafel, adviseert om de energiebelasting, in die zelfde periode van 12 jaar, met 75% te verhogen.
Het is duidelijk. We gaan van het gas af, en bijzonder snel ook voor zo’n ingrijpende transitie. Veel mensen verbazen zich er over, ook internationaal. Gas wordt vaak gezien als schoon alternatief voor kolen. Het zou een energiebron zijn die prima helpt in de transitie naar schone, niet-fossiele, brandstoffen.
De mensen die zich zorgen maken hebben deels wel gelijk. Nu zo snel van het gas af gaan is op korte termijn financieel onverstandig. Gas kopen bij Putin, voor een aantrekkelijke prijs als we niet teveel over MH17 zeuren, is financieel een prima optie. Dan hoeft er niet veel te veranderen en zullen we er nog jaren warmpjes bij kunnen zitten. Ooit komt er een einde aan gas en dan gaan we gewoon mee met de stroom als ook de rest van Europa overschakelt op alternatieven.
We deden het eerder
Maar nu deze snelle omslag maken is veel verstandiger. Nu is het moment om voor decennia een leidende industrie in Nederland te vestigen. Er is een precedent voor hier in Nederland:
De Oosterscheldekering. Opgeleverd in 1986. Een unieke en complexe open waterkering die het achterland beschermt zonder het van zout getijdenwater afhankelijke ecosysteem kapot te maken. Oorspronkelijk zouden we een veel goedkopere dam bouwen, de Oosterschelde zou een meer worden. Visserij en schelpdierenkweek zouden verdwijnen. De bouw van deze dam was zelfs al begonnen toen in 1974 besloten werd, onder druk van de milieubeweging, om een open kering te bouwen.
We hadden alle schelpdierenkwekers, hun kinderen en kleinkinderen van een goed pensioen kunnen laten genieten voor de 5,7 miljard gulden (1986!) die de kering heeft gekost. Economisch was het geen verstandige beslissing.
Maar we hebben we een ecosysteem gered. En we hebben een industrie opgebouwd. Van New York tot Bangladesh, als er problemen zijn met water worden er Nederlandse ingenieurs en Nederlandse bouwers ingevlogen. De kennis en industrie die met de Deltawerken, en de Oosterscheldekering in het bijzonder, zijn opgebouwd werpen nog dagelijks hun vruchten af.
Nu kiezen om voorop te lopen in de energietransatie door zo radicaal van het gas af te gaan zal het zelfde doen. Van de ene op de andere dag is er een markt in Nederland voor gasloos verwarmen en nieuwe gasloze industriële oplossingen. Kleine en grote bedrijven springen daar op. Oplossingen die tot voor kort onaantrekkelijk waren, want gas was goedkoop en bekend, hebben nu een kans. De markt vraagt om innovatie en Nederland heeft de kennis en cultuur om die innovatie te leveren.
Nu voorop lopen is niet makkelijk. Maar we zullen in korte tijd een industrie neerzetten waar we nog jaren plezier van hebben. Nederlandse ingenieurs en installateurs zullen straks de norm zetten voor nieuwe manieren van verwarmen. We zullen producten ontwikkelen die we wereldwijd kunnen verkopen. Door te kiezen voor ambitie kunnen we het milieu, Groningen en onszelf helpen.