Om de transitie naar een volledig circulaire maakindustrie in 2050 te realiseren is een cruciale rol weggelegd voor digitalisering. Hiertoe heeft TNO een stappenplan voor bedrijven ontwikkeld.
De opwarming van de aarde, energietransitie en grondstoffenschaarste: er komt een hele tsunami van uitdagingen op bedrijven af. “Er moet naar 2050 toe het nodige gebeuren. Dit kan voor ondernemers nogal overwhelming zijn’, zegt Christa Hooijer, Director Science TNO bij de Unit Industrie.
“We hebben in de afgelopen maanden gezien hoe kwetsbaar we als samenleving zijn. In die zin was de pandemie ook een wake-up call. We hebben gemerkt hoe afhankelijk we van elkaar zijn, maar ook hoe verbonden we met zijn allen zijn. Dit geldt ook voor de maakindustrie. Valt er ergens in de keten een onderdeel uit, dan ligt gelijk de hele productie stil. Zo heb ik zelf maandenlang op een wasmachine zitten wachten, omdat bepaalde onderdelen door de pandemie niet geleverd konden worden.
Flexibel produceren
Dit laat echter ook zien hoe groot het belang is van flexibel produceren. Waarbij dingen beter op elkaar worden afgestemd, en je beter op de hoogte bent wat er in de productieketen speelt. Wat je binnenkrijgt, wat voor apparaten er worden ingezet en hoe het met de grondstoffen zit. In de toekomst zal steeds meer on demand geproduceerd worden, in kleine fabrieken en dichtbij de consument.
Digitalisering is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de supply chain niet wordt onderbroken. Dat gaat dus over de hele keten. Zorg dat anderen je begrijpen, en voorkom dat de productie vastloopt. In de fieldlabs bij TNO doen wij dan ook tests met behulp van robots bij bedrijven, waarin we kijken hoe ze kunnen omgaan met onverwachte situaties. Robots kunnen verschillende taken oppakken, zoals digitale data oppikken maar ook communiceren met de human operator.
Service-economie
Wat betreft de grondstoffen is het ook een kwestie van: op is op. Hele apparaten, of het gaat om koffieapparaten of auto’s, die niet meer worden gebruikt, belanden nu nog op de schroothoop. In de toekomst hoef je geen koffieapparaat meer te bezitten, maar gaat het erom dat je koffie kunt zetten, en neemt een bedrijf je machine weer in als het op is. In de tussentijd worden kapotte onderdelen, die door sensoren worden gemonitord, vervangen. Dit geldt ook voor andere bedrijfstakken, zoals de automobielindustrie, waarbij alle onderdelen weer kunnen worden vervangen tot de auto helemaal op is.
De bedoeling is dat in 2050 alles circulair wordt geproduceerd en dat er geen nieuwe grondstoffen meer in de keten komen. Ze worden eruit gehaald en weer opnieuw gebruikt.
Momenteel verdwijnt nog een hoop op de afvalberg en in de verbrandingsoven.
De bedoeling is dat dit zoveel mogelijk geoptimaliseerd wordt door alle grondstoffen opnieuw in de keten te brengen. Laatste is echter nog toekomstmuziek. Maar willen wij ervoor zorgen dat we de aarde niet naar de verdoemenis helpen,dan zullen we met zijn allen stappen moeten zetten.
Stappenplan
Dat geldt ook voor de maakindustrie. Het is een hele hoop wat er moet gebeuren, je kunt er soms moedeloos van worden. Maar wat wij willen benadrukken is: het hoeft niet alleemaal tegelijk, doe het stap voor stap. Wij zeggen tegen de bedrijven: je hoeft niet alle problemen van de wereld op je schouders te nemen. Maar kom in beweging en begin alvast!
Met onze whitepaper ‘Digitalisering cruciaal voor circulaire industrie’ bieden wij een stappenplan. Daarmee kunnen bedrijven toewerken naar een flexibeler business-model, en krijgen ze beter inzicht in de materialentoelevering door hun leveranciers met behulp van digitalisering en data-sharing.
Optimistisch
Ik ben opgegroeid in de jaren ’80, toen we ons grote zorgen maakten om de ozonlaag als gevolg van de zure regen. Maar door de juiste maatregelen te nemen hebben we die in goede banen weten te leiden. Ik zeg niet dat we ten aanzien van de klimaatopwarming het tij kunnen keren. Maar de urgentie neemt steeds toe. En ik denk dat we, door de industrie zo groen mogelijk te maken, de schade in ieder geval kunnen beperken.
Welke alternatieven kunnen we bijvoorbeeld bedenken voor onze vieze manier van produceren? Dat is ook waar we met TNO onderzoek naar doen. Hoe kunnen we onze industriële processen beter, schoner, veiliger en goedkoper krijgen?
Lees via deze link ook andere IO-artikelen over de ondersteuning die TNO biedt.