De aankomst van vijfduizend Chinese elektrische auto’s in de haven van Vlissingen: de een ziet het als een goede ontwikkeling, de ander als een invasie. Het markeert een symbolische verschuiving in de Europese automarkt. Terwijl Chinese bedrijven zoals BYD voet aan wal zetten in Europa, laait het debat op over de noodzaak van mijnbouw ‘in eigen achtertuin’, om zo aan de broodnodige grondstoffen voor EV’s te komen. Alleen dan kan Europa concurreren op de EV-markt.
Waarom je dit moet weten:
Als Europa voorop wil lopen in de energietransitie, dan moet het mijnbouw op eigen grond overwegen.
Het schip dat woensdag aankwam in de Nederlandse haven is slechts de eerste uit een lange reeks. In de komende twee jaar zullen er nog eens zeven schepen deze kant op komen. Het Chinese BYD alleen al produceerde meer dan drie miljoen elektrische en hybride auto’s vorig jaar, en wil jaarlijks honderdduizenden voertuigen naar de internationale markt brengen. Dit, samen met het feit dat China verantwoordelijk is voor driekwart van de wereldwijde productie van batterijen, geeft het gigaland een uitstekende positie op de EV-markt.
China behoort daarnaast tot de grootste spelers van de wereld als het gaat om de winning van grondstoffen als palladium en aluminium. Grondstoffen die we in Europa hard nodig hebben voor elektrische auto’s, en bovendien voor windturbines en andere innovatieve technieken die bijdragen aan een groene toekomst.
Europa is zich ook aan het voorbereiden op de transitie naar een toekomst met EV’s, en is onder meer bezig om haar batterijcapaciteit voor elektrische wagens uit te breiden. Dit valt echter in het niet bij de Chinese infrastructuur. Een groot probleem blijft het feit dat het winnen van de benodigde grondstoffen, nauwelijks op gang komt. En dat zorgt voor stagnatie.
Cruciale rol van mijnbouw
Wordt het tijd voor Europa om mijnbouw op eigen continent uit te denken? Hoogleraar Mike Buxton aan de TU Delft, expert op het gebied van mijnbouw, zei in een eerder interview met Innovation Origins: “Op iets meer dan een kilometer diepte vind je koper in de Kupferschiefer van Polen. In Scandinavië vind je platina en nikkel: belangrijk voor de productie van batterijen.” Waarschijnlijk is er nog heel veel wat we niet weten over welke metalen er zich onder de grond verschuilen, voorspelt de professor. “We hebben de oppervlakte van Europa al zeer goed verkend. Het is zelfs het best verkende geologische gebied ter wereld. Maar we hebben daarentegen relatief weinig details over wat er 400 meter onder de grond allemaal gebeurt.”
Vorig jaar ontdekte Zweden de grootste hoeveelheid zeldzame aardmetalen die ooit in Europa is gevonden. De elementen zijn belangrijke bouwstenen om de groene transitie in Europa op termijn mogelijk te maken. “Fantastisch nieuws; we moeten zo snel mogelijk onafhankelijk worden van China”, aldus Buxton. Het project van mijnbouwbedrijf LKAB in Zweden is een stap in de richting van autonomie, maar het is een langetermijnproject. Naar verwachting neemt het tien tot vijftien jaar in beslag. Pas daarna kunnen we van de vondst profiteren.
Gevolgen voor milieu
Hoewel Europa bezorgd is over de dominante positie van China op de EV-markt, brengt het ook voordelen met zich mee. Het aanbod van goedkopere Chinese elektrische auto’s heeft een positieve impact op de energietransitie, aangezien een grote groep consumenten deze EV’s kan betalen. De milieu-impact wordt echter ook bepaald door de manier waarop grondstoffen worden gewonnen en verwerkt, en daar heeft Europa nu geen controle over. Dit benadrukt wederom het belang van ‘mijnbouw in eigen achtertuin’.
De weg voorwaarts
Europa lijkt intussen voorzichtig in actie te komen. Eind vorig jaar werd er een overeenstemming bereikt over nieuwe wetgeving om de productie en verwerking van essentiële grondstoffen naar de EU te verplaatsen.
De uitdaging voor Europa ligt in het balanceren van economische, milieutechnische en geopolitieke belangen. De ontdekking van zeldzame aardmetalen in Zweden biedt in ieder geval een unieke kans om de controle over de toeleveringsketen te heroveren. De komende jaren zullen bepalend zijn voor de positie van Europa op de wereldwijde EV-markt.