Een goedwerkende, en liefst ook nog eens duurzame, thermostaat maakt het leven een stuk aangenamer tijdens hete zomerdagen. Lenneke Kuijer, universitair docent aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), presenteert vrijdag haar innovatieve conceptthermostaat in het Evoluon in Eindhoven. Deze houdt rekening met onder meer het weerbericht en de oriëntatie van je woning. Plus: “De thermostaat doorbreekt de traditionele 20°C comfortgrens.”
Waarom je dit moet weten:
Het wordt steeds warmer in Nederland. Beter bereiden we ons daar op voor, bijvoorbeeld door midden van een innovatieve, duurzame thermostaat, zoals de BRYS.
Snikhete zomers zijn niet voor iedereen een genot. Toch moeten we ermee leren omgaan. We krijgen er namelijk steeds vaker mee te maken door klimaatverandering. In Nederland was 2023 het warmste jaar ooit gemeten. En de kans is groot dat we daar komende jaren nog eens overheen gaan.
Effectieve koeloplossingen voor huizen worden dus steeds belangrijker. Terwijl bedrijven die zich specialiseren in verwarming en koeling momenteel nog vooral gericht zijn op energie-efficiënt comfort en luxe, blijkt dat veel Nederlanders juist ook geïnteresseerd zijn in energiebesparing door gedragsverandering. Op dit moment worden zij dus niet voldoende bediend door de markt.
Daar moet verandering in komen, dacht Lenneke Kuijer, universitair docent bij de afdeling Industrial Design aan de TU/e. Ze interviewde vele experts en huishoudens. Haar conclusie: Nederland wordt te afhankelijk van koeling. “Koeling is niet alleen een energieverslinder maar zorgt ook voor gezondheidsproblemen. Als je je thermostaat constant op een lage temperatuur instelt, wordt je beperkt in je bewegingsvrijheid in de zomer. En minder bewegen is ongezond.”
Ze ontwikkelde BRYS: een conceptthermostaat gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en gefinancierd door NWO, bedoeld als inspiratie voor de markt. Deze innovatieve thermostaat is duurzamer doordat het rekening houdt met zonwering en ventilatie. BRYS houdt daarbij onder meer rekening met de oriëntatie van de woning en de KNMI weersvoorspelling voor de komende 24 uur. Maar wat de thermostaat vooral bijzonder maakt, is dat deze geleidelijk zijn eigen afname in dagelijks gebruik regelt, zodat er niet meer stroom en energie wordt gebruikt dan nodig.
Airconditioner en de energierekening
Een doorsnee Nederlands huishouden verbruikt jaarlijks ongeveer 3413 kWh aan elektriciteit, wat neerkomt op een bedrag van €1830 (augustus 2022). De kosten voor het gebruik van een airconditioner zijn tot 15% van de totale energierekening. Dit is relatief hoog, gezien het feit dat de airconditioner slechts zo’n 10% van alle dagen per jaar in werking is.
Comfortrange vergroten
Een belangrijk aspect van de innovatieve thermostaat is dat het de comfortrange vergroot. In de afgelopen eeuw zijn onze binnentemperaturen steeds verder verschoven richting een smalle range van tussen de 20 en 22°C. Verwarmings- en koelingssystemen zijn hierop gebaseerd en mensen zijn eraan gewend geraakt. Onderzoek laat echter zien dat mensen eigenlijk een veel bredere comfortrange hebben. “Het is zelfs gezonder om meer mee te bewegen met de buitentemperatuur in plaats van vast te houden aan de standaard comfortrange”, aldus Kuijer.
De thermostaat heeft daarom een zogenaamde Comfort Training functie, waarmee de temperatuur in huis geleidelijk wordt aangepast, bijvoorbeeld in de winter van 20 naar 18°C over een periode van 2 weken. De thermostaat geeft daarnaast praktische tips waarmee mensen aan de slag kunnen, bijvoorbeeld als het gaat om luchten en zonweren. Dit maakt namelijk een enorm groot verschil voor de binnentemperatuur, ’s zomers tot wel 9°C.
De markt vooruit helpen
Hoewel slechts een concept, biedt BRYS waardevolle inzichten voor bedrijven. “Ik ben enorm trots dat ik mijn idee heb kunnen presenteren op de de grootste HVAC (Heating, Ventilation, and Air Conditioning)-beurs in Nederland. Hoewel ik geen ondernemer ben, denk ik zeker dat de thermostaat de markt vooruit kan helpen.”
Technologie trekt zich terug
Het meest interessante, vindt Kuijer, is misschien wel het idee dat BRYS zich langzaam een beetje terugtrekt uit het leven van mensen. Men wordt er naar verloop van tijd minder afhankelijk van, onder meer door de comfort training-functie. Dit concept kan ook in veel andere domeinen van toepassing zijn. Kuijer: “Stel je bijvoorbeeld een afwasmachine voor die bewoners helpt om meer gebruik te maken van hun zonne-energie door geleidelijk alleen nog te werken als de zon schijnt.”
Dit is nog maar het begin. In haar toekomstige onderzoek gaat Kuijer verder verkennen hoe zij het concept breder kan toepassen.
Samenwerking
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
