Eindhoven aan de slag met verduurzaming van 125 ‘eigen’ gebouwen

Adviesorgaan Brabantadvies wil dat de provincie Brabant de oplossing van het leegstandsvraagstuk koppelt aan de verduurzaming van gebouwen. Naast de meer bekende leegstand van winkels en kantoorpanden is focus nodig op ook minder zichtbare, en daarmee onderbelichte vormen van leegstand (‘blind spots’): met name het maatschappelijk vastgoed.

Anders dan de economische voorspoed doet vermoeden, blijft het aantal leegstaande gebouwen de komende jaren toenemen, zegt Brabantadvies. “Het leegstandsvraagstuk blijft daarmee urgent. Door ontwikkelingen als digitalisering, krimp en ontgroening, marktwerking in de zorg en de opkomst van de deeleconomie zijn over de gehele linie steeds minder gebouwen nodig. Het gaat daarbij niet alleen om winkels, kantoren en bedrijventerreinen, maar ook om zorgtehuizen, sportvelden, scholen, vakantieparken, kloosters en kerken.”

Leegstand maatschappelijk vastgoed stijgt

De verwachting is dat in 2030 een kwart van het maatschappelijk vastgoed in Nederland leeg komt te staan. “Denk aan zorgaccommodaties, sportterreinen en buurtcentra. Het gaat om panden die voor een groot deel worden gefinancierd met belastinggeld en drukken op de publieke middelen,” aldus SER-lid Cees-Jan Pen, betrokken bij het advies. “Bovendien gaan de ingrepen in deze leegstand ten koste van ouderenzorg, handen aan het bed en goed onderwijs. Daarom is het belangrijk hier wat aan te doen, naast de al lopende aanpak van leegstaande winkels en kantoren.”

Leegstand koppelen aan verduurzamingsvraagstuk

BrabantAdvies roept op om de leegstandsopgave te koppelen aan de verduurzaming van de gebouwenvoorraad. Met de energietransitie staan overheden voor de opgave om te verduurzamen en energie te besparen. Door de voorraad aan leegstaande gebouwen grondig langs te lopen, kan een afweging gemaakt worden welke panden zich lenen voor de verduurzaming. Daarbij zal ook dienen te worden afgewogen bij welke panden verduurzaming een overbodige ingreep is, aangezien ze geen toekomstperspectief hebben en voor sloop in aanmerking komen.

BrabantAdvies richt zich in haar advies niet enkel tot de provincie, maar juist ook tot gemeenten. Het adviesorgaan onderstreept daarbij de uitgangspunten van de provinciale aanpak: het herbestemmen en transformeren van panden geldt als het ‘nieuwe bouwen’ en eigenaren en gemeenten zijn als eerste aan zet om de leegstand aan te pakken. Van gemeenten vraagt het een duidelijke visie op het eigen gebied (overzicht van het totale vastgoed), een gebiedsgerichte benadering en afstemming met aangrenzende gemeenten op basis van heldere cijfers (ook van het maatschappelijk vastgoed).

Eindhoven

Eindhoven wil in 2019 starten met het verduurzamen van het vastgoed. Het gaat in deze periode om 125 panden. Doel is het realiseren van een CO2-reductie van 40% ten opzichte van de huidige uitstoot van de panden. Hiervoor is 8,2 miljoen euro beschikbaar. De gemeente wil hiermee een voorbeeld zijn voor andere vastgoedbezitters in de stad.

De gemeente bezit ongeveer 525 panden. De 125 panden die worden aangepakt zijn met name wijkcentra, sportaccommodaties en spilcentra. Hier is gekeken wat nodig is om ze te verduurzamen. Dit leidt tot 2020 tot aanpassingen als zonnepanelen, isolatie en ledverlichting. Het gaat om maatwerk per pand. Al eerder zijn hier slimme meters geplaatst. Over de vervolgfase, met onder meer het aardgasvrij maken van deze panden, wordt in 2020 een besluit genomen.