Brabant verstevigt zijn positie als innovatiebolwerk

By Bart Brouwers

Meer dan de helft (52,2 procent) van alle Nederlandse patentaanvragen komt uit de provincie Brabant. Dat is een groei van ruim vier procent in vergelijking met vorig jaar. De grootste uitvinders zijn nog een slag belangrijker geworden. Philips, Signify, ASML en NXP klopten in 2022 allemaal vaker aan bij het Europees Octrooibureau (EOB) dan een jaar eerder. De vier zijn goed voor ruim veertig procent van alle octrooiaanvragen in ons land.

Het aantal patenten (of octrooien) wordt gezien als belangrijke indicatie voor de innovatiekracht van een land.  De dominantie van Brabant is extreem: de nummer twee, Zuid-Holland, heeft bijna drie keer minder patenten aangevraagd dan Brabant. “De nieuwe cijfers zijn andermaal het bewijs van de sterke innovatiecultuur in deze regio”, zegt Guido Leestemaker, projectmanager buitenlandse investeringen bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). “Ondanks de uitdagingen van de Covid-19 pandemie, de krapte op de arbeidsmarkt en de geopolitieke onrust in Europa, blijft onze regio onverminderd innovatief. Het innovatieve klimaat is nog steeds sterk en de groei blijft krachtig.”

Voor grote bedrijven zijn patenten van belang om hun onderscheidende waarde te waarborgen. Zo heeft Philips door de jaren heen vele tienduizenden octrooirechten verzameld. Dit jaar bedroeg de oogst 1338 patenten. Philips’ voormalige lichttak Signify, met het hoofdkantoor op de High Tech Campus, kwam als nummer twee uit op 743 patenten. Hoofdthema’s bij de Nederlandse patentaanvragen zijn medische technolo­gie, elektri­sche machines en organische chemica­liën.

Nederlandse regio’s behoren tot de meest concurrerende in de EU – Innovation Origins

Nieuwe index voor het concurrentievermogen van EU-regio’s laat zien dat regio’s in Noord- en West-Europa het best presteren, terwijl de rest van Europa achterstand inloopt.

Bedrijven aantrekken

Leestemaker benadrukt dat de patenten (en daarmee de innovatiekracht) niet alleen komt van de bedrijven die hier zijn ontstaan. “Ook onze inspanningen om waardevolle innovatieve bedrijven naar Brabant te halen dragen bij aan deze ontwikkeling. Meer dan 25 procent van de Nederlandse patenten komen van buitenlandse bedrijven. In Brabant gaat het bijvoorbeeld STMicroelectronics in Eindhoven en Sabic in Bergen op Zoom.”

Bergen op Zoom is voor meer bedrijven een interessante vestigingsplaats, zegt Leestemaker. “Neem bijvoorbeeld UBQ, een enorm innovatief climate tech bedrijf die we vanuit de BOM ook ondersteunen.” UBQ ontwikkelt geavanceerde materialen zoals biobased thermoplastic uit afval. 

Ook lokaal zijn ze daar blij mee. “West-Brabant wil koploper zijn in de transitie naar de nieuwe economie”, aldus Dominique Hopmans, wethouder Economische Zaken in Bergen op Zoom. “Als het gaat om de grondstoffentransitie is UBQ een uitstekend voorbeeld van een koploper die deze transitie aanjaagt en daarmee is het bedrijf een circulaire aanwinst voor Bergen op Zoom.

Meerderheid in top-10 van buiten Europa

Bij het EOB kwamen vorig jaar wereldwijd in totaal 193.460 aanvragen binnen, 2,5 procent meer dan het jaar daarvoor. Nederland staat op de derde plek van alle Europese landen. Ruim 6800 aanvragen kwamen uit Nederland, in 2021 lag dit op 6578. Patentaanvragen uit Nederland waren vooral voor uitvindingen van medische technologie, elektrische machines en organische chemicaliën.

Huawei was voor de vierde keer sinds 2017 de belangrijkste octrooiaanvrager bij het EOB, gevolgd door LG, Qualcomm, Samsung en Ericsson. De top tien bevat vier bedrijven uit Europa (naast Philips ook BASF, Ericsson en Siemens), twee uit Zuid-Korea, twee uit de VS en elk één uit China en Japan. Octrooiaanvragen komen volgens het EOB ook vaak van kleine bedrijven. Een op de vijf verzoeken wereldwijd kwam in 2022 van een individuele uitvinder of een kleine of middelgrote organisatie met minder dan 250 werknemers. Universiteiten en publieke onderzoeksorganisaties vroegen zeven procent van de patenten aan.