Het duurt waarschijnlijk niet lang meer voordat er een nieuw middel tegen vergevorderde borstkanker beschikbaar komt voor patiënten. Dat is goed nieuws voor de patiënten. Genezen zullen vrouwen met deze vorm van uitgezaaide borstkanker helaas niet. Maar het medicijn zorgt voor een verlengde levensduur, met een acceptabele kwaliteit van leven. Het middel trastuzumab duocarmazine (SYD985) is ontwikkeld door het farmaceutische bedrijf Byondis in Nijmegen.
Internationale borstkankerdag
Op 13 oktober wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor het belang van onderzoek naar vergevorderde en uitgezaaide borstkanker. Het gebouw van Byondis kleurt op die dag groen, roze en turquoise. Dat zijn de kleuren die internationaal symbool staan voor uitgezaaide borstkanker. Over de hele wereld worden op deze dag iconische gebouwen aangelicht.
Revolutie
Byondis heeft de Nederlandse primeur om als eerste een geslaagde registratie studie af te ronden met een middel dat gebruikmaakt van een antilichaam-drugconjugaat (Antibody Drug Conjugate ofwel ADC). ADC’s vormen een revolutie in de medicijnontwikkeling. Het zijn een soort op afstand bestuurde ‘raketten’ die heel gericht een tumor aan kunnen vallen. Dit wordt ook wel precisie medicatie genoemd.
Eenmaal in de cel wordt het DNA van de kankercel beschadigd en de cel daarna vernietigd.”
Jan Schellens
Aanval in de cel
Jan Schellens, Chief Medical Officer van Byondis legt uit: “Een ADC bestaat uit een antilichaam waar een celdodend middel (het cytotoxine) aan vastzit. Het antilichaam is zo ontworpen dat het zich bindt aan receptoren die kenmerkend zijn voor een tumorcel. Het middel herkent de kankercel en deze neemt vervolgens het ADC in zich op. Eenmaal in de cel wordt het cytotoxine geactiveerd en wordt het DNA van de kankercel beschadigd en de cel daarna vernietigd.”
ADC-technologie
De resultaten van de laatste fase van het onderzoek van Byondis werden onlangs gepresenteerd tijdens een groot Europees oncologiecongres (het ESMO congres). De ADC-technologie opent de wereld voor innovatieve geneesmiddelen. ADC’s (kunnen) geschikt zijn om tumoren op allerlei plekken in het lichaam te bestrijden. Zo wordt SYD985 ook bestudeerd bij patiënten met endometriumkanker (baarmoederkanker). Er worden al ADC’s gebruikt bij patiënten, onder meer voor de behandeling van lymfeklierkanker. Inmiddels zijn er wereldwijd tientallen kankermedicijnen in ontwikkeling op basis van de ADC-technologie.
Man en macht
Byondis is opgetogen dat na ruim tien jaar van onderzoek en ontwikkeling er nu een nieuw goed werkzaam medicijn beschikbaar kan komen voor patiënten met HER2-positieve uitgezaaide borstkanker. Momenteel wordt er met man en macht gewerkt aan het dossier om goedkeuring te krijgen van de Amerikaanse toezichthouder FDA. Daarna volgt Europa. Ook zoekt het bedrijf momenteel naar een farmaceut die het middel op de markt gaat brengen. Wanneer het medicijn vervolgens precies beschikbaar komt voor patiënten, is nog niet duidelijk. “Na indiening van het registratiedossier duurt het ongeveer tien maanden om het dossier te beoordelen”, aldus een woordvoerder van Byondis.
Vroeger stadium
HER2-positieve uitgezaaide borstkanker is een agressieve vorm van borstkanker met een slechte prognose. Deze vorm van kanker komt gemiddeld vaker voor bij vrouwen voor de overgang. Schellens: “We doen ook onderzoek naar behandeling met het middel in een vroeger stadium, bij vrouwen bij wie de diagnose borstkanker net is gesteld. Hier kijken we of behandeling met het middel de tumor kan doen slinken. Het zou natuurlijk mooi zijn als je patiënten veel eerder gericht kunt behandelen met ADC’s.”
15.000 diagnoses
In 2019 waren er in Nederland 15.000 borstkankerdiagnoses. Er overlijden jaarlijks ongeveer 3.000 mensen in Nederland aan de gevolgen van borstkanker. Het onderzoek naar het middel van Byondis blijft voorlopig doorgaan, ook voor de patiënten met HER2-positieve uitgezaaide borstkanker. “Patiënten genezen helaas niet, maar de voortschrijding van hun ziekte wordt wel vertraagd”, zegt Schellens. “In die periode blijven we patiënten volgen. Zo kunnen we ook meer te weten komen over hoe lang het middel zijn werk blijft doen.”
Ook interessant: Nieuw medicijn voor patiënt met uitgezaaide borstkanker