Als een arts bij iemand de ziekte van Alzheimer vaststelt, is dat veelal te laat. De aandoening is te ver voortgeschreden om nog te kunnen behandelen. De wetenschappers prof. dr. Philip Scheltens van het UMC Amsterdam en prof. dr. Klaus Gerwert van de Ruhr-Universität Bochum (RUB) werken aan een bloedtest die een vroegtijdige diagnose mogelijk maakt. Mede dankzij ondersteuning van de stichting Alzheimer Nederland kunnen zij nu weer twee jaar verder werken aan dit project. Het gaat daarbij om het opsporen van bio-markerproteïnes, die typisch zijn voor Alzheimer. Gemiddeld kan het bloedonderzoek al acht jaar voor de klinische diagnose wijzen op de ziekte van Alzheimer.
“Onze eenvoudige en goedkope bloedtest kan de ziekte opsporen in een stadium waarin ze nog a-symptomatisch is en kan mensen identificeren die een bijzonder hoog risico lopen om Alzheimer te ontwikkelen”, aldus Gerwert,
Diagnose Alzheimer komt veelal te laat
,,Op dit moment falen veelbelovende geneesmiddelen voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer in klinische proeven. De ziekte van Alzheimer wordt doorgaans te laat ontdekt, zodat het station van therapeutische mogelijkheden bij de gebruikelijke diagnose al gepasseerd is”, stelt Gerwert.
Bij de ziekte van Alzheimer treedt een misvorming van het amyloïde bèta-eiwit op, die 15 tot 20 jaar voor het verschijnen van de eerste symptomen begint. De verkeerd gevouwen eiwitten klonteren samen en worden in de hersenen afgezet als amyloïde plaques. Dat er wat mis is in de hersenen, komt in veel gevallen pas aan het licht als iemand de typische verschijnselen van Alzheimer als vergeetachtigheid begint te ontwikkelen.
De test bestaat uit een combinatie van technieken. Met een immuno-infraroodsensor kan de misvorming van het amyloïde bèta-eiwit in het bloed worden meten. Met behulp van de zogenaamde Simoa-technologie kan de verhouding van verschillende amyloid-beta-varianten ten opzichte van elkaar worden bepaald. De twee wetenschappers hebben ontdekt welke verhouding wijst op Alzheimer.
In 70 procent van de gevallen heeft het bloedonderzoek die mensen geïdentificeerd die later daadwerkelijk Alzheimer dementie ontwikkelden. In negen procent van de gevallen gaf de test een positief resultaat, hoewel de proefpersonen gezond bleven.
Het team van de twee wetenschappers onderzoekt momenteel bloedmonsters afkomstig uit een Amsterdams onderzoek met 200 vrijwilligers. Volgens de huidige standaarddiagnose zijn deze testpersonen nog niet klinisch ziek, maar voelen ze zich al subjectief cognitief beperkt. Met behulp van de test willen de onderzoekers nu de bloedwaarden gebruiken om te voorspellen welke testpersonen de ziekte van Alzheimer zullen ontwikkelen.
Bloedonderzoek als routinescreening
“Als het Alzheimer medicijn Aducanumab of een ander veelbelovend medicijn zoals Gantenerumab de verwachte tijdige goedkeuring krijgt, is er dringend behoefte aan een bloedonderzoek als routinescreening om de risicogroepen te identificeren”, aldus Klaus Gerwert.
Het is mogelijk dat geneesmiddelen die momenteel in klinische proeven worden getest, het verloop van de ziekte kunnen tegenhouden als ze in dit vroege stadium worden toegepast. Ook maakt de test de ontwikkeling van nieuwe therapeutische benaderingen mogelijk.
Meer artikelen over de ziekte van Alzheimer leest u via deze link.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
