Opening academic year Groningen University © Pjotr Wiese
Author profile picture

Het kabinet zet de bezem door het hoger onderwijs met een historische bezuiniging van ruim één miljard euro. Universiteiten en studenten zijn woedend. De bezuinigingen treffen onder meer jonge wetenschappers, internationale studenten en langstudeerders. UNL-voorzitter Van den Berg waarschuwt voor verstrekkende gevolgen: “We zullen nog grotere tekorten op de arbeidsmarkt krijgen én er zal baanbrekend onderzoek uit Nederland verdwijnen.” Studenten vrezen dat studeren weer elitair wordt. Actiegroepen kondigen al ‘de meest disruptieve staking aller tijden’ aan.

In het regeerprogramma is duidelijk geworden dat het kabinet-Schoof een ongekende bezuiniging van een miljard euro doorvoert op het hoger onderwijs en de wetenschap. Deze bezuiniging omvat onder andere het schrappen van speciale onderzoeksbeurzen en het invoeren van een langstudeerboete van 3.000 euro per jaar.

Verzet van universiteiten

Universiteiten zijn furieus. Caspar van den Berg, voorzitter van Universiteiten van Nederland, voorspelt dat het verdienvermogen van Nederland zal verslechteren en dat jonge wetenschappers onder grote druk komen te staan. “Het kabinet gooit zijn eigen glazen hiermee in.” In de speeches bij de opening van het academisch jaar, begin september, werden overal in Nederland de bezuinigingsplannen gehekeld.

Ondanks dat de zogenoemde sectorplannen overeind blijven, worden bezuinigingen verplaatst naar de beurzen voor jonge wetenschappers. Dit betekent dat jaarlijks meer dan duizend wetenschappers geen starters- of stimuleringsbeurs zullen ontvangen, waardoor de basis van de wetenschap wankel wordt.

Impact op Studenten

Studenten zijn eveneens kritisch. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) waarschuwt dat kwetsbare studenten die hun studie financieren door te werken, het hardst worden getroffen. Ze zullen onder financiële druk komen te staan, waardoor ze minder goed kunnen presteren en langer over hun studie doen. “Zo wordt studeren door deze coalitie langzamerhand weer voor de elite gemaakt”, zegt LSVb-voorzitter Abdelkader Karbache.

Actiegroepen zoals WOinActie kondigen grootschalige protesten aan. “De jonge generaties van ons land worden door dit kabinet kapot bezuinigd. Dus er zit nog maar één ding op: keihard actievoeren”, aldus Karbache. De aangekondigde bezuinigingen hebben leiden volgens hem tot een breed scala aan protesten, waaronder de “meest disruptieve staking aller tijden”.

Toekomstperspectief

Het regeerprogramma zet de toon voor de komende jaren, maar de vraag blijft hoe deze bezuinigingen de toekomst van het Nederlandse hoger onderwijs en de wetenschap zullen beïnvloeden. Volgens het recente Draghi-rapport zijn juist extra investeringen in onderwijs en onderzoek nodig om internationaal concurrerend te blijven. De huidige koers van het kabinet lijkt echter een tegenovergestelde richting in te slaan.