Trams, katten, botsende fietsers — ze kunnen het zelfrijdende auto’s behoorlijk moeilijk maken. Zeker in een stad als Amsterdam. Carlo van de Weijer, directeur van het recent geopende Eindhoven Artificial Intelligence Systems Institute (EAISI), denkt dan ook dat dat nooit gaat lukken. Autonome voertuigen door onze drukke hoofdstad laten rijden? “Dat is niet te doen”, aldus Van de Weijer. Zo bleek uit ons best gelezen artikel van deze week.
Toch klinkt dat wel erg definitief. Tien jaar geleden kon ook niemand voorspellen dat we ooit etensresten zouden omvormen tot decoratieve eetbare elementen met een 3D-printer. Is een zelfrijdende auto in een stad als Amsterdam echt zo ondenkbaar?
Deze zomer nog, presenteerde een onderzoeksteam van TU Delft een mijlpaal voor zelfrijdende auto’s in de stad. De onderzoekers ontwikkelden een systeem dat het gedrag van voetgangers analyseert en voorspelt. “Het is een systeem dat de hele processing keten omvat, van voertuig perceptie, situatie analyse, planning, tot control”, vertelde hoofdonderzoeker Dariu Gavrilla destijds.
Nog zeker 30 jaar
In andere woorden: een zelfsturende auto die kan inschatten of een voetganger netjes op de stoeprand blijft wachten, of toch de straat op loopt. “We zijn daarmee een klein stapje dichterbij om het autonoom rijden ook effectief te kunnen uitrollen in een drukke, stedelijke omgeving”, zei Gavrilla. Betekent dat zelfrijdende auto’s langs de Amsterdamse grachten? Zo snel zal het niet gaan, denkt ook Gavrilla: “Door de stad, flexibel als de menselijke bestuurder, daar gaat zeker nog dertig jaar overheen“, zei hij in augustus tegen de NOS.
Lang gaat het dus nog wel duren, maar ondenkbaar lijkt het zeker niet. Zo vindt ook trendwatcher en Tesla-rijder Vincent Everts. “Ik rijd nu al 95 procent van mijn ritten op de autopilot”, vertelt hij. “Zeker op de snelweg, maar ook in de stad als de weg daar een beetje geschikt voor is.” Voorwaarde is dus wel dat de wegen overzichtelijk zijn. “Bij de grachten doe ik het bijna niet, maar daar zitten ook geen lijnen en steken aan alle kanten dingen uit”, vertelt Everts. “Daar is hij nog helemaal niet geschikt voor.” Maar zal dat wel ooit kunnen?
Lees meer over zelfrijdende auto’s op Innovation Origins
“Niet morgen, niet overmorgen, maar over tien jaar zie ik dat wel gebeuren”, voorspelt Everts. Everts en Van de Weijer kennen elkaar goed, maar zijn het over de toekomst van zelfrijdende auto’s niet eens. “Van de Weijer denkt dat zelfrijdende auto’s alleen maar op het agressieve gedrag van andere mensen zullen wachten, en nooit van hun plaats zullen komen. Dat denk ik niet.”
Tests in Jeruzalem en Tel Aviv
Als tegenargument verwijst Everts naar de producenten. Mobileye, een Israelisch bedrijf dat in 2017 is overgenomen door Intel, produceert camerasystemen voor de autoindustrie. In het bijzonder voor zelfrijdende auto’s. “Mobileye doet alle tests in Jeruzalem en Tel Aviv, want als je daar niet superagressief bent, dan kom je nooit van je plaats.”
Agressiviteit — het klinkt misschien als iets wat koste wat kost geweerd moet worden uit het verkeer. Toch is de scheidingslijn tussen agressiviteit en assertiviteit soms klein. Om zelfstandig door een drukke stad te kunnen navigeren, zal een zelfrijdende auto af en toe voorrang moeten kunnen nemen waar het er recht op heeft, en toch ad rem moeten kunnen reageren als ‘ie het niet krijgt.
En dat is een keuze die bij ons ligt, beargumenteert Everts: “Computers kunnen echt wel een zekere mate van assertiviteit tonen.” Hij maakt een vergelijking met de financiële markten. “Tachtig procent van de aankopen van aandelen wordt door computers gedaan. Dat zijn behoorlijk agressieve acties en dat kan in het verkeer natuurlijk ook. Alleen zal het daarbij veel belangrijker zijn dat er duidelijke regelgeving komt over hoe agressief.”
Strengere regels
De regels voor computersystemen in autonome auto’s zullen veel strenger zijn dan hoe mensen in werkelijkheid handelen, stelt Everts. Maar zelfrijdende auto’s hebben tientallen camera’s, en zien voortdurend alles wat er om de auto heen gebeurt. Op die manier zullen ze volgens Everts uiteindelijk veiliger kunnen rijden dan mensen, die toch vaak hun aandacht maar gedeeltelijk bij het verkeer hebben.
Ook Buster Franken is ervan overtuigd dat zelfrijdende auto’s voor meer veiligheid gaan zorgen. (tekst gaat verder onder de video)
“Regelgevers zien dat perspectief wel. Zelfrijdende auto’s zullen veel minder doden gaan opleveren. Wat nu veel in het nieuws komt, zijn auto’s met systemen die nog in de bétafase zitten en onjuist gebruikt worden. Daarbij vallen doden.” En dat geeft volgens Everts een vertekenend beeld. Toch denkt Everts dat we binnen afzienbare tijd de software vergenoeg doorontwikkeld hebben om de zelfrijdende auto’s ook in die situaties te kunnen gebruiken. “Binnen vijf jaar heeft de software de benodigde features, maar dan zullen regelgevers eisen dat het nog tien keer zo goed wordt.”
Lang gaat het dus zeker nog duren, maar ‘nooit’ lijkt onwaarschijnlijk. Toch blijft het gissen. “Niemand weet het”, zei Everts aan het begin van het gesprek. Maar dat betekent ook dat je het zeker niet kunt uitsluiten. “Het is koffiedik kijken.” Er kan de komende jaren enorm veel gebeuren in de ontwikkeling van de software van zelfrijdende auto’s, maar hetzelfde geldt voor alle andere wetgeving. “Ik probeer eigenlijk altijd Amsterdam van alle kanten te vermijden; het is een ramp”, zegt Everts lachend. “Dus ik denk dat — voor we de software zo ontwikkeld hebben dat autonome auto’s in de binnenstad kunnen rijden — daar al lang geen auto’s meer mogen komen.”
En eerlijk is eerlijk: dat zou het probleem wel in één klap oplossen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
