Als gemeenteraadslid in Den Haag lukte het hem ooit om 260 straatvegers uit de bijstand in loondienst te krijgen. Bart van Kent noemt het voorbeeld om aan te geven waarom hij de politiek is ingegaan. Hij wil knokken voor een betere samenleving. Nu ook op landelijk niveau. De geboren Eindhovenaar staat op nummer negen van de SP-kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Als het gaat om de Brainport-regio roemt hij het werk van bedrijven als Philips en ASML. Maar geld en aandacht moeten nu vooral naar het mkb.
In de aanloop naar de verkiezingen van 15 maart laat E52 zeven Kamerkandidaten aan het woord over innovatie en de rol van Brainport Eindhoven daarbij. In deze serie spreken we met Paul Smeulders (GroenLinks), Agnes Mulder (CDA), Bart van Kent (SP), Jessica van Eijs (D66), Martijn de Kort (PvdA), Bas van ‘t Wout (VVD) en Henk Krol (50PLUS). De PVV reageerde niet op ons verzoek tot een gesprek. Lees hier de hele serie.
Het is campagnetijd en de SP-er is zowat vergroeid met zijn telefoon en tablet. De mobieltjes vormen een subtiele herinnering aan zijn geboortegrond. “De kans is groot dat deze apparaten draaien op een chip uit een machine van ASML”, begint hij het gesprek.
Na zijn vertrek uit Eindhoven werd Van Kent fractievoorzitter van de SP in Den Haag. Ook ondersteunt hij de Tweede Kamerfractie van zijn partij op sociale thema’s. We spreken elkaar op een vrijdagmiddag als er geen vergaderingen zijn in de Kamer. Tijd voor een gesprek over de toekomst van de Brainport-regio.
Maar eerst nog even terugkijken op de groei van Eindhoven in de afgelopen jaren: elke keer als hij terug is in de stad, voor een bezoekje aan zijn ouders of vrienden, kijkt hij even wat er nu weer is veranderd. De ontwikkelingen maken hem blij. “De plannen voor een nieuw Strijp-S zijn gemaakt in de tijd dat ik hier in de gemeenteraad zat (van 2006 tot en met 2007, red.). Het is mooi om te zien wat het resultaat nu is.”
De stad bloeide, en de economie groeide. Ook dat laatste is Van Kent niet ontgaan.
“De Brainport-regio is van groot belang voor de economie van Nederland. De innovatiekracht hier heeft gezorgd voor werkgelegenheid, veel mensen hebben zo een betaalde baan kunnen vinden.”
Innovatie helpt mensen
Op het gebied van innovatie is het SP-verkiezingsprogramma kort: de term komt slechts twee keer terug. Als het thema ter sprake komt, geeft Van Kent een uitgebreidere toelichting. Hij noemt na ASML in een adem die andere multinational waar hij bewondering voor heeft. “Wat Philips Medical Systems aan patenten op zijn naam heeft staan en wat hun producten betekenen voor de gezondheid van mensen, is ongekend.”
Gezondheidszorg is voor vrijwel alle partijen een belangrijk thema, ook voor de SP. Over de rol van innovatie daarin: “Ik denk dat technologische vooruitgang niet zozeer leidt tot lagere kosten, wel tot betere zorg en tot verlenging van het leven van mensen. Het verhogen van de zorgkwaliteit, daar moeten we het over hebben. Ook over de prijs die daarvoor betaald moet worden.” Bijvoorbeeld door een hogere belasting op inkomsten.
Als DAF verkouden is
Ondanks dat hij positief is over de ontwikkelingen van Brainport houdt hij rekening met tijden dat het economisch slechter gaat. Ook daar is Eindhoven gevoelig voor. “Ik weet nog vroeger bij mij ouders in de straat: als DAF verkouden was, stonden de huizen te koop.” Hij noemt ASML als voorbeeld hoe het bedrijf zichzelf en zijn medewerkers door de crisis van de afgelopen jaren heeft geloodst. “Zij hadden een buffer opgebouwd, zodat ze hun personeel konden behouden.” Het voorbeeld van ASML dat de SP-er geeft, gaat wellicht niet helemaal op (het bedrijf kwam redelijk goed door de crisis heen omdat de vraag naar electronica niet heftig bleek te dalen en omdat de organisatie met een relatief grote schil van flexwerkers werkte) maar maakt wel duidelijk waar hij heen wil: bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen, ook als het economisch tegenzit. Hij wil dat ondernemers anti-cyclisch denken, een reserve opbouwen zodat mensen niet gelijk ontslagen hoeven te worden. En er geld is voor omscholing, mocht dat nodig zijn.
Andersom zag hij het vroeger trouwens ook gebeuren. Ging het goed met DAF dan moest er als een gek personeel worden aangetrokken. “Dan werden er zelfs extra tenten op het terrein gezet als assemblageruimte.”
Vakmensen en expats
Wat wil hij doen aan de personeelstekorten op specifieke terreinen waar bedrijven nu mee kampen? De SP-er wil het tekort aan vakkrachten vooral oplossen door betere vakopleidingen. “De opleidingen moeten niet zozeer beter aansluiten bij de bedrijven, als wel bij de leerlingen. Sommigen jongeren willen dolgraag een vak leren maar houden het niet zes uur stilzittend in een schoolbank uit.” Hij wil dat leerlingen al doende kunnen leren. Hij noemt het voorbeeld van Wim van der Leegte van VDL die jongeren naar binnenhaalt en ze binnen het bedrijf een opleiding geeft.
En het aantrekken van buitenlands hoogopgeleid talent voor moeilijk in te vervullen vacatures? “Waarom kunnen we dat niet zelf?”, is zijn antwoord. Ook daar wil hij eerst binnen het Nederlandse onderwijs naar oplossingen zoeken. Het afschaffen van de studiefinanciering was bijvoorbeeld geen goed idee. En het is steeds moeilijker voor studenten om te ‘stapelen’. Liever dus het hoger onderwijs toegankelijker maken dan met fiscale regelingen expats aantrekken. “Een vriend van mij is Iers en werkt hier voor Tele2. Dat is prima, maar waarom is zijn belastbaar inkomen 30% lager?” Van Kent heeft het gevoel dat je met zo’n regeling met hagel schiet.
Werken met robots
“Ik ben niet pessimistisch”, zegt hij als gevraagd wordt naar de invloed van robotisering op de arbeidsmarkt. “Wat het echt teweeg gaat brengen, zal de toekomst moeten uitwijzen, maar ik zie ook veel voordelen. Robots kunnen het werk van mensen verlichten en geestdodende taken overnemen.” Als er meer robots komen, wil hij bedrijven wel meer belasten op winst, in plaats van op loonkosten om te zorgen dat de kwaliteit van de samenleving op peil blijft.
Kapitaal verstrekken
Van Kent ziet het economisch belang van Brainport voor de rest van Nederland. Hoe wil hij vanuit Den Haag de innovatiekracht hier verder ondersteunen? De SP-er richt zich in zijn antwoord vooral op het midden- en kleinbedrijf, “de grootste banenmotor”. “Wij vinden dat er teveel aandacht gaat naar grote bedrijven. Als je naar de regio kijkt, zie je ook veel vernieuwing vanuit het mkb. Voor het kleinbedrijf verhogen we daarom de kleinschaligheidsaftrek en worden lasten verlaagd.”
Ook wil het hij makkelijker maken om toegang tot krediet te krijgen. Als het aan de SP ligt komt er een nationale investeringsbank voor het mkb. “De overheid kan voor een appel en en ei geld lenen op de internationale kapitaalmarkt. Als we dat geld kunnen doorlenen aan bedrijven die economisch willen groeien, dan creëer je daarmee ook werkgelegenheid.” Hij wil kleine ondernemers met geniale ideeën op weg helpen. Ook startups, ja.
Hij sluit af: “Ik zou wel meer willen zien dat als er met publiek geld wordt ontwikkeld, dat ten goede komt aan de regio. Dat er dus ook meer hier geproduceerd gaat worden.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
