Naar schatting sterven in Nederland jaarlijks tweehonderd mensen door zogeheten superbacteriën. Deze zijn resistent tegen meerdere soorten antibiotica. Het aantal infectie met zo’n resistente bacterie beloopt jaarlijks zo’n vijfduizend gevallen. De oplossing ligt mogelijk in een nieuw medicijn dat gemaakt is op basis van zogenoemde cyabobacteriën. Het gaat daarbij om blauwalgen, die zowel in het water als op het land voorkomen. Ze produceren zowel antischimmel- als antivirale en antibacteriële stoffen.
Fotosynthese basis voor de productie
Volgens wetenschappers is de omgang met de bacterie een bijzondere uitdaging bij het werken met deze bacterie. Dankzij de nieuwe methode die aan de Technische Universiteit (TH) in Bingen (Duitsland) is ontwikkeld, kan de vitaliteit van deze cyanobacteriën nu sneller worden vastgesteld. Dit is van groot belang bij biotechnologisch werk met bacteriën, bijvoorbeeld om de toestand van cellen te controleren na het ontdooien van cryopreservatieculturen.
“Om de vitaliteit van de bacterie te bepalen, meten we hoeveel zuurstof ze in een bepaalde tijd produceren”, aldus Marco Witthohn. Als lid van het projectteam heeft hij net de nieuwe methode gepubliceerd in het vaktijdschrift Life Sciences. “We vergelijken deze waarde met de prestaties van vers gekweekte cyanobacteriën.”
Extreem langzame groei
Tot nu toe werd de vitaliteit van celculturen gemeten aan de hand van hun groei. Dit maakte de meting bijzonder moeilijk voor cyanobacteriën, omdat ze extreem langzaam groeien. De nieuwe methode maakt gebruik van de eigenschap van cyanobacteriën om onder andere fotosynthese uit te voeren en licht te gebruiken om zuurstof te produceren.
De ontwikkeling van de methode maakt deel uit van het onderzoeksproject “antimicrobiële middelen” onder leiding van Prof. Dr. Kai Muffler. Het doel van het project is “de productie van antimicrobiële stoffen door op het land levende cyanobacteriën te optimaliseren”. Projectmanager Muffler is zeer tevreden over de vooruitgang die tot nu toe is geboekt: “Met de nieuwe methode kunnen we de vitaliteitsbepaling verkorten van enkele dagen tot minder dan een half uur. Dat is een grote prestatie.”
Het project van de Hogeschool van Bingen maakt deel uit van het onderzoekscluster iProcess, waarin de wetenschappers in Bingen samen met de Technische Universiteit Kaiserslautern en de Hogeschool van Trier werken aan de ontwikkeling van nieuwe procestechnische methoden voor de productie van actieve farmaceutische bestanddelen.
Foto: Cyanobacteriën produceren antibiotisch actieve stoffen.
© TH Bingen / Christine Böser
Lees via deze link ook andere IO-artikelen over het probleem van antibiotica-resistentie