Amerikaanse nobelprijswinnaar: ‘Stop met subsidie voor oliebedrijven’

De wereld moet zo snel mogelijk stoppen met het subsidiëren van de grote olie- en gasbedrijven om CO2-neutraal te kunnen gaan wonen, werken en produceren. Dat zei nobelprijswinnaar en hoogleraar energie aan de Amerikaanse universiteit Berkeley, Daniel Kammen, tijdens The Business Booster eind 2020. Daarbij presenteerden 150 Europese start-ups hun technologische producten die moeten bijdragen aan de energietransitie. ,,Dat subsidiebedrag is veel hoger dan er jaarlijks in de ontwikkeling van duurzame energie geïnvesteerd wordt”, zei Kammen.

Volgens Kammen houdt die subsidie de olie- en gasbedrijven overeind. De waarde van deze bedrijven daalde afgelopen jaar met 360 miljard dollar. De waarde van bedrijven in duurzame energie steeg juist. Jaarlijks ontvangen olie- en gasbedrijven meer dan 5 biljoen dollar subsidie, doorgaans in de vorm van belastingvoordelen of vrijstellingen. 

Wereldwijd duiken Green Deals op

Desondanks ziet hij de toekomst optimistisch tegemoet. “Er is een Europese Green New Deal, en is een Zuid-Koreaanse Green New Deal en er is een Nieuw Zeelandse Green New Deal. In de Verenigde Staten hebben tien staten een plan om in 2050 CO2-neutraal te zijn.”

De meest vooruitstrevende daarvan zijn Californië en New York. In Californië is een Cap and Trade Market opgericht voor de verhandeling van CO2-uitstootrechten. Daarin gaat meer dan 10 miljard dollar per jaar om, aldus Kammen. Het feit dat deze staten CO2-uitstoot zwaar belasten, heeft impact op de rest van de VS, denkt Kammen. “40 procent van het Amerikaans BNP wordt in deze twee staten verdiend. Ik denk niet dat de grote bedrijven die hier zitten, gaan verhuizen vanwege die belasting.”

Hoopgevend daarbij vindt hij dat andere werelddelen – inclusief Rusland en China – ook CO2-belasting heffen of gaan heffen. Grote bedrijven zullen hun technologie CO2-neutraal maken, ongeacht welke regering er komt. Zelfs als Donald Trump (die een tegenstander van het klimaatakkoord en CO2-reductie is) de verkiezingen gewonnen zou hebben, zei dat daarop volgens hem geen invloed hebben gehad. 

Potentiële staatssecretaris voor energie onder Biden

Kammen is een verklaard tegenstander van het beleid van Trump. Hij adviseerde Barack Obama op het gebied van energie tijdens zijn presidentiele campagne in 2008 en stopte met het adviseren van de Republikeinse regering Trump op het gebied van wetenschap na de rellen in Charlottesville omdat Trump geen afstand wilde nemen van racistische en extreemrechtse activisten. Nu Trump vertrekt, werd Kammen in verschillende media zelfs genoemd als potentiële kandidaat om staatsecretaris voor energie te worden in de regering onder de Democraat Joe Biden (die uiteindelijk koos voor voormalig gouverneur van Michigan Jennifer Granholm). 

In Californië is het beleid dat 35 procent van het bedrag dat omgaat in de Cap and Trade Market voor CO2 moet worden besteed aan minderheden in het  kader van rechtvaardigheid op het gebied van sociale omstandigheden en milieu. Dat systeem zouden Europa en andere delen van de wereld ook moeten invoeren, vindt Kammen. “New York is ook bezig met zo’n systeem. Er zijn miljoenen klimaatvluchtelingen waarvoor dat geld ingezet zou kunnen worden.”

Klimaatvluchtelingen zijn migranten die hun land verlaten vanwege stormen, overstromingen, extreme  droogtes en aardbevingen. Het aantal groeit als gevolg van de klimaatverandering. 

Investeringsprogramma van de VS in duurzame energie

Volgens Kammen beschikken de VS over genoeg talent en kennis om de energietransitie mogelijk te maken. Net als de EU, die investeert in nieuwe technologie via het Europese Instituut voor Technologie, hebben de VS een instelling die investeert in de ontwikkeling van duurzame energiebronnen en de opslag daarvan. Dat heet het Advanced Research Projects Agency–Energy, afgekort ARPA-E. Dat zit in Washington en financiert onderzoeksprogramma’s aan universiteiten in de VS waaruit nieuwe technologie voortkomt. 

De energietransitie biedt studenten en net afgestudeerden volgens Kammen geweldige mogelijkheden. “Het meest opwindende terrein voor innovatie is die van materiaalkunde en chemie. Oorspronkelijk dachten de meeste mensen dat lithium-iontechnologie de heilige graal was voor batterijsopslag. Maar er zijn nu allerlei andere mogelijkheden in ontwikkeling voor de opslag van energie. Daarvan zijn flow batterijen en waterstof voorbeelden.”

Volgende stap: schade aan natuur herstellen

Kammen is natuurkundige en leidde de overleggroep van regeringen, de IPCC, die meeschreven aan het klimaatakkoord. Hij kreeg de nobelprijs voor de vrede daarvoor. Het klimaatakkoord is gericht op het verminderen van CO2-uitsoot. Maar volgens Kammen is dat alleen nog maar het begin.

“We moeten verder kijken dan dat. We moeten kijken naar de schade die de CO2-uitstoot heeft toegebracht aan de aarde. Het verminderen van CO2-uitstoot en produceren met schone energie lost de vernietiging van bossen niet op. Het lost de vervuiling van de oceanen met plastic niet op. Maar het helpt ons wel om die problemen op te lossen en over te gaan op een CO2-vrije landbouw, bijvoorbeeld. De nieuwe technologie is een ‘enabler’. Maar geen oplossing daarvoor op zichzelf.”

The Business Booster (TBB) is een beurs voor start-ups die producten ontwikkelen om CO2-vrij energie op te wekken of te gebruiken. De TBB is een initiatief van EIT InnoEnergy. EIT InnoEnergy is een gezamenlijk vehikel van de Europese Commissie en private ondernemers om te investeren in bedrijven die helpen om de klimaatdoelen van Parijs te halen en in 2050 CO2-neutraal te werken, wonen en leven.